Joop Soesan
Onderzoekers Bar Ilan universiteit : 'Onder gevlekte hyena's worden sociale banden geërfd'

Foto Bar Ilan universiteit
"Sociale netwerken tussen dieren zijn van cruciaal belang voor verschillende aspecten van hun leven, inclusief reproductief succes en overleving, en zouden ons zelfs meer kunnen leren over menselijke relaties", aldus blijkt uit een studie van Dr.Amiyaal Ilany, bioloog aan de Mina and Everard Goodman Faculty of Life Sciences aan de Bar-Ilan University in Israël.
Dr. Amiyaal Ilany integreert gedragsecologie, netwerkwetenschap en sociale wetenschappen om brede aspecten van sociaal gedrag in het wild te bestuderen. Als postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Pennsylvania ontwikkelde hij samen met Dr. Erol Akçay een theoretisch model dat suggereert dat sociale erfenis - waarbij nakomelingen hun sociale banden van hun ouders erven, passief of door ze te kopiëren - de sociale erfenis en netwerken zou kunnen verklaren van meerdere soorten.
In een studie die vandaag in het tijdschrift Science is gepubliceerd, laten de onderzoekers voor het eerst op zo'n grote schaal zien dat hun model terecht de hypothese had aangenomen dat een proces van sociale overerving bepaalt hoe relaties met nakomelingen worden gevormd en onderhouden. Hun onderzoek verduidelijkt ook de belangrijke rol die sociale rangorde speelt bij het structureren van de gevlekte hyena-clan, en hoe dit de overleving beïnvloedt.
Om hun model te testen werkten Ilany en Akçay samen met Dr. Kay Holekamp van de Michigan State University. Holekamp had de afgelopen 27 jaar de wilde gevlekte hyena's in Kenia geobserveerd. De onderzoekers verdiepten zich in de gegevens van Holekamp, waaronder bijna 74.000 sociale interacties tussen de gevlekte wezens.
"Sociale voorkeuren worden inderdaad geërfd binnen clusters van hyena's. De overvloed aan gegevens over gevlekte hyena's die werden verzameld door Kay Holecamp, bood ons een gouden kans om het model te testen dat we enkele jaren geleden ontwikkelden", zegt Dr. Ilany, de leider auteur van de studie.
"We hebben overweldigend bewijs gevonden dat sociale connecties van nakomelingen vergelijkbaar zijn met die van de moeder. Een moeder die sociale banden heeft met een andere hyena kan haar nakomelingen met die hyena verbinden en de twee zullen op hun beurt een sociale band vormen. Zelfs als de band tussen moeder en nageslacht dramatisch verzwakt, blijven de nakomelingen nog steeds verbonden met de vrienden van hun moeder."
Gevlekte hyena's leven in clans, waarvan de grootte afhangt van de overvloed aan prooien en kan variëren van slechts enkele individuen tot meer dan honderd. Het leven in de clan kan moeilijk zijn voor lager gerangschikte individuen. Ze kunnen worden uitgesloten en krijgen mogelijk geen toegang tot voedsel.
"Rang is super belangrijk", zegt Dr. Akçay, co-auteur van het onderzoek. “Gevlekte hyena’s leven in een matriarchale samenleving. Degenen die geboren zijn uit een lager geplaatste moeder hebben minder kans om te overleven en zich voort te planten.” Afstammelingen van personen uit de hogere klasse hebben minder beperkingen dan afstammelingen van individuen uit de lagere klasse bij het kiezen van hun sociale partners. De onderzoekers ontdekten dat nakomelingen van hooggeplaatste moeders de banden van hun moeder nauwkeuriger kopieerden dan die van laaggeplaatste moeders.
Sociale overerving speelt een belangrijke rol bij het overleven en de onderzoekers ontdekten een verband tussen de twee bij zowel moeders als vrouwelijke nakomelingen. Er was een positieve relatie tussen overleving van nakomelingen en sociale associaties die vergelijkbaar waren met hun moeders, maar alleen bij nakomelingen van hooggeplaatste moeders. Moeders van nakomelingen die meer op hen leken in sociale omgang, hadden meer kans om het volgende jaar te overleven, mogelijk als gevolg van een verandering in de moederrelaties naarmate ze ouder worden.
De resultaten van deze studie suggereren dat sociale overerving een belangrijke rol speelt bij het opbouwen van de sociale netwerken van hyena's en ondersteunt verder de hypothese van Ilany en Akçay dat bij soorten met stabiele sociale groepen de overerving van sociale connecties van ouders de hoeksteen is van de sociale structuur. Bij verschillende soorten wordt succesvolle sociale integratie geassocieerd met hogere overleving en reproductief succes. De resultaten voegen hieraan toe door aan te tonen dat sociale overerving ook wordt geassocieerd met zowel het nageslacht als de overleving van de moeder.
De onderzoekers merken op dat overerving van sociale netwerken waarschijnlijk bijdraagt aan de stabiliteit van een groep, en ook implicaties heeft voor hoe gedrag wordt geleerd en verspreid door groepen.
De studie onderstreept ook hoe andere factoren dan genetica de scepter zwaaien in belangrijke evolutionaire resultaten, waaronder reproductief succes en algehele overleving. "Veel dingen die standaard als genetisch bepaald worden beschouwd, kunnen afhankelijk zijn van ecologische en sociale processen", concludeert Ilany.