'Ik zal voor altijd een voormalige gijzelaar zijn': ex-gijzelaar Andrei Kozlov vertelt zijn verhaal via schilderijen

Andrei Kozlov in zijn studio in New York. Foto: Matt Sedensky / Ynet

Hij leeft en is vervuld van dankbaarheid, maar voelt het gewicht van hen die nog niet vrij zijn. Hij is niet langer een gijzelaar, maar weet dat de wereld hem altijd als zodanig zal zien. 'Het zal voor altijd een deel van mijn leven zijn,' schrijft Ynet.

Het is je vergeven als je rondkijkt in de studio van Andrei Kozlov, bezaaid met schilderijen die zijn geïnspireerd op de acht maanden dat hij als gijzelaar van Hamas werkte, en je ziet alleen maar duisternis, doeken vol grijs en oker, pistolen in hun broekbanden of tegen een muur, momenten van angst, ongeloof en pijn.

Hij is nu een vrij man, die vaak een brede glimlach op zijn gezicht tovert, die niet kan geloven hoe gelukkig hij is dat hij het allemaal heeft overleefd en die je aanspoort om verder te kijken.

Een schilderij van een zwartgeblakerde straat waar zijn bewakers hem doorheen leidden, is in duisternis gehuld, maar in de verte is een stukje azuurblauwe lucht te zien. De weerspiegeling van een schreeuwende man is te zien, maar het is in een spiegel op een kauwgomroze muur. Een huis naast kale bomen is te zien in de verlatenheid van de nacht, maar de ramen gloeien op in lamplicht.

"Als je omringd bent door iets duisters," zegt de 28-jarige Kozlov, staand in het gedeelde atelier waar hij werkt in de wijk Hudson Yards in New York, "kan er altijd licht zijn."

Bijna een jaar na zijn vrijlating uit gevangenschap is Kozlov vertrouwd met tegenstellingen. Hij is over het algemeen gelukkig en goed aangepast, en kan zijn beproeving nuchter beschrijven, maar soms denkt hij terug aan wat hij heeft meegemaakt. Hij leeft en is vervuld van dankbaarheid, maar voelt het gewicht van degenen die nog niet vrij zijn. Hij is geen gijzelaar meer, maar weet dat de wereld hem misschien altijd als zodanig zal zien. "Ik zal voor altijd een voormalige gijzelaar zijn," zegt hij. "Het zal voor altijd deel uitmaken van mijn leven."

Kozlov groeide op in Sint-Petersburg, Rusland, maar koesterde al lange tijd een reislust. Na een verplicht jaar in het leger besloot hij in Israël te gaan wonen. Hij arriveerde in augustus 2022 en nam deel aan Masa, een tussenjaarprogramma met een stage in motion design bij een bedrijf in Tel Aviv. Zijn leven was zorgeloos, wat tot uiting kwam in Instagram-posts over stranden, fietsen, surfen, roadtrips en andere ontspannende, werkloze twintigers.

Dat eindigde op 7 oktober 2023, de dodelijkste dag in de Israëlische geschiedenis. Kozlov had een baan aangenomen als beveiliger op het muziekfestival Tribe of Nova in Zuid-Israël, vlak bij de grens met Gaza. Hij sliep twee nachten nauwelijks en hield de wacht voor indringers zonder kaartje. Op zijn derde ochtend ontketende de dageraad uren van chaos en verwarring, het geluid van geweervuur, wilde vluchten, een klif afdalen en uiteindelijk naar een voertuig worden geleid waarvan Kozlov dacht dat het hem in veiligheid zou brengen. Hij was niet gedood, redeneerde hij, dus hij zou gered worden. Hij heeft nooit aan ontvoering gedacht.

Hij stuurde geen berichten naar zijn familie. Hij was er zeker van dat hij het zou overleven. Hij zou 's avonds thuis zijn, dacht hij. Maar al snel zat Kozlov in Gaza, vastgebonden met een touw. De realiteit drong tot hem door. Er werden geweren gericht en klappen uitgedeeld. Hij wist zeker dat hij wist wat er zou gebeuren.

"Je weet zeker dat je de laatste momenten van je leven zo zult doorbrengen," zegt hij, "en misschien vermoorden ze je morgen wel."

Die eerste dagen van Kozlovs gevangenschap waren een "walgelijke, vreselijke hel". Acht maanden lang, zo zegt hij, werd hij vastgehouden in acht verschillende huizen, bewaakt door een wisselende groep van twee dozijn militanten die naast hem woonden.

Sommigen, zei hij, veinsden medelijden; anderen behandelden hun gevangenen als dieren. In sommige gevangenen sliep hij op een natte, plakkerige matras die naar schimmel stonk; anderen hadden veel betere omstandigheden. Touwen werden vervangen door kettingen totdat de beperkingen volledig waren opgeheven. Hij weet dat het veel erger had kunnen aflopen.

"Ze hebben mijn nagels niet uitgetrokken," zegt hij. "Ze hebben me niet gemarteld met elektroshocks."

Na verloop van tijd trad er een vreemde normaliteit in. Hij besteedde tijd aan het leren van Arabisch van zijn ontvoerders en Hebreeuws van medegijzelaars. Ze praatten over muziek, vrouwen en het leven van vroeger. Dagen verstreken in eindeloze kaartenbakken of bedachten spelletjes zoals het opnoemen van 10 Will Smith-films of 100 liedjes met het woord 'liefde' in de titel.

Hij mijmerde over ontsnappen, maar wist dat hij het nooit levend zou redden. Soms vroeg hij zich af of hij telekinetisch een bericht naar zijn ouders kon sturen. Op andere momenten probeerde deze agnost met God te praten.

Na een paar maanden zorgden zijn bewakers voor een kleine genade: een potlood en een dun notitieboekje. Kozlov wist al van jongs af aan dat hij artistiek talent had, maar het was een tijdverdrijf dat kwam en ging. Soms gingen er jaren voorbij zonder te tekenen. Nu, met niets anders dan tijd, tekende hij dagelijks, cartoonachtige aliens en Don Corleone van "The Godfather" en het zomerhuis in Rusland waar hij zijn gelukkigste jeugdjaren doorbracht.

Hij stelde ook doelen op. Om als dezelfde persoon naar huis te gaan, of misschien wel beter. Om zijn vaardigheden te gebruiken. Om vrij te zijn.

En op de 247e dag was het zover. Het Israëlische leger viel het huis binnen in het vluchtelingenkamp Nuseirat waar Kozlov gevangen zat. Een dramatische operatie die hem en drie andere gijzelaars bevrijdde en minstens 274 Palestijnen doodde die onder vuur lagen en door een Israëlische commando werden getroffen. Even later stond hij buiten, voelde hij voor het eerst in maanden de zon op zijn gezicht, een cola in zijn hand en een sigaret tussen zijn lippen. Een helikopter bracht hem in veiligheid.

Speciale troepen redden gijzelaars van Hamas in Gaza. Foto IDF

"Euforie," zegt hij. "Je voelt de frisse lucht, je ziet een zee, strand, zand, een lucht zonder wolken." Hij noemt het de beste dag van zijn leven.

In de dagen die volgden, werd hij herenigd met zijn familie , ineengedoken en huilend aan de voeten van zijn moeder in een ziekenhuis buiten Tel Aviv, en herkend door voorbijgangers als die gijzelaar op het nieuws. Sommige nachten werd hij wakker met de gedachte dat hij weer op die plakkerige matras lag. Sommige dagen moest hij zichzelf in zijn arm knijpen om te geloven dat hij echt vrij was.

Geredde gijzelaar Kozlov ontmoet zijn moeder weer. Foto IDF

"Soms voel ik wat het betekent om oorlog te voeren en soms voel ik de pijn van elke gijzelaar", zegt hij. "Ik voel de pijn van families die niet weten waar hun dierbaren nu zijn. Ik voel de pijn van mensen die hun huizen in het zuiden hebben verlaten. Ik voel de pijn van al die mensen die hun huizen zijn kwijtgeraakt. Ik voel de pijn."

Hij zegt dat hij zich over het algemeen prima voelt, maar een dag of wat per maand keert de duisternis terug. Hij bracht zijn eerste paar maanden in vrijheid door in Israël en reisde daarna door de VS. Eerder dit jaar was hij een tijdje terug in Israël, maar vond te veel triggers, dus keerde hij terug naar de VS.

Onderweg heeft hij zijn doel bereikt en werkt hij aan zijn kunst. In zijn atelier, op een steenworp afstand van de Hudson, legt hij de laatste hand aan een geplande tentoonstelling van zijn werk: een serie schilderijen, voornamelijk in acryl, die zijn gevangenschap, gevangenschap en vrijlating tonen. Hij wil nog een paar werken afmaken die zijn geïnspireerd door zijn tijd als gijzelaar, voordat hij zich op nieuwe inspiratiebronnen richt.

Misschien vliegt hij wel naar Nieuw-Zeeland, zegt hij. Misschien schrijft hij wel een boek. Er staan ​​zoveel deuren voor hem open. Misschien wordt kunst zijn leven en is zijn werk gevuld met kleur en geluk.

Hij ziet die vreugde zelfs in de schilderijen waarvan anderen beweren dat ze donker zijn. "Het is niet donker," zegt hij. "Het gaat over hoop."