Jan Grabowski. Foto Wikipedia
Met ontzetting sloeg de bekende Poolse historicus Jan Grabowski het tafereel gade: zo’n 200 leden van de Duitse intelligentsia applaudisseerden enthousiast voor liederlijke lastertaal: de staat Israël zou zich aan kindermoord schuldig maken én het Holocaust-debat heette een “Joods psychodrama”.
Waar vond dit tafereel plaats? In de Duitse hoofdstad Berlijn. Daar werd zo’n week geleden een conferentie gehouden over de “kaping van de herinnering aan de Holocaust door nieuw rechts”. Grabowski behoorde tot de vele sprekers. Onder hen bevond zich ook de Palestijnse activist, Tareq Baconi.
Exact diens inbreng (zie intro) en meer nog de enorme bijval die Baconi oogstte bij het publiek op die zaterdagnamiddag van 11 juni ervoer Jan Grabowski niet slechts als een regelrechte shock, maar als beangstigend. “Deze woorden gebruik ik niet lichtvaardig”, vertelde hij het Duitse dagblad Die Welt in een persoonlijk interview.
De historicus (hoogleraar in Ottawa en Canadees staatsburger) vond het al ongewoon dat een activist zou spreken bij een historische conferentie. “Wat er toen volgde, was echter geen voordracht, maar propaganda, militant, gewelddadig.”
Tareq Baconi betichtte de staat Israël van een antisemitisch motief, van “kindermoord”, aldus Grabowski tegenover Die Welt. Voorts beweerde Baconi dat Yad Vashem, de centrale gedenkplaats voor de vermoorde Joden van de Holocaust op de bloedige ruïnes van Palestijnse dorpen zou zijn opgericht. En passant maakte Baconi bezwaar tegen conferenties als deze omdat “het Palestijnse vraagstuk” daarin slechts een marginale rol was toebedeeld. En dat terwijl, volgens hem, de Holocaust als “Joods psychodrama” in het centrum staat van de “Palestijnse tragedie”. Let wel: over een schaamteloze politisering van de Holocaust gesproken!
Geen wonder dat Grabowski het letterlijk benauwd kreeg na het optreden van Tareq Baconi, vooral door het grootse onthaal van zijn antisemitische lastertaal door een publiek van intellectuelen. Natuurlijk, hij wist van “zulke tendensen binnen academisch links”, maar “het was de eerste keer dat ik dit live moest aanzien”.
Duitse intellectuelen die zich gemeenschappelijk verenigen in de veroordeling van Israël… “Nogmaals: ik heb erover gelezen, maar nog nooit in deze vorm beleefd. Deze schok zit diep”, onderstreept de Pools-Canadese Holocaust-onderzoeker.
“Als u mij drie dagen voor de conferentie had gezegd dat ik op een bijeenkomst van historici een spreker zou meemaken die de discussie over de Holocaust relativeert als een “Joods psychodrama” en daarvoor met een daverend applaus wordt beloond, dan zou ik hebben gezegd, u bent gek”, zo laat Jan Grabowski in Die Welt zijn ontgoocheling de vrije loop. Want uitgerekend Baconi’s antisemitische hetze tegen de Joodse staat kreeg van alle conferentiebijdragen de luidste bijval.
Evenals zijn Duitse collega-historicus Michael Wolffsohn beschouwt Jan Grabowski Baconi’s smaadrede aan Israëls adres niet als een eenmalig incident. Hij plaatst haar in de context van “een vloedgolf van een eigengereide linkse, postkoloniale revolutie” die weer samenhangt met diverse aspecten van de identiteitspolitiek.
Arme studenten die zo’n ideologische vloedgolf over zich heen krijgen in collegezalen en academische leerstof (lees linkse indoctrinatie).
Intussen trekt Grabowski lering uit de historische conferentie in Berlijn: “Wij moeten onze aandacht niet alleen richten op de zeer presente instrumentalisering, karikaturale vertekening van de Holocaust van rechts, zoals dat in mijn Poolse vaderland gebeurt, maar ook op de relativering en instrumentalisering van de Holocaust door links.”
Dat wordt nog een harde academische en publieke inhaalslag. Zeker als we ter harte nemen wat de geschiedenis redacteur van Die Welt, Sven Felix Kellerhoff, op 17 juni in de krant benadrukte in reactie op het interview met Jan Grabowski: “Links antisemitisme is daarmee vandaag in Duitsland even present als op het hoogtepunt van pro-Palestijnse groepen rond 1970; tegelijkertijd praten linkse antisemieten Jodenhaat van moslim zijde goed. Dat bewijst de belevenis van Jan Grabowski op de conferentie “Kaping van de herinnering”. Het wordt derhalve de hoogste tijd om niet alleen vijandschap jegens Joden ter rechterzijde als gevaar waar te nemen.” Waarvan akte, ook voor Nederland!
Bas Belder, historicus
