'Er zijn nog nooit slechtere tijden geweest voor Joden in Australië'. Jeremy Leibler, voorzitter van de Australische Zionistische Federatie, beschrijft het trauma van het toenemende antisemitisme

Torarol gered uit in brand gestoken synagoge in Australië. Foto Ynet

Niets had Jeremy Leibler voorbereid op de donderdagavond van afgelopen december in Melbourne, Australië . Hij was al eerder antisemitisme tegengekomen, had zich ingezet om Joodse studenten te steunen die zich onveilig voelden op de campus, had contact met politieke figuren om haat te bestrijden en probeerde de Joodse gemeenschap te beschermen. Maar de aanblik van een synagoge in vlammen verbijsterde iedereen en riep duistere momenten in de geschiedenis op, verteld hij aan Ynet.

Leibler, voorzitter van de Zionist Federation of Australia, begrijpt het gewicht van het beeld. Net als velen in de Joodse gemeenschap van het land is hij een afstammeling van Holocaust-overlevenden die hun toevlucht zochten op het verre continent, in de hoop op een vredig leven ver van een Europa dat hen in de steek had gelaten.

Jeremy Leibler. Foto: De Zionistische Federatie

De Joodse bevolking van Australië, ongeveer 120.000 sterk, had die bescheiden droom al lang gerealiseerd. In een zonovergoten land, grotendeels ver weg van wereldwijde conflicten, bloeide de gemeenschap op en werd een integraal onderdeel van de Australische samenleving. Hoewel er al eerder waarschuwingssignalen waren verschenen, stuurde de Hamas-aanval in Israël op 7 oktober 2023 schokgolven door de gemeenschap en luidde het in wat velen beschouwen als het moeilijkste jaar in de Australische Joodse geschiedenis.

Leibler zei het botweg: "Er zijn nog nooit slechtere tijden geweest voor Joden in Australië. De brand in de synagoge was een nieuwe escalatie in de golf van haat die we het afgelopen jaar elke dag op de straten van Melbourne hebben gezien. Deze aanval bewijst dat woorden in daden worden omgezet. Het is een smet op onze natie en het is tijd dat politieke leiders op elk niveau echte actie ondernemen om dit antisemitisme uit ons leven te bannen."

'De hele gemeenschap was getraumatiseerd'

De Joodse gemeenschap in Australië staat bekend om zijn sterke zionistische identiteit en activisme. Meer dan 50% van de Joodse kinderen gaat naar Joodse scholen, waarbij het grootste deel van de bevolking zich concentreert in Sydney en Melbourne. Veel leden van de gemeenschap traceren hun wortels naar Joden die Europa ontvluchtten voor en na de Holocaust en die historische herinnering blijft diepgeworteld.

"In zekere zin heeft de komst van Holocaust-overlevenden na de oorlog de lokale Joodse gemeenschap aanzienlijk gevormd, waardoor deze meer zionistisch en diep verbonden met Israël is geworden," legde Leibler uit. Die connectie maakte de impact van 7 oktober nog groter.

"Het raakte ons op meerdere niveaus. Ten eerste hebben we bijna allemaal familie of vrienden in Israël, en de meesten zijn er minstens één keer geweest, dus we maakten ons grote zorgen. Ten tweede voelde ik een overweldigend gevoel van eenheid: vóór 7 oktober kreeg ik voortdurend telefoontjes en berichten over verschillende kwesties.

“Na de tragedie was er maar één boodschap van iedereen: solidariteit en steun. Ten derde, op een bijna fysiek niveau, riep de brute aanval dringende vragen op over zelfverdediging en persoonlijke veiligheid. De ernst van de aanval op Israël, gecombineerd met de toename van antisemitisme hier, veroorzaakte diepe angsten binnen onze gemeenschap."

Joods leven vóór 7 oktober 2023

" Antisemitisme in Australië was nooit zo groot als in Europa of zelfs de VS," merkte Leibler op. "De Joodse gemeenschap is goed gevestigd, succesvol in het bedrijfsleven en de maatschappij, en heeft gekozen functionarissen en prominente figuren in veel vakgebieden. Ik droeg een keppeltje op de campus toen ik opgroeide en voelde me veilig. Maar na 7 oktober veranderde alles.

“Het trauma was persoonlijk en gemeenschappelijk. De media richtten zich onmiddellijk tot ons en instellingen die we financieel steunden – liefdadigheidsinstellingen, kunstgroepen – ondertekenden verklaringen waarin ze Israël beschuldigden van genocide. Het voelde als verraad.”

"Het was schokkend. Mensen die altijd over elk klein maatschappelijk probleem spraken, konden zichzelf er plotseling niet toe brengen om de verkrachting en moord op Israëlische vrouwen te veroordelen. Ik zag senior collega's, met wie ik aan ongelooflijke projecten had gewerkt, binnen een week petities ondertekenen waarin Israël van genocide werd beschuldigd. Het liet de hele gemeenschap in een trauma achter."

De impact is duidelijk zichtbaar in de cijfers: sinds 7 oktober is het aantal antisemitische incidenten in Australië met 700% toegenomen, met als hoogtepunt de brandstichting in een synagoge vorige week.

Pro-Palestijnse manifestatie in Australië. Foto via Ynet

Maken Australiërs buiten de Joodse en islamitische gemeenschappen zich zorgen?

"Voor de meeste Australiërs zijn het conflict en de oorlog geen grote zorgen. Antisemitisme is hier niet per se erger dan in andere landen, maar net als elders hebben pro-Palestijnse activisten zich al lang verbonden met progressieve bewegingen en identiteitspolitiek ingezet. Ondertussen slaagden politici en instellingen er niet in om effectief leiding te geven, waardoor de situatie verslechterde.

"Als een Australische Jood als 'genocide-supporter' kan worden bestempeld, alleen maar omdat hij zionist is, is dat gewoon een andere vorm van antisemitisme. De realiteit is dat in het huidige Australië openlijk Joods en zionist zijn een maatschappelijke prijs heeft. Sommigen verbergen of bagatelliseren hun identiteit liever, wat zeer verontrustend is en de toekomst van het Joodse leven hier zal bepalen."

Wie zijn de pro-Palestijnse activisten?

"Australië heeft 800.000 moslims, van wie velen onder het soepele immigratiebeleid van het land zijn aangekomen. De gemeenschap bestaat onder andere uit mensen uit Libanon en Palestijnen. Geen enkele moslimleider hier heeft het bloedbad van 7 oktober 2023 of de verkrachtingen en moorden die die dag zijn gepleegd, veroordeeld.

“Dat spreekt boekdelen. Deze cijfers hebben een politiek gewicht en met de verkiezingen in aantocht, spelen meningen over het Midden-Oosten steeds meer een rol in de Australische politiek. Zelfs de Groenen, die zich zogenaamd richten op milieukwesties, sluiten zich steeds meer aan bij moslimkiezers om steun te krijgen.”

De regering weigerde onlangs de voormalige Israëlische minister Ayelet Shaked de toegang over eerdere uitspraken, een verrassende zet aangezien ze momenteel geen officiële positie bekleedt. Leibler zag het als onderdeel van een irrationeel patroon.

"Aanvankelijk begreep de regering de situatie en bevestigde Israëls recht op zelfverdediging. Maar na verloop van tijd veranderden ze het verhaal om zich bijna uitsluitend te richten op humanitaire zorgen, zonder de rol van Hamas in de oorlog te erkennen.

“Toen riepen ze op tot een staakt-het-vuren zonder in te gaan op wat er daarna zou gebeuren of de onmiddellijke vrijlating van gijzelaars te eisen. Het sloeg nergens op. Het besluit om Shaked te weren was de druppel voor velen in onze gemeenschap — het gaf aan dat de brede bipartisan steun die Israël ooit in Australië had, was uitgehold.”

Het antwoord: Joden hervinden de verbinding met hun gemeenschap

Een gevolg van deze veranderingen is een toename in Joodse gemeenschapsbetrokkenheid. "We zien een explosie in opkomst bij Joodse evenementen en een dramatische stijging in lidmaatschap en activisme," zei Leibler. "In sommige gevallen is de deelname verdubbeld. We zien een explosie in opkomst bij Joodse evenementen... Het doet denken aan het tijdperk na de Zesdaagse Oorlog."

Deze hernieuwde betrokkenheid heeft ook gezorgd voor nauwere banden tussen Australische Joden en de Israëlische gemeenschap van expats, bekend als "Aussraelis", die ongeveer 10.000-12.000 mensen telt. De relaties tussen de twee groepen zijn niet altijd nauw geweest en Leibler erkende dat de Joodse gemeenschap een zekere verantwoordelijkheid draagt.

"Jarenlang hebben we niet genoeg gedaan om Israëliërs te integreren. Ze kwamen hier om verschillende redenen en met verschillende achtergronden, en we hebben ze niet altijd goed verwelkomd. Maar we hebben de afgelopen jaren moeite gedaan om die kloof te dichten, vooral na 7 oktober 2023.

Gedenkteken buiten de verbrande synagoge. Foto via Ynet

"We erkennen nu dat we geen 'eigenaren' zijn van de Joodse ruimte — elke Jood heeft hier een plek. Israëliërs maken deel uit van onze gemeenschap en we leren om samen te komen. Maar het vereist ook inspanning van hun kant om onze tradities en perspectieven te begrijpen."

Is Australië nog steeds een goede plek voor Joden om te wonen?

"Australië was ooit het 'gouden land' voor Joden, een plek waar ze een volledig Joods leven konden leiden in vrijheid. Maar nu is het een moeilijke plek voor Joden... Het echte probleem is dat Australië voor het eerst een regering heeft die het recht van Israël om te bestaan ​​niet volledig steunt. Het probleem is niet wijdverbreid antisemitisme, de meeste Australiërs zijn niet antisemitisch.

“Het is ook geen kwestie van fysieke veiligheid, zoals in delen van Europa. Het echte probleem is dat Australië voor het eerst een regering heeft die het recht van Israël om te bestaan ​​niet volledig steunt. Als je een sterke, zionistische Joodse gemeenschap hebt die met dat soort onzekerheid wordt geconfronteerd, creëert dat een diep gevoel van onveiligheid. Dit kan veranderen, maar het hangt af van welke acties de regering besluit te ondernemen."