'Dat is het spel, en zo zijn de regels', een column van Simon Soesan

Foto Reuters

Dat is wat ik — lachend — leerde bij Neerlands Hoop in Bange Dagen in de jaren

zeventig van de vorige eeuw. Meer dan vijftig jaar later herinner ik me dat vanwege de

recente gebeurtenissen tussen onze premier en de Amerikaanse president.

Volgens goed-ingelichte kringen zette Trump Bibi onder druk tijdens zijn laatste bezoek

aan de VS om het 21-puntenplan van Trump zonder tegenstand door te drukken. En

Bibi zei “ja”. Maar alle eer aan Trump: Bibi heeft iets meer ervaring in het politieke spel

en het vermogen om, net als bij schaken, meerdere zetten vooruit te denken. Hoewel

vele Arabische en islamitische landen zich achter het plan schaarden, was het voor

Bibi meteen duidelijk dat diverse staatshoofden — inclusief Trump en zijn team —

Hamas nog steeds niet begrijpen.

Hamas gaat het namelijk niet om het beëindigen van een — niet bestaande —

bezetting, of om het bevrijden van het fantasieland “Palestina”. Het gaat hen om de

totale vernietiging van de staat Israël en het oprichten van een kalifaat. Wat dat precies

inhoudt kun je opzoeken. Dat laatste begrijpen de Arabische leiders die hun dictaturen

niet willen verliezen aan een stel opgefokte terroristen. ISIS en soortgelijke

organisaties hebben al laten zien waar dat toe leidt.

Dus zei Bibi “ja”, in de wetenschap dat Hamas met opmerkingen en tegenstand zou

komen. Want ook Bibi heeft zijn eigen agenda: aan de macht blijven om niet in de

gevangenis te belanden, want Bibi staat nog steeds terecht.

In Israël groeit de onvrede over Bibi en zijn vreemde regering. Het debacle van 7

oktober is zijn verantwoordelijkheid. De langdurige oorlog in Gaza is zijn

verantwoordelijkheid. Het niet bereiken van de door hem gestelde doelen (de

vernietiging van Hamas en het bevrijden van de gegijzelden) is zijn

verantwoordelijkheid. Het verlammen van de rechterlijke macht en het belachelijk

doordrukken van allerlei religieuze wetsvoorstellen is zijn verantwoordelijkheid. De lijst

is nog veel langer. Daarbovenop is het koninklijke gedrag van hem, zijn vrouw en zijn

oudste zoon een doorn in het oog van veel Israëli’s.

Maar Trump is de baas en wil het 21-puntenplan doordrukken. Hij wil geen

onderhandelingen en belooft dat, wanneer Hamas het niet snel accepteert, de hel in

Gaza los zal barsten. Alsof die hel daar nog niet is — voor de Gazanen, maar ook voor

onze soldaten en de gegijzelden.

Bibi kent het spel en snapt de regels: ook al ben je ertegen — accepteer het en laat

Hamas het maar weigeren: Bibi heeft geen schuld en dat resultaat past precies in

Bibi’s straatje.

Het plan zelf ziet er behoorlijk uit. Niet ideaal, maar verdraagbaar. Niet dat het de

groeiende golf van antisemitisme zal stoppen. Het antisemitisme zat bij veel

Europeanen ondergronds en is nu naar buiten gekomen. Dat moet tot een

gewelddadige climax leiden en de aanslag gisteren in Manchester is slechts het topje

van de ijsberg. Dat is iets waar Europese of andere regeringen weinig om lijken te

geven. Het gaat hen om kiezers en populisme, niet om orde en wet. Dus als het tuig op

straat wil bidden en niet in een moskee, prima — zolang je maar onthoudt wie het

toestond als je later gaat stemmen. Je kunt de straat op met de Palestijnse vlag, je

mag op de Dam staan en liegen tot je barst. Onthoud alleen wie het toeliet. Je mag op

het podium zingen en schreeuwen dat je Joden op straat moet zoeken — maar weet

wel wie het toestond.

Zelfs als iedereen morgen tekent voor Trumps verdrag, zelfs als morgen een

Palestijnse staat wordt uitgeroepen en erkend — het gespuis mag blijven

demonstreren, want de Romeinen zeiden het al: geef het volk brood en spelen. Mijn

oproep aan familie en Joodse vrienden in het buitenland om niet alleen op hun hoede

te zijn, maar ook plannen te maken om weg te gaan, valt vaak op dovemansoren. “Het

zal heus niet zo erg worden, de regering zal ons uiteindelijk beschermen.” Alsof we

weer in de dertiger jaren van de vorige eeuw leven. Vooral in Nederland, waar

politieagenten soms mogen weigeren om op bepaalde plekken bescherming te geven,

strookt dat niet met de realiteit.

Ondertussen zitten 48 gegijzelden nog ergens ondergronds weg te rotten. Maar ik

begrijp dat dat “de wereld” weinig beroert. Duizenden christenen worden dagelijks in

Afrika verkracht, vermoord en verbrand — daar wordt niet voor gedemonstreerd. Iran

is wereldkampioen in ophangen en laten verdwijnen van burgers. Gaat niemand iets

aan doen.

Greta en haar bootjes (die geen humanitaire hulp aan boord hadden, maar zichzelf

filmden terwijl ze genoten van een joint) — dat is pas nieuws. Op Grote Verzoendag,

de heiligste dag in het Joodse jaar, aankomen in de territoriale wateren van Israël en

dan stoer doen door geen eten aan te nemen van een land dat juist die dag vast — dat

is wat mensen interesseert.

Ondertussen wrijft Bibi in zijn handen. Want Trump en zijn adviseurs spelen een spel

dat zij niet snappen en dat Bibi allang kent.

De burgers van Gaza, onze soldaten en de gegijzelden mogen de prijs betalen.

Want zo is het spel, en dat zijn de regels.