Vervuiling uit Libanon vormt een groeiend risico voor de Israëlische kust, waarschuwen onderzoekers

Foto: Gadi Kablo / Ynet

Terwijl de regionale aandacht nog steeds gericht is op de escalerende spanningen langs de noordgrens van Israël, luiden Israëlische onderzoekers de noodklok over een stiller maar potentieel gevaarlijk milieuprobleem dat zich voor de kust afspeelt: industriële en farmaceutische vervuiling vanuit Libanon die in de Middellandse Zee sijpelt, schrijven ZAVIT, het persbureau van de Israel Society of Ecology and Environmental Sciences, samen met Ynet.

Een recente studie heeft ongewoon hoge concentraties vervuilende stoffen langs de Libanese kustlijn ontdekt, waaronder zware metalen zoals kwik, lood en cadmium, evenals farmaceutische resten en verbindingen op basis van plastic . Deze stoffen, afkomstig van fabrieken, landbouwafval, rioleringen en menselijk afval, hopen zich op in het mariene ecosysteem en kunnen ernstige gezondheidsrisico's voor de mens vormen, aldus wetenschappers.

"Deze vervuilende stoffen breken niet gemakkelijk af", aldus dr. Jack Silverman, onderzoeker van mariene vervuiling aan het Israëlische National Institute of Oceanography. "Ze vestigen zich op de zeebodem en komen geleidelijk terecht in zeeorganismen, waaronder vissen, krabben, schaaldieren, haaien en zeeschildpadden."

Volgens Silverman hebben studies aangetoond dat haaien die voor de Israëlische kust worden gevangen, tot de hoogste concentraties zware metalen ter wereld behoren . Ook bij zeeschildpadden zijn verhoogde kwikwaarden aangetroffen, met name in de regio West-Galilea.

Hoewel de Middellandse Zee doorgaans van zuid naar noord stroomt, kunnen seizoensgebonden veranderingen de richting van de stroming langdurig omkeren, waardoor vervuilende stoffen zuidwaarts kunnen afdrijven, aldus Silverman. Een opmerkelijk geval deed zich voor in 1992, toen plastic afval, vermoedelijk afkomstig uit Libanon, aanspoelde in Achziv in Noord-Israël.

De studie documenteerde ook een gestage stijging van de cadmiumconcentratie in zeeslakken langs de Noord-Israëlische kust. Ongebruikelijke kwikconcentraties zijn aangetroffen in nestelende zeeschildpadden en zeesponzen nabij Rosh HaNikra. Hoewel Libanon niet met zekerheid kan worden vastgesteld als bron, zeggen onderzoekers dat regionale verontreiniging een mogelijke factor is.

"Er is een mogelijkheid dat we de Libanese invloed op de metaalconcentraties in onze wateren zien", aldus Silverman.

De vervuilingsdreiging wordt nog vergroot door de groeiende milieuproblemen van Israël zelf. Naarmate de bevolking groeit, neemt ook de productie van afvalwater toe, wat de druk op de mariene systemen van het land verder doet toenemen.

"Er is behoefte aan een aanpak van wat we doen met ons overtollige gezuiverde afvalwater", aldus Silverman.

Haifa. Foto Ynet

Recente gegevens tonen een verslechterende vervuilingstrend in Noord-Israël, met kwikniveaus op sommige locaties die hoger liggen dan in de Baai van Haifa – een van Israëls meest geïndustrialiseerde regio's. Hoewel lokale bronnen hiervoor verantwoordelijk zouden kunnen zijn, waarschuwt Silverman dat regionale vervuiling uit andere gebieden, zoals de Nijldelta in Egypte, ook een rol kan spelen. Afstromend water van de Nijl voert verontreinigende stoffen aan, waaronder arseen en chroom, die via zeestromingen de Israëlische kust kunnen bereiken.

Bovendien worden ontziltingsinstallaties in Israël regelmatig blootgesteld aan rioolwater uit Gaza, merkte Silverman op. "Dit rioolwater brengt niet alleen zware metalen en vervuilende stoffen met zich mee, maar ook bacteriën en virussen die ontziltingsinstallaties en stranden kunnen verontreinigen, wat een risico voor de volksgezondheid vormt", zei hij. "De systemen kunnen het momenteel aan, maar de vraag is: tegen welke kosten en hoe lang nog?"

De kwestie heeft de aandacht gevestigd op de noodzaak van versterkte regionale samenwerking. Israël is ondertekenaar van het Verdrag van Barcelona, ​​een internationale overeenkomst die gericht is op de bescherming van de Middellandse Zee en het bevorderen van samenwerking op milieugebied tussen haar kuststaten, inclusief landen zonder diplomatieke banden. Een andere belangrijke overeenkomst, MARPOL, beoogt vervuiling van de zee door schepen te voorkomen.

Ondanks deze kaders blijft de grensoverschrijdende coördinatie beperkt. "Het is niet voldoende dat elk land zijn eigen wateren monitort", aldus Silverman. "We moeten samenwerken, gegevens delen en het volledige plaatje begrijpen – want de zee kent geen politieke grenzen."

Toch zijn er tekenen van vooruitgang. Vorig jaar lanceerden Israëlische en Cypriotische wetenschappers een gezamenlijk project voor mariene monitoring, gericht op het kopiëren van het Israëlische nationale mariene trackingsysteem. Het initiatief beoogt de langetermijneffecten van menselijke activiteit op de zee te beoordelen en milieuveranderingen te monitoren.

Er vindt ook een dialoog plaats onder auspiciën van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP), dat mediterrane landen, waaronder Israël, Egypte, Marokko, Libië – en soms ook Libanon – samenbrengt om te praten over gezamenlijk maritiem beleid. Silverman herinnert zich dat hij zo'n bijeenkomst bijwoonde, waar afgevaardigden uit de regio bijeenkwamen om mogelijkheden voor samenwerking te verkennen.

"Het besef groeit dat de gezondheid van de zee ons allemaal aangaat", aldus Silverman. "Wat het noorden treft, kan gemakkelijk ook naar het zuiden doordringen. Er zijn veel mensen die zich zeer bekommeren om het milieu, en het is aan ons om in actie te komen."

Ondanks regionale onrust en politieke verdeeldheid biedt samenwerking op milieugebied een zeldzame kans op dialoog en gedeelde vooruitgang. "De Middellandse Zee is een gemeenschappelijke ruimte", voegde Silverman eraan toe. "Als we samenwerken om de Middellandse Zee te beschermen, kunnen we een vitale, levensondersteunende hulpbron veiligstellen voor onszelf en toekomstige generaties."