Synagoge Tsipori. Screenshot YouTube
Volgens de Joodse religieuze wet, de Halacha, is een Joodse jongen op zijn dertiende verjaardag een man in de ogen van de Halacha. Hij kan de verplichte rituelen uitvoeren en meemaken. Om dat te bevestigen, moet hij uit de Torah voorlezen op die dag. Omdat wij elke week een deel van de Torah voorlezen in de synagogen, gaat het om dat specifieke deel.
Wij zijn geen zwaar-religieuze familie. Zie ons meer als traditionele Joden. Zie mij als een Jood die zijn Joods-zijn vertaald in het leven in de Joodse Staat, Israël.
Bar Mitswa – daar houden we ons aan. Meer traditioneel dan religieus. Ook onze zoon deed zijn Bar Mitswa 22 jaar geleden. Deze week is de beurt aan onze oudste kleinzoon. Uiteraard vroegen we hem of hij dat wilde en hij stemde toe. Met onze dochter en haar man – ouders van 4 jongens, hadden we gesprekken hoe we dit zouden willen vieren.
De keuze viel op de archeologisch opgegraven synagoge in Tsiporri, een Bijbelse stad nabij Nazareth. Deze synagoge is bekend in de Joodse geschiedenis, omdat bijna 2000 jaar geleden rabbijn Yehuda Hanassi daar de Torah afrondde en ook de Mishna, het boek dat uitlegt hoe je als Jood met de Torah en haar vele regels kunt leven, werd daar afgerond. Ook het Sanhedrin – zeg maar: de vergadering van de oude wijze rabbijnen, zat ooit in Tsiporri. Google kan u helpen over Tsiporri te lezen en uiteraard kunt u Tsiporri bezoeken en genieten van een opgegraven Bijbelse stad met adembenemende mozaïeken.
De keuze was makkelijk: nu we terug zijn in het land van onze voorouders en het land opnieuw opbouwen, laten we onze kleinkinderen zien waarom we met dit land verbonden zijn. We nemen ze naar de plaats waar verhalen en werkelijkheid samenkomen.
Slechts een 50 man zijn uitgenodigd, we houden niet van spektakels. De rabbijn die ooit onze zoon hielp met het voorbereiden van zijn Bar Mitswa, helpt nu onze oudste kleinzoon en zal erbij zijn. Verder slechts familie. Het noorden van ons land staat onder vuur van Libanon en alle voorbereidingen zijn gemaakt voor het geval dat de ceremonie verstoord kan worden. Vrienden en kennissen komen later in de week langs om de “Bar Mitswa-boy” te feliciteren.
Het is een raar gevoel om, als jochie uit Beverwijk die bijna 51 jaar in dit mooie land woont, dit te mogen meemaken. In al deze jaren mocht ik, samen met mijn levenspartner, een familie stichten, waarvan nu de derde generatie zich klaarmaakt om de boel over te nemen. Behalve het opbouwen van dit land, hebben we veel gedaan om met onze buren te praten over oplossingen van het jarenlange conflict tussen ons en de Palestijnen. Het is ons niet gelukt om vrede te creëren. Het is niet makkelijk om met een vijand te spreken over vrede, zolang het uitgangspunt van de vijand “jullie moeten allemaal dood en jullie land moet van de kaart geveegd worden” is. Hoe overleg je met zo een beginpunt? Zullen we half dood gaan en de helft van het land opheffen?
Vreemd genoeg hebben we wel succes gehad met relaties met de Arabische bevolking in Israël. We zijn bewust in Haifa gaan wonen, wat als stad bekendstaat vanwege de co-existentie tussen de christenen, moslims, joden, druzen, Bahai die hier wonen. Onze kinderen leerden, naast Engels en Ivriet, ook Arabisch. Ook de kleinkinderen leren deze talen, hoewel nu ook Chinees onderdeel is van de talen die ze leren.
Onze oudste kleinzoon, die deze week voor het eerst uit de Torah zal lezen, heeft het voor ons het beste uitgelegd toen ik hem enkele jaren geleden vroeg hoeveel kinderen in zijn klas Moslims zijn. Zijn antwoord was: “Geen idee Saba (Opa), alle kinderen in mijn klas zijn Israeli’s.”
51 jaar nadat ik Nederland verliet en mijn leven opbouwde in Israël, kijken mijn levenspartner en ik naar 3 getrouwde kinderen, 9 kleinkinderen en nog een kleinkind onderweg. Veel van de idealen die we hadden hebben we niet waar kunnen maken: onze regering is ver van wat wij gewild hadden, we hebben vrede gesloten met een deel van onze buren, maar helaas niet met alle buren. We maakten vroeger grapjes dat onze kinderen misschien in het leger zouden leren marcheren en dat de kleinkinderen niet zouden weten wat een leger is. Ook dat is helaas niet gelukt.
Maar we blijven proberen, we blijven hopen op een betere toekomst. Dit kleine lapje land zullen we moeten delen met Palestijnen – in de hoop dat ook zij bereid zijn om te delen. Het geschreeuw in de wereld dat ons land moet verdwijnen, de eis van Hamas dat wij Joden allemaal moeten sterven en de golven van demonstraties in de wereld die dit ondersteunen, geven geen reden voor optimisme, maar we blijven hopen, net zoals ons volkslied, HaTikwa – de Hoop, verteld.
Dus onze oudste kleinzoon wordt Bar Mitswa. De kleine groep gasten krijgt een mooie verrassing daar de plechtigheid in de synagoge begint met een multimedia voorstelling over de geschiedenis van Tsiporri en de synagoge waar ze zullen zijn. Zodra iedereen begrijpt dat we in feite een cirkel voltooien – we zijn terug op de plaats waar het allemaal begon – kan de Bar Mitswa Boy zijn stukje voorlezen uit de Tora. Het stukje vertelt over de periode van Mozes op de berg Sinaï, het gouden kalf, de voorbereidingen om God’s huis te stichten. Een prachtkans om even na te denken over de 10 Geboden – 10 simpele dingen waar de mensheid tot de dag van vandaag niet in is geslaagd om in acht te nemen.
Jodendom baseert zich op het principe “van generatie naar generatie” – we geven de overlevering van onze geschiedenis en toekomst door aan de volgende generatie. Een eer die wij, als grootouders, met veel emoties omhelzen.
God zegene onze kinderen, kleinkinderen, God zegene dit land, dit volk. Mogen we met de gratie Gods nog vrede mee maken.
