Prof. Natan Sznaider. Foto via Wikipedia
“Schande over Berlijn en de drie instellingen die zich daarvoor verkocht hebben.” Op deze scherpe wijze veroordeelt de socioloog prof. Natan Sznaider de recente historische conferentie over “De kaping van de herinnering” aan de Holocaust door “nieuwrechts” in Berlijn.
In een opiniebijdrage aan de Jüdische Allgemeine (23 juni 2022) lucht nu Sznaider (Academic College, Tel Aviv-Jaffo) zijn gemoed. Hij doet dat immers in navolging van de Pools-Canadese historicus Jan Grabowski (zie Israel Nieuws, 19 juni), die met ontzetting én angst zo’n 200 leden van de Duitse intelligentsia tijdens genoemde conferentie enthousiast zag applaudisseren voor uitingen van pure Joden- en Israël Haat ineen.
Natan Sznaider kwam in 1954 in Duitsland ter wereld, in de stad Mannheim. Vandaag de dag woont hij in Israël. Op aangrijpende wijze schildert de socioloog de beklemming van de vrijdagdis in het ouderlijk huis, beginjaren zestig. Vader en moeder, Poolse overlevenden van de Holocaust, zaten daar met hun beide kinderen. “De ouders met lege ogen. Niet mee aan tafel zitten de vier grootouders. Ook niet de broers en zusters van de grootouders, ook niet hun kinderen.”
Er hadden er wel honderd familieleden mee aan kunnen zitten, vertelt Sznaider. “Waar waren zij allen?”, vraagt hij zich als kind af. “Ze zijn daar gebleven”, antwoordden zijn ouders in het Jiddisj (“Sey sennen dortn geblibn.”). “Daar”, dat begreep de kleine Natan aanvankelijk niet. Waar was daar precies?
Pas na een aantal jaren begreep hij dat zijn grote familie was vergast en verbrand. Evenals vele andere Joodse kinderen droeg Natan de voornaam van zijn vermoorde grootvader, een geleerde chassied.
Niet ver van de plaats waar in Berlijn de bevelen werden gegeven Joods leven in Europa te vernietigen, had onlangs in het Huis van de Culturen de gewraakte historische conferentie plaats. Door Sznaider rechtstreeks gewraakt ja, want daar vond de poging plaats zich “van de enig relevante herinnering voor de Duitsers” te ontdoen, nog wel onder de noemer van “Kaping van de herinnering – De Holocaust en Nieuw Rechts”. “Nieuwe slachtoffers werden daar gecreëerd”, becommentarieert Sznaider snedig.
“De veilige haven Israël, die Joden in het algemeen hun door de nazi’s geroofde menselijke waarde teruggaf, werd voor de kleine jongen en de drie anderen van zijn familie het alternatief voor vijandland Duitsland. Echter, de nakomelingen van de daders –gemeenzaam met hun helpers- maken dit land nu tot een boeman en draaien het slachtoffer-dader-perspectief om, beroven Joodse mensen van hun legitimatie en sommeren hen tot zelfopoffering.”
De kinderen en kleinkinderen van de Duitse culturele elite bekommeren zich totaal niet om de wens van Joden in Europa en Israël om na de Holocaust veilig te kunnen leven, stelt Sznaider. Palestijnse activisten onderkennen dat en smeden zo een eenheid die “de herinnering inderdaad ontvoert”.
Sznaiders volle verwijt, ja felle aanklacht geldt de Duitsers “die met het vermoorden van de familie van de kleine jongen niets meer van doen willen hebben. Een schande voor Berlijn en de drie instellingen die zich daarvoor verkocht hebben.”
Van deze drie, het Huis van de Culturen van de Wereld, het Einstein Forum en het Centrum voor Antisemitisme-onderzoek (!) van de Technische Universiteit, mag, ja moet een publieke reactie op de publicaties van geleerden als Natan Szaider en Jan Grabowski worden verwacht.
Bas Belder, historicus
