'Portugees Alfred Dreyfus' postuum geëerd door mensenrechtenorganisatie

Een foto uit de jaren twintig toont kapitein Arthur Carlos de Barros Basto voordat hij zijn legerrang werd ontnomen. Foto ToI

Een leider van een Joodse gemeenschap in Portugal en een militair die in de jaren dertig in ongenade viel vanwege valse en antisemitische beschuldigingen, is postuum geëerd door het Internationaal Observatorium voor de Rechten van de Mens (OIDH), in samenwerking met B'nai B'rith Portugal, schreven kranten in Israel.

Kapitein Arthur Carlos de Barros Basto (1887-1961) was een legerofficier en schrijver die bijdroeg aan de oprichting van de Joodse gemeenschap in Porto.

In 1937 diende hij in het Portugese leger, in een tijd van toenemend katholiek conservatisme en nationalisme. Hij werd valselijk beschuldigd van seksueel misbruik van mannen die hij had besneden. Na een geheim militair proces werd hij uit zijn legerrang ontzet.

Hij wordt vaak aangeduid als ‘de Portugees Alfred Dreyfus’, een verwijzing naar de Franse legerkapitein wiens onterechte veroordeling wegens verraad Theodor Herzl ertoe aanzette de moderne zionistische beweging op te richten.

Een resolutie van de Portugese Nationale Vergadering uit 2012 stelde dat zijn militaire carrière werd beëindigd "wegens een algemeen klimaat van vijandigheid", gemotiveerd door "het feit dat hij Joods was". Een motie uit 2023 om hem postuum weer in het leger te benoemen, werd echter door de Portugese regering verworpen.

"Kapitein Barros Basto is meer dan een historische figuur", zegt OIDH-voorzitter Luís Andrade tijdens een ceremonie met de familie van de officier in Porto. "Hij is een tijdloos voorbeeld van hoe persoonlijke opoffering, nationale en culturele trots en morele overtuiging een betere, meer broederlijke wereld kunnen creëren."