Screenshot YouTube
“Schaam je voor je apartheidsstaat”. Bij zulke persoonlijke ervaringen vraagt de Duits-Israëlische journaliste Sarah Cohen-Fantl zich af of er een toekomst is voor haar gezin in geboorteland Duitsland.
Vijf jaar geleden emigreerde de publiciste (Die Welt) naar de Joodse staat. Nu is ze terug in Berlijn, met man en twee kleine kinderen. Echter, zij twijfelt oprecht aan de wijsheid van dit besluit.
Waarom? Recent twitterde Sarah heel open over haar gevoelens van angst als Joodse en Israëlische moeder. “Als mijn zoon bijvoorbeeld Hebreeuws spreekt in de speeltuin, kan ik niet inschatten hoe de Arabisch sprekende vader naast mij daarop zal reageren?”
Ze is zich daarbij volledig bewust dat lang niet alle moslims antisemieten zijn. Punt is echter voor haar: “Ik kan er niet op vertrouwen om als Jodin en Israëlische in Duitsland vrij te kunnen leven.”
Sarah zegt het onomwonden: ze is de omkering van dader-slachtoffer eenvoudig beu. Elke avond legt zij zich met bange vragen over de veiligheid van man en kinderen in Duitsland te slapen. Met in het achterhoofd beschimpingen als “Ik wil je vieze Joodse geld niet” of “Verstop je Joodse symbolen, want anders is het je eigen schuld dat ze je op het gezicht slaan.”
En toen onlangs agressieve pro-Palestijnse demonstranten vlakbij haar huis “Joden zijn varkens” en “Drekjoden” riepen, moest Sarah aan haar grootvader denken hoe die onder dezelfde scheldwoorden voor de eerste keer met een gele ster op de borst door zijn buurt moest lopen. “Daartussen liggen krap 80 jaar, maar de pijn die deze woorden doen, is in niets veranderd – en aan haar betekenis ook niet.”
Manifestaties van openlijke Jodenhaat op Duitse straten en pleinen versterkt de angst van Sarah Cohen-Fantl. Een angst die volgens haar niet serieus wordt genomen door de politiek. Alle verantwoordelijken (minister van Binnenlandse Zaken, Berlijnse burgemeester en districtsburgemeester) laten het in feite afweten.
Waarom? Sarah somt twee redenen op: ten eerste, raakt haar angst hen niet werkelijk persoonlijk en ten tweede durft de Duitse politiek niet moslimantisemitisme eerlijk te benoemen en aan te pakken. En passant beseffen velen in Duitsland niet dat “mijn angsten een symbool zijn van de gevaren die een liberale democratie loopt”.
Haar advies luidt derhalve: “Ja, in Israël grijpt de politie hard in tegen extremisten. En dat is juist. Wanneer antisemieten in Duitsland met arrestaties, gevangenis- en hoge geldstraffen zouden moeten rekenen, kortom met echte consequenties, dan zou dat een goed begin zijn.”
Haar moederinstinct, dat boven alles bescherming wenst en zoekt voor de kinderen, bracht Sarah Cohen-Fantl tot deze noodkreet én publieke oproep. Het lijdt geen twijfel dat de journaliste geen situatie begeert als die van de overlevenden van mijn familie, “die zich zelfs moesten verstoppen na de Shoa”.
Eén ding houdt ze haar Duitse medeburgers wel voor ogen: “Maar zelfs als wij gaan: de extremisten blijven. En dat is een getuigenis van armoede voor de Duitse democratie.”
Eén vraag blijft wel haken: waarom keerde Sarah met haar gezin toch naar Duitsland terug na alle grove antisemitische laster en beschuldigingen die zij van daaruit via de sociale media ontving, krap een jaar geleden nog maar in een Israëlische schuilkelder met baby op schoot onder de raketten terreur van Hamas?
Toenmalig dieptepunt was wel wat een jonge Duitse vrouw Sarah via Instagram toevoegde: “dat wij de ware nazi’s zouden zijn. Ik, de kleindochter van een overlevende van de Holocaust, nu zelf nazi?”
Bronnen:
Sarah Cohen-Fantl, Von der Angst, im eigenen Land zu leben, Welt+, 28-04-2022;
Sarah Cohen-Fantl, Mein Grossvater überlebte Auschwitz – nun werde ich als Nazi beschimpft, Welt+, 21-05-2021.
Bas Belder, historicus
