Scheidsrechters die antisemitische uitingen niet (willen?) horen of waarnemen. Een laffe opstelling waartegen de KNVB onvoldoende optreedt. Met Victor Loonstein, voorzitter Maccabi Zaalvoetbal, maken we aan het eind van het seizoen een deprimerende balans op, echter inclusief helder wensenlijstje voor komend seizoen. Een recent gesprek met KNVB doet op verbetering hopen.
Wat is uw band precies met de voetbalselectie van de Sportvereniging Maccabi Nederland?
Loonstein: Ik ben voorzitter van het bestuur van Maccabi Zaalvoetbal. Maccabi Zaalvoetbal is een aftakking van Maccabi Nederland, de overkoepelende Joodse sportvereniging in Nederland, met allerlei sporten.
Uit een recente tweet maak ik op dat het zaalvoetbalteam van Maccabi bepaald niet alleen op sportieve tegenstand is gestuit in de zojuist afgesloten competitie.
Welke antisemitische incidenten deden zich voor?
Loonstein: Deze lopen uiteen van antisemitische scheldpartijen, het weigeren een hand te geven aan onze spelers na een wedstrijd, een weigering om tegen Joodse voetballers te spelen omdat deze relaties zouden hebben met de IDF en het ‘genocidale’ Israel etc. tot geweldsincidenten, waarbij twee keer zelfs politie ter plaatse moest komen.
Waren spelers van tegenstanders direct betrokken en/of ook hun staf plus aanwezige supporters?
Loonstein: Beiden. Een tweetal keer kwam een tegenstander met een stuk of 30 ‘medestanders’ met Palestijnse vlaggen en andere leuzen en symbolen, waaronder Palestijnse aanvoerdersbanden, om te provoceren, te joelen en te escaleren. Problemen spelen vrijwel altijd tegen Marokkaanse teams, soms tegen Turkse teams (in Amsterdam e.o.).
Dat zal waarschijnlijk niet alleen het geval zijn bij de sectie zaalvoetbal, maar evengoed bij wedstrijden op de groene mat buiten?
Loonstein: Dat zou u moeten navragen bij Maccabi (veldvoetbal) Nederland. Ik heb daarover geen info (omdat ik niet betrokken ben).
Hoe hebben de spelers, staf en bestuur van Maccabi openlijke Jodenhaat ervaren?
Loonstein: Als pijnlijk en belemmerend. De leden van Maccabi Zaalvoetbal, uitsluitend Nederlandse jongens met een Joodse achtergrond (en soms niet eens een relatie met Israël zoals nationaliteit e.d. en soms zelfs geen familie o.i.d.) komen voor een potje voetbal naar de sporthal. Het met grote frequentie geconfronteerd worden met antisemitisme, provocatie en geweld en ook verwijten ten opzichte van de oorlog /situatie in Israël is vermoeiend, maar neemt ook de zin weg. Hierdoor zijn wij in de afgelopen jaren van acht naar twee teams gegaan. De vraag is of wij volgend jaar door kunnen, als nog meer leden de handdoek in de ring gooien en bij niet-Joodse clubs willen aansluiten om van het gedoe af te zijn.
Traden scheidsrechters adequaat op?
Loonstein: Neen. Onze ervaring is dat scheidsrechters (in rapportages richting KNVB na afloop ofwel tijdens wedstrijden) stellen incidenten niet te hebben gehoord of waargenomen. Dat komt deels voort uit eigen angst richting een vereniging/spelers; de angst om op te treden of kant te kiezen en/of zelf gevaar te lopen. Een laffe opstelling wat ons betreft waartegen de KNVB onvoldoende doet.
Hoe reageerde de KNVB op meldingen van scheidsrechters en Maccabi? Neem aan dat van onsportief gedrag binnen en buiten de lijnen bij wedstrijden officieel melding wordt gedaan bij de KNVB. Laat staan van pure haatuitingen naar Joden.
Loonstein: Het heeft jaren geduurd om überhaupt concrete aandacht van de KNVB te kunnen krijgen voor onze problemen. Daar zijn veel e-mails, brieven en gesprekken voor nodig geweest. Aanvankelijk schaarde de KNVB onze problemen onder algemene problematiek, zoals homohaat en andersoortige discriminatie. Sinds enkele jaren zijn de contacten beter geworden met regelmatig overleg, maar de KNVB-actie beperkt zich vooralsnog tot tuchtrechtelijke maatregelen richting daders (schorsingen, boetes, e.d.). Dat is terecht, maar helpt Maccabi Zaalvoetbal niet goed verder. We hopen voor volgend seizoen op verbetering en daarover heeft recent een goed gesprek plaatsgevonden. Ik kan daar nu nog niet veel over kwijt.
Wat zijn de sportieve wensen/eisen van Maccabi voor het komende seizoen richting KNVB, scheidsrechters en, vooral niet te vergeten, nieuwe tegenstanders en hun teambegeleiders? Moet er soms een zwarte lijst komen van verenigingen vanwege wangedrag in wedstrijden tegen Maccabi?
Loonstein: Wij willen tegen iedereen kunnen spelen en zijn tegen een specifieke selectie als het om tegenstanders gaat (lees: dus ook tegen problematische tegenstanders uitsluiten). Simpelweg omdat een andere aanpak laf zou zijn en een beloning oplevert voor het tuig. Het zou wegkijken zijn voor de problemen, die juist opgelost moeten worden door preventieve maatregelen, stevige bestraffing en veroordelingen door autoriteiten en KNVB.
Onze wensen zijn:
Bij iedere wedstrijd een KNVB-scheidsrechter en eventueel waarnemer die rapporteert;
Cameratoezicht in sporthallen;
Openlijke veroordeling door betrokken instanties en dat antisemitisme keihard wordt bestraft;
Maatwerk qua veiligheid. Als er beveiliging en/of politie aanwezig moet zijn, moet dat georganiseerd worden door lokale autoriteiten.
In Duitsland wordt volop geschreven en gediscussieerd over Jodenhaat in de sportwereld. Geldt dat ook voor Nederland? Wat is uw ervaring?
Loonstein: Duitsland heeft een grotere Joodse gemeenschap en heeft – wie had dat gedacht – voor de problematiek bredere aandacht dan in Nederland het geval is. Nederland is verworden tot kampioen in het ‘keihard veroordelen’ van misstanden. Actie blijft helaas te vaak uit, of komt uiterst traag tot stand. Maccabi Zaalvoetbal bedankt inmiddels voor steunbetuigingen en veroordelingen bij antisemitisme. Wij willen simpelweg wekelijks veilig een potje kunnen voetballen.
Bas Belder (historicus) stelde de vragen.
Let op dat woord "gewoon" een potje lekker voetballen. "Gewoon" is in Nederland blijkbaar allang verleden tijd.