top of page
Foto van schrijverJoop Soesan

“Ontzeg een Jodin/Jood het recht niet om te denken en te handelen naar haar of zijn eigen waarden”; Bas Belder en Amanda Kluveld spraken met een Joodse student die zich niet meer veilig voelt

Screenshot YouTube


Hij -een Joodse student- ondervond ongelofelijke steun van zijn hoogleraren “in het heetst van de strijd”. Zijn openheid én vastberaden zionistische oriëntatie blijken uit het gesprek dat Amanda Kluveld en Bas Belder met hem voerden.


Hoe veilig ervaart u zich als Joodse student op de campus?

Student: Als Joodse student voel ik me veilig op de campus, zolang ik me maar niet openlijk identificeer met Israël. Wat me hieraan stoort, is dat anderen de vrijheid hebben om te zeggen en doen wat ze willen, maar zodra een Joodse student ergens op reageert, wordt die meteen bestempeld als 'zionist'.

Dit is problematisch omdat veel Joden inderdaad zionisten zijn. Naar mijn mening zou iedereen zionist moeten zijn. Maar de negatieve connotatie die hiermee gepaard gaat, vooral na 7 oktober, is verschrikkelijk. Mensen lijken het vermogen om kritisch te denken te hebben verloren en haken vooral aan op 'one-liners' en catchy woorden die vaak uit hun context worden gehaald. Het besef dat mijn identiteit, iets waar ik me sterk mee verbonden voel, niet wordt geaccepteerd door medestudenten, zorgt ervoor dat ik me onveilig voel.

De meesten van ons zijn opgegroeid in gemeenschappen die met antisemitisme te maken hebben gehad. We zijn grootgebracht met de verhalen van onze grootouders die de Holocaust hebben overleefd, en sommigen van ons hebben zelfs persoonlijke incidenten meegemaakt. Het zit daarom in onze natuur om een sterk ontwikkeld gevoel te hebben voor wanneer iets wel of niet pluis is. De huidige situatie zorgt voor een duidelijk niet-pluis gevoel, omdat onze identiteit wordt afgewezen. Dit gebeurt nu niet direct in de vorm van antisemitisme, maar in de vorm van antizionisme, wat voor veel van ons onlosmakelijk verbonden is met ons geloof.


Hoe veilig ervaart u zich als Jood in de hele Nederlandse samenleving?

Student: Nee, ik voel me niet volledig veilig als Jood in de Nederlandse samenleving. Op de universiteit heb je nog het voordeel dat je met de meeste mensen op een hoog niveau kunt discussiëren, zeker binnen de opleiding geneeskunde. Maar in de bredere Nederlandse samenleving is er een groep mensen die van huis uit een diepgewortelde haat tegen Joden heeft meegekregen. Dit is iets wat regelmatig naar voren komt in gesprekken die ik heb gevoerd.

Zodra haat in de opvoeding wordt doorgegeven, is het naar mijn mening te laat om het nog om te buigen. En tegen iedereen die beweert dat iemand Joods mag zijn, maar geen zionist, zou ik willen zeggen dat antizionisme simpelweg het nieuwe antisemitisme is. Hiermee ontzeg je een Jood het recht om te denken en te handelen volgens zijn of haar eigen waarden.


Kunt u zich voorstellen dat er Nederlandse burgers (wellicht velen) zijn die de Nederlandse publieke en private media gewoon links laten liggen vanwege hun bijzonder eenzijdige, sterk anti-Israëlische verslaggeving?

Student: Ja, zeker. Het probleem met de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de verslaggeving, is dat ze nu meer bezig zijn met het inspelen op de gevoelens van hun kijkers dan met de werkelijke feiten. Dit gaat volgens mij verder dan alleen de kwestie Israël, het strekt zich nu uit over alles. De demografische compositie van de kijkers dicteert meer wat er in het nieuws wordt geschreven, en hoe, dan de werkelijke feiten.

Het gevaarlijke hiervan is dat je een positieve feedbackloop krijgt die de haatgevoelens van mensen versterkt. Met name publieke en door de staat gerunde media moeten sterk opletten met hippe en coole koppen, want dit zijn de koppen die de meeste schade toebrengen. Media weten dat de meerderheid van hun kijkers klakkeloos overneemt wat ze schrijven en zelf weinig tot geen mening vormen op basis van eigen onderzoek.


Zijn er ook lichtpuntjes? Medestudenten, professoren, burgers, met wie u een goed gesprek kunt voeren over de situatie in het Midden-Oosten, over de haat manifestaties tegen Joden en de Joodse staat? Of vermijdt u die liever?

Student: Zeker! Ik ben iemand die openstaat voor gesprekken, wat het makkelijker maakt om in contact te komen met mensen die goed zijn voor mij. De steun die ik van professoren heb gekregen, was ongelooflijk. Ik heb meerdere berichten ontvangen van docenten die wisten dat ik Joods ben en die vroegen hoe het met me ging. Met sommigen heb ik zelfs afgesproken om te praten, omdat ik daar op dat moment behoefte aan had. Wat ik geweldig vond, was hoe zij mij academisch konden begeleiden om geen overhaaste beslissingen te nemen in het heetst van de strijd, wanneer alles hopeloos lijkt.

Twee andere gesprekken zullen me altijd bijblijven. Het waren twee medestudenten die zeer antizionistisch zijn en actief zijn binnen de pro-Palestijnse beweging. Ze stuurden me een bericht om te vragen hoe het met me ging, nadat ze van anderen hadden gehoord hoe dicht de oorlog bij mij stond. 

Wat ik fantastisch vond aan deze gesprekken, was dat we ondanks onze sterk uiteenlopende standpunten – zij geloven dat Israël niet zou mogen bestaan, en ik ben een zionist – twee uur lang op een respectvolle en prettige manier konden praten. Hoewel onze meningen niet verder uit elkaar konden liggen, konden we door ons vermogen om ‘agree to disagree’ te accepteren, een pragmatisch en respectvol gesprek voeren. Dit maakte voor mij des te duidelijker dat dit probleem zeer diep geworteld is en volgens mij momenteel te diep om eenvoudig op te lossen.


In Duitsland zijn Joodse docenten en studenten bijzonder actief en goed georganiseerd om voor hun academische vrijheid op te komen. Ontbreekt dat juist in Nederland? Ondervindt u ook steun uit Joodse kring, van medestudenten en docenten?  

Student: De steun uit de Joodse gemeenschap is zeker aanwezig, maar vaak ongeorganiseerd. Nederland, met zijn relatief kleine maar vocale Joodse bevolking, heeft behoefte aan een gecentraliseerde studentenorganisatie die zich richt op het beschermen van Joodse stemmen en belangen. Er zijn initiatieven om hierin verandering te brengen, maar deze zijn nog niet groot genoeg om de huidige golf van haat effectief tegen te gaan.

Er zijn echter organisaties die zich sterk inzetten om emotionele en sociale steun te bieden. Een goed voorbeeld hiervan is de Joodse studentenvereniging in Rotterdam. Hun bijna wekelijkse activiteiten hebben een positieve impact op veel studenten. Het is aan de studenten zelf om te besluiten of ze in contact willen komen met deze organisaties, maar de mogelijkheden zijn er zeker. 

Het contact tussen volwassenen en studenten blijft echter beperkt. Dit komt deels doordat er veel internationale studenten zijn, die moeilijker op eigen initiatief in contact komen met Nederlandse volwassenen. Het samenbrengen van deze groepen zou een positieve stap zijn richting een sterke en veerkrachtige gemeenschap.


Zou u als Joodse student de Nederlandse universiteit willen inruilen voor een buitenlandse academische instelling? En zo ja, in welk land?

Student: Dit is een moeilijke vraag. Aan de ene kant zou het een eenvoudige manier zijn om niet geconfronteerd te worden met de huidige problematiek. Maar aan de andere kant weerspiegelt de situatie op campussen ook de bredere samenleving van vandaag en morgen. Het is voor mij belangrijk om hiermee om te leren gaan, zodat ik later op de juiste en veilige manieren kan reageren. 

Natuurlijk zou het prettig zijn om je volledig op je studie te kunnen concentreren zonder dat er wordt geschreeuwd voor een intifada of posters worden geplakt die oproepen tot de vernietiging van Israël. Maar door een probleem te vermijden, los je het uiteindelijk niet op. Ik waardeer daarom de mogelijkheden op de campussen om gesprekken te voeren en dit probleem op een respectvolle manier te bespreken.

Mocht ik toch besluiten van universiteit te veranderen, dan zou mijn voorkeur uitgaan naar IE University in Madrid. Meerdere vrienden van mij studeren daar en zij vertelden me dat de universiteit al snel duidelijk maakte dat ze geen partij wil kiezen in de oorlog of de boycot. Er worden geen manifestaties of demonstraties toegestaan, van geen enkele kant. Dit moedigt studenten aan om zich binnen de muren van de universiteit te richten op academische zaken, waardoor er een meer collegiale en professionele houding tussen studenten ontstaat, in plaats van de vijandige of bondgenootschappelijke mentaliteit die ik hier ervaar.


Uw grootste wens voor de toekomst? 

Student: Ik hoop vurig dat mensen in onze maatschappij zich distantiëren van sociale media en de valse representaties van de werkelijkheid. Platforms zoals Instagram en TikTok zijn schadelijk voor het kritisch denken en zaaien vooral haat en onwetendheid. Feiten zijn niet langer belangrijk en de waarheid lijkt minder interessant te zijn geworden. Het ergste is echter dat de waarheid nauwelijks nog te onderscheiden is van de onzin die er op het internet circuleert. Als we hier niets aan veranderen, zullen de kinderen van de toekomst, beïnvloed door onbewuste invloeden, vol haat opgroeien. En als er iets is dat we kunnen concluderen uit de jaren 40, is het dat haat tegen de samenleving vaak dicht in de buurt komt van haat tegen Joden.


Dr. Amanda Kluveld en Bas Belder (beiden historici) stelden de vragen.


867 weergaven0 opmerkingen

Comments


bottom of page