Yad Vashem, het grootste en belangrijkste museum en documentatiecentrum van de Holocaust wereldwijd heeft tien uur aan Friese documentaires toegevoegd aan hun collectie van het Visual Center.
Het gaat om de documentaires die FryslânDOK tussen 2017 en 2021 over Joodse Holocaust-thema's heeft gemaakt. Yad Vashem beschikt over duizenden filmtitels in alle mogelijke talen en nu is, voor het eerst, het Fries daarbij gekomen, door verhalen van Joden in Friesland en Friese onderduikverleners.
Aanleiding voor het verzoek van Yad Vashem om de documentaires in hun archief op te nemen, was de draaidag voor de aflevering van Smokkelkinderen over Louis Godschalk. Hij gaat daarin naar Yad Vashem met de Israëlische regisseur Eyal Boers en zijn cameracrew. De contacten die door deze opnames tot stand kwamen, leidden uiteindelijk tot dit verzoek.
Louis Godschalk. Foto via omroep Fryslan
Drie series
Het gaat grofweg om drie series documentaires. De eerste is Ondergedoken in Fryslân, een reeks van drie documentaires uit 2017 van Gerard van der Veer. De tweede is De Joodse Bruiloft, een reeks van vier documentaires, een lange festivalfilm en een spin-off uit 2018 van Annet Huisman. En de laatste is de reeks Smokkelkinderen van het project "De terugkeer van de Joodse kinderen", een initiatief van Gerard van der Veer.
Eer
"Het is natuurlijk een grote eer dat documentaires van FryslânDOK opgenomen zijn in deze wereldberoemde collectie. Het is daarmee niet alleen een erkenning van ons werk, maar ook van al die Friezen van toen die de moed hadden om hun nek uit te steken", zegt Pieter Tjeerdsma, eindredacteur van FryslânDOK.
"Deze unieke samenwerking tussen ons als makers en zo'n belangrijk instituut helpt om de verhalen van toen actueel te houden. En dat is belangrijk, want deze geschiedenis mag nooit vergeten worden."
Belang
Gerard van der Veer, producent en documentairemaker: "Dat Yad Vashem de films opneemt in hun collectie is voor mij heel bijzonder. Vooral ook omdat de Joodse oorlogsverhalen uit Fryslân nu voor de hele wereld eenvoudiger te vinden zijn. En een groot en geïnteresseerd publiek bereiken, dat is toch wat je graag wilt als documentairemaker."
Annet Huisman, documentairemaker: "Het wijst voor mij opnieuw op het belang van regionale verhalen. Dat wij met onze Friese docu's een bijdrage leveren aan de documentatie van deze vreselijke geschiedenis is pijnlijk en tegelijkertijd erg eervol."
Taal
In de documentaires wordt Fries, Nederlands, maar soms ook Frans en Spaans gesproken. Voor uitzending is alles in het Nederlands ondertiteld.
Om Yad Vashem de mogelijkheid te geven de films aan te bieden met bijvoorbeeld Hebreeuwse of Engelse ondertiteling zijn ook alle versies zonder ondertitels opgenomen.
Omdat het gaat om zo'n tien uur aan oorspronkelijk filmmateriaal, brengt deze verdubbeling het totaal aantal uur film op twintig.
Alle video's in deze serie zijn hier terug te kijken.
