President Herzog en zijn vrouw bij het graf van Shimon Peres. Foto Kobi Gideon (GPO)
Vandaag, maandag, namen president Isaac Herzog en First Lady Michal Herzog deel aan de herdenkingsceremonie voor de negende president van de staat Israël, de vijf jaar geleden overleden Shimon Peres, waarbij de president de volgende rede uitsprak:
"Velen van jullie die hier vandaag zijn, hebben veel herinneringen aan wijlen Shimon Peres, maar ik denk dat ik een van de enigen ben, naast de familie natuurlijk, die kan zeggen dat ze Shimon Peres bijna vanaf hun geboorte kenden. Ik herinner me nog uit mijn kindertijd hoe mijn moeder, moge ze een lang leven hebben, met genegenheid en humor beschreef hoe ze in de jaren vijftig in Shimons handpalm las - we noemden hem thuis allemaal Shimon - dat hij premier zou worden.
Ik vermeld dit verhaal niet alleen als een grappige anekdote, maar omdat Shimon mijn hele volwassen leven voor mij een geweldige gids was. Ik heb in mijn hele leven duizenden uren met Shimon doorgebracht. Tijd die ik nooit zal vergeten. Momenten van vreugde en opwinding, en momenten van crisis en verdriet. Onder deze momenten van verdriet, die ik nooit zal vergeten, waren mijn bezoeken aan het Sheba-ziekenhuis, waarbij ik deelnam aan de gebeden en hoop van het hele volk van Israël dat Shimon uit zijn ziekenhuisbed zou komen en terug zou gaan naar het delen van zijn wijsheid, zijn leiding, zijn raad, om er voor ons allemaal te zijn. Hoop die verdampte toen we, diepbedroefd, hoorden van zijn overlijden, vandaag precies vijf jaar geleden.
Zoals jullie weten, stapte ik twee maanden geleden in de schoenen die ooit werden gevuld door de negende President, Shimon Peres. Er is inderdaad nauwelijks een paar schoenen dat hij niet heeft ingevuld in de geschiedenis van ons land, en er is bijna geen openbaar ambt dat hij niet heeft bekleedt. Niettemin, elke keer dat ik een rol betrad, zelfs rollen waarin president Peres niet eerder had gediend, dacht ik, bewust of onbewust, aan de lessen die ik van Shimon had geleerd.
Met uw toestemming wil ik drie van deze lessen met u delen.
De eerste les is de diversiteit van zijn leven en persoonlijkheid, wat ik hier zal noemen: veelzijdigheid. Het vermogen om twee dingen tegelijk te zijn, niet om opgesloten te raken in een nauwe ruimte in termen van vaardigheden, kennis en praktische actie. Omdat het hebben van smalle horizonten - intellectueel en praktisch - geen ruimte laat voor manoeuvre en invloed door de jaren heen. Met veelzijdigheid verwijs ik naar het vermogen om niet alleen de ontwikkelingen op het gebied van economie, wetenschap en technologie, in cultuur en in sport te begrijpen, maar ook te kunnen leiden. Met veelzijdigheid verwijs ik naar oneindige kennis en nog belangrijker, nieuwsgierigheid - een onverzadigbare dorst naar kennis. Met veelzijdigheid verwijs ik naar het vermogen van een persoon om Mr. Security te zijn, of zoals mijn vader Chaim Herzog, de zesde president, Shimon beschreef: ' De tweede alleen voor Ben-Gurion in zijn bijdrage aan de veiligheid van de staat Israël.' Om de fundamenten te leggen van ons veiligheidssysteem, inclusief enkele die enorme waarde produceerden - voor onze veiligheid en economie - slechts decennia nadat hij ze had gebouwd; veiligheidsdoctrines te bedenken met het oog op de zeer lange termijn. En daarnaast een leider te zijn die zich identificeert met het compromisloze streven naar vrede. Om de persoon te zijn die met zijn eigen blote handen nieuwe paden baande die tot dan toe totaal fantastische, belangrijke allianties en arrangementen waren die ons tegenwoordig heel natuurlijk lijken. En daarnaast een leider te zijn die zich identificeert met het compromisloze streven naar vrede. Om de persoon te zijn die met zijn eigen blote handen nieuwe paden baande die tot dan toe totaal fantastische, belangrijke allianties en arrangementen waren die ons tegenwoordig heel natuurlijk lijken. En daarnaast een leider te zijn die zich identificeert met het compromisloze streven naar vrede. Om de persoon te zijn die met zijn eigen blote handen nieuwe paden baande die tot dan toe totaal fantastische, belangrijke allianties en arrangementen waren die ons tegenwoordig heel natuurlijk lijken.
De tweede les was doorzettingsvermogen en het vermogen om niet op te geven. Ik herinner me een moment dat deze 'Peresiaanse' kwaliteit misschien meer symboliseerde dan enig ander moment. Ik had vaak het gevoel dat Shimon leed aan 'Mount Nebo-droefheid', om de uitdrukking te gebruiken die werd bedacht door de dichteres Rachel Bluwstein, een uitdrukking die de tragedie van Mozes weerspiegelt, die het niet was toegestaan om het Beloofde Land binnen te gaan. In 1996 was ik een speciale adviseur van hem. Ik was bij hem tijdens de overdracht van de macht na zijn nederlaag. De ochtend van de overdracht zat Shimon in de stoel van de premier, de boekenplank achter hem leeg. Hij stond op om de gekozen premier, Benjamin Netanyahu, welkom te heten. Zijn uitdrukking was somber, maar hij zag er ook uit als een leraar die het stokje overhandigde aan zijn leerling. Zijn bureaupersoneel liet een traan. Na een tijdje samen te zijn geweest, verliet Shimon Peres de kamer in stilte. En de volgende dag, toen we nog steeds in shock waren, nodigde hij ons al uit in zijn tijdelijke kantoor in Tel Aviv, kijkend naar de toekomst, naar nieuwe taken en inspirerende doelen. Deze volharding, deze vastberadenheid, dit vermogen om elke keer dat hij viel op te staan en met al zijn macht te werken om de werkelijkheid te transformeren, in het voordeel van de mensen en de staat - dat is de tweede les die we van Shimon Peres hebben geleerd.
De derde les vat, in mijn ogen, het karakter van de negende President – President Peres – meer dan alle andere samen: visie. Zoveel mensen kijken alleen naar het heden, zeker in de politieke arena. Het hier en nu zuigt ons naar binnen, samen met al onze middelen. Als negende president van de staat Israël wist Shimon Peres vooruit te kijken naar de toekomst, in de verte te staren, te vluchten. Er was altijd het gevoel dat hij een soort schaker was, en zijn schaakbord was de geschiedenis van het Joodse volk en de staat Israël. Altijd drie, vijf, tien stappen vooruit. Hij keek naar uitdagingen, en bovendien - en nog belangrijker - identificeerde kansen. Menselijk, economisch, wetenschappelijk, technologisch kapitaal. De ontwikkeling van de mensheid en haar richting.
Shimon Peres bracht deze drie kwaliteiten - veelzijdigheid, doorzettingsvermogen en visie - naar het kantoor van het voorzitterschap en hij leidde deze belangrijke instelling naar nieuwe hoogten. Hij overbrugde met succes zijn diepe wortels, intellectuele grootsheid en fenomenale historische en culturele kennis, met vooruitgang en technologie, en met het verbinden van de toekomstige generatie met zijn land. Hij leidde de staat Israël naar zijn indrukwekkende positie in de familie van naties, met wijsheid, schitterend staatsmanschap en compromisloze vastberadenheid. In die zin is er geen twijfel dat zijn onvergetelijke begrafenis, die de meest vooraanstaande leiders van over de hele wereld aantrok, een mooie weerspiegeling was van zijn internationale imago en status. Zijn voeten stonden in de grond geworteld, maar zijn ogen keken over de horizon. Hij, die zoveel heeft bereikt, heeft ons altijd leren dromen. Uit oneindig optimisme, uit vertrouwen in de mens. Met dien verstande dat, zoals hij altijd zei: 'Optimisten en pessimisten sterven op dezelfde manier. Ze leven gewoon anders.'
Namens mezelf en mijn vrouw Michal wil ik jullie omhelzen lieve familie Peres, Chemi, Tziki en Yoni, kleinkinderen, de hele familie en alle vrienden en anderen die zijn nagedachtenis koesteren, en in de eerste plaats natuurlijk de dierbare team van het Peres Centrum voor Vrede en Innovatie. Moge de nagedachtenis van president en premier Shimon Peres een zegen zijn en moge hij voor altijd in onze harten blijven."
