VIDEO: Na het overleven van Nova is de Israëlische Eurovisie kandidaat Yuval Raphael klaar om 'haar dromen een kans te geven'

Yuval Raphael wordt op 23 januari 2025 gekroond tot winnaar van 'Hakochav Haba' en zal Israël vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival van 2025. Foto via ToI

Yuval Raphael concentreert zich op de muziek, ook al is ze de enige. Wanneer de jonge zangeres volgende week het Eurovisiesongfestival betreedt in het Zwitserse Bazel, wordt ze naar verwachting geconfronteerd met protesten, gejoel en gehesen Palestijnse vlaggen van Israëlische critici die ontevreden zijn over de voortdurende deelname van het land aan het jaarlijkse songfestival. Maar ze benadrukt dat ze zich er niet door laat beïnvloeden, aldus Times of Israel.

"Ik ben 100 procent gefocust op de muziek, ik ben 100 procent gefocust op mijn lied", vertelde Raphael vorige maand aan The Times of Israel in een interview in Zuid-Tel Aviv. "Er zijn dingen waar ik controle over heb en dingen waar ik geen controle over heb. Uiteindelijk heeft het geen zin om energie te steken in iets waar ik geen controle over heb... het belangrijkste voor mij is om mijn land eer aan te doen en mijn best te doen."

De 24-jarige uit Ra'anana was onbekend in Israël totdat ze eerder dit jaar de reality-tv-wedstrijd “Hakochav Haba” (Rijzende Ster) won, waardoor ze de eer kreeg om Israël te vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival.

De overwinning was een mijlpaal voor de zangeres die iets meer dan een jaar eerder ternauwernood ontsnapte aan het bloedbad van Hamas op het Nova muziekfestival vlak bij de grens met Gaza op 7 oktober 2023. Ze had zich urenlang onder lijken in een schuilkelder verscholen totdat ze eindelijk werd gered.

Er bestaat weinig twijfel over dat Raphael, die in Bazel haar krachtige zang laat horen in de bezwerende ballad " New Day Will Rise ", het hart van het Israëlische publiek voor zich won, deels vanwege haar onvoorstelbare overlevingsverhaal.

Maar te midden van de controverse rond de Israëlische deelname aan het festival en het aandringen van de organisatoren van het Eurovisie Songfestival dat het festival vrij zou moeten zijn van ook maar een vleugje geopolitiek, is de Israëlische delegatie er buitengewoon voorzichtig mee om Raphaels ervaring niet in verband te brengen met haar optreden, noch het nummer zelf met de aanslagen van 7 oktober of de aanhoudende oorlog. (Israël zag zich genoodzaakt het nummer van vorig jaar te herschrijven toen het te politiek werd bevonden.)

Verslaggevers kregen te horen dat ze de zangeres geen vragen mochten stellen over politieke onderwerpen en dat ze haar ook niet mochten vragen om over haar gruwelijke ervaring bij Nova te vertellen.

In januari, voordat ze werd geselecteerd om mee te doen aan het Eurovisie Songfestival, vertelde Raphael in een interview dat haar bijna-doodervaring haar ertoe had aangezet een muzikale carrière na te streven en auditie te doen voor de realitywedstrijd, nadat ze jarenlang bang was geweest dat ze niet goed genoeg was.

"Ik heb een situatie van de dood meegemaakt en die heb ik omgedraaid om zo veel mogelijk het leven te gaan leiden dat ik wil", vertelde ze destijds aan Israel Hayom. "Toen ik daar [in de schuilkelder] was, besefte ik dat alles in een oogwenk voorbij kon zijn, en je wilt niet dat je leven eindigt zonder het te hebben meegemaakt. Plotseling was de angst om te falen geen angst meer, maar een voorrecht."

Toen Raphael in april werd gevraagd naar haar besluit om zich na het bloedbad voor het eerst op muziek te richten, vermeed ze de link.

"Ik wilde het mijn hele leven, ik droomde er mijn hele leven van om zangeres en actrice te worden", vertelde ze aan The Times of Israel. "Ik was inderdaad erg bang en hield het altijd achter gesloten deuren. Maar zelfs achter gesloten deuren fantaseerde ik altijd over mezelf op een enorm podium of bij mijn eigen concert."

Dit jaar, zei Raphael, "voelde ik dat ik mijn dromen echt een kans wilde geven. Om te gaan doen wat ik het allerliefste doe ter wereld: zingen."

Hoewel ze nog steeds bang is om te falen, zei ze, zei ze tegen zichzelf: "Er zijn altijd angsten, vooral als het iets is wat we willen bereiken. Er is altijd angst om te falen. Maar ik realiseerde me dat ik niet hoef te stoppen met bang zijn om iets te proberen."

"New Day Will Rise" is het eerste nummer dat Raphael professioneel heeft opgenomen, geschreven door Keren Peles. De tekst is voornamelijk in het Engels, met hier en daar wat Franse tekst en een Hebreeuwse regel uit Hooglied. Het refrein – "New day will rise, life will go on/ Everyone crys, don't cry alone/ Darkness will fade, all the pain will go by/ But wе will stay, even if you say goodbye" – wordt in Israël vaak geïnterpreteerd als een verwijzing naar het overwinnen van de verwoestingen van 7 oktober en de daaropvolgende oorlog, maar officieel gaat het nummer simpelweg over "hoop op betere dagen", aldus de Israëlische publieke omroep Kan.

"Vanaf het moment dat ik het nummer voor het eerst hoorde, voelde ik dat het precies de boodschap overbracht die ik wilde overbrengen", zei Raphael. De zin die haar het meest bijbleef, zei ze, was: "Iedereen huilt; huil niet alleen."

"We maken allemaal moeilijke tijden door," zei ze. "We maken allemaal hoogte- en dieptepunten mee in het leven, en ik denk dat een van de mooiste dingen is om er samen mee om te gaan, om elkaar te steunen... Ik hoop dat de boodschap die ik de wereld kan sturen er een is van hoop, eenheid, liefde en steun."

Yuval Raphael, Israëls vertegenwoordiger op het Eurovisie Songfestival 2025. Foto IoF

Van Genève naar Nova naar Bazel

Raphael werd geboren in Pedaya, een mosjav in Centraal-Israël, en verhuisde in 2000 met haar familie naar Genève, Zwitserland. Toen ze zes was, bleven ze daar drie jaar. De aanstaande reis naar Bazel is dus een soort thuiskomst voor de jonge zangeres.

De Franse passage in “New Day Will Rise” verwijst naar haar connectie met Zwitserland, maar ook naar de tweede officiële taal van het Eurovisie Songfestival.

"[Zwitserland] heeft een heel, heel grote plek in mijn hart", zei ze. "Het was mijn thuis als kind het waren drie korte, maar drie heel belangrijke jaren." In die paar jaar, zei ze, "dacht en droomde ik in het Frans... het was mijn moedertaal."

Na haar terugkeer vestigde ze zich met haar familie in Ra'anana, een welvarende stad ten noorden van Tel Aviv, waar ze opgroeide en zich op de middelbare school richtte op theater en dans. Na haar afstuderen voltooide ze haar verplichte militaire dienst, gestationeerd bij veiligheidscontroles rond Jeruzalem.

Op 7 oktober 2023 bezocht Raphael met vrienden het Nova-muziekfestival vlakbij de grens met Gaza. Toen Hamas om 6:29 uur 's ochtends raketten vanuit Gaza begon af te vuren, vluchtten zij en een vriend in de auto, maar hun weg werd geblokkeerd door een eindeloze rij voertuigen. Terwijl de raketten onophoudelijk over het zuiden raasden, besloten ze hun toevlucht te zoeken in een schuilkelder langs de weg, niet ver van kibboets Be'eri.

Om 7 uur 's ochtends vond een groep Hamas-terroristen de schuilkelder en opende het vuur op de tientallen feestgangers die zich binnen hadden verzameld. Velen van hen werden gedood en Raphael raakte gewond, omdat er granaatscherven in haar been zaten.

"Ze schoten iedereen neer die op het pad stond, en toen kwamen ze naar binnen en begonnen ze iedereen binnen neer te schieten", vertelde ze in een video-interview met het Jerusalem Institute of Justice in juli 2024. "Ik keek naar mijn vrienden, ze leefden nog, en toen keek ik naar links, naar het meisje dat mijn hand vasthield, ze was levenloos, ze was dood. Ik keek naar mijn been en ik had dit lijk over mijn hele been."

De schuilkelder langs de weg waar Yuval Raphael zich urenlang schuilhield nadat zij op 7 oktober 2023 het Nova-festival ontvluchtte. Foto ToI

Ze belde haar vader, die Raphael aanspoorde om zich dood te houden. Dat deed ze ook, terwijl er steeds meer groepen terroristen opdoken en het vuur openden op iedereen die binnen was. Ze wilden er zo voor zorgen dat niemand levend naar buiten zou komen.

"Ik begon me af te vragen wanneer dit zou eindigen, of dit zou eindigen, of ik zou sterven?", zei ze vorig jaar. Later gooiden de terroristen granaten in de schuilkelder: "Elke keer dat ik mijn ogen opende, zag ik dat er steeds minder mensen waren en ik begreep het niet... maar nu, [begreep ik] dat het kwam doordat mensen ontploften."

Uiteindelijk, na acht uur, werd ze gered door de vader van een andere feestganger in de schuilkelder en overgedragen aan de Israëlische strijdkrachten: "Ik moest op de lijken stappen. Ik keek omhoog en zag daglicht."

Een ambassadeur van muziek

Een week na de aanval gaf Raphael haar eerste interview met Israëlische media over haar ervaringen. Binnen een paar maanden sprak ze over de hele wereld en vertelde ze haar verhaal, onder andere bij de VN-Mensenrechtenraad in Genève.

In Bazel vervult Raphael een andere rol als ambassadeur: hij vertegenwoordigt Israël op muzikaal vlak en probeert een boodschap van harmonie uit te dragen.

"Ik voel me enorm bevoorrecht om mijn land te vertegenwoordigen," zei ze. "Het is een enorme eer en een enorm voorrecht. Wat ik het liefst wil, is hen zoveel mogelijk trots bezorgen – ik wil mijn best doen, mijn uiterste best doen om zoveel mogelijk eer te brengen, en ik voel me enorm bevoorrecht om dat via muziek te doen, iets dat een universele taal is... dat zo positief en verhelderend is."

Yuval Raphael, winnares van 'The Next Star' en Israëls deelnemer aan het Eurovisiesongfestival van 2025, spreekt met de media na haar overwinning in Neve Ilan, nabij Jeruzalem, 22 januari 2025. (Oren Ben Hakoon/Flash90)

Raphael zal op 15 mei aan het einde van de t

Raphael zal op 15 mei aan het einde van de tweede halve finale het podium betreden en hoopt een van de tien plekken te bemachtigen om door te gaan naar de finale die twee dagen later plaatsvindt.

Volgens bookmakers staat ze op de vijfde plaats, een voorspelling die volgens de meeste analisten meer voortkomt uit pro-Israëlische sympathie dan uit de muziek. Vorig jaar zorgde een golf van pro-Israëlische kiezers ervoor dat Eden Golan en haar liedje "Hurricane" naar de tweede plaats in de publieksstemming en de vijfde plaats in de wedstrijd werden gestuurd.

"Ik krijg berichten van over de hele wereld", zei Raphael. "Steun uit Zwitserland en steun uit vele andere plaatsen, er is een golf van liefde en het verwarmt mijn hart om die te ontvangen", zei ze, en ze merkte ook op dat er online reactievideo's zijn geplaatst waarin mensen "huilen en emotioneel zijn van het lied en zich verbonden voelen met de tekst."

Maar ze weet dat ze ook te maken zal krijgen met een golf van Israëlische critici die haar zullen steunen. Voorafgaand aan de competitie van vorig jaar riepen veel artiesten en deelnemende publieke omroepen op tot uitsluiting van Israël vanwege de oorlog tegen Hamas in Gaza, mede verwijzend naar de schorsing van Rusland na de inval in Oekraïne. De European Broadcasting Union (EBU) verwierp de vergelijking echter en zei dat Israël wel mocht deelnemen.

Mensen protesteren bij een anti-Israël-manifestatie voorafgaand aan de tweede halve finale van het Eurovisiesongfestival in Malmö, Zweden, 9 mei 2024. Foto ToI

Soortgelijke gevoelens zijn er dit jaar volop: de Spaanse publieke omroep riep op tot een "debat" over de deelname van Israël en duizenden ondertekenden een petitie in Finland waarin werd geëist dat de Joodse staat van de wedstrijd zou worden uitgesloten. In plaats van de al lang bestaande praktijk van het verbieden van vlaggen van niet-deelnemende landen, mogen toeschouwers dit jaar in de arena tijdens de wedstrijd alle vlaggen zwaaien die niet door de Zwitserse wet zijn verboden – waaronder de Palestijnse vlag.

Raphael wuifde de voorspelbare stroom aan online haat die op haar gericht was weg als 'achtergrondruis' en herhaalde dat ze 'zo gefocust is op dit ding, dat ik het gevoel heb dat niets me nog van de wijs kan brengen'.

Haar team, zei ze, "neemt alles voor zijn rekening wat er gedaan moet worden, zodat ik me 100% kan concentreren op wat er het meest toe doet. Uiteindelijk komen we om te zingen, om ons hart te openen."

Vorig jaar kreeg Golan, die dit jaar terugkeert om tijdens de live finale op 17 mei de punten van de Israëlische jury toe te kennen, tijdens haar optreden te maken met luide boegeroep en moest ze vanwege bedreigingen aan haar adres en de Israëlische delegatie grotendeels opgesloten zitten in haar hotelkamer.

Raphael zei dat ze met Golan heeft gesproken over wat we van de wedstrijd kunnen verwachten en hoe we met deze ongeëvenaarde ervaring om kunnen gaan.

"We hebben met elkaar gesproken, vooral omdat het fijn voor me was om iemand anders te hebben die dezelfde gevoelens met me kon delen over de voorbereidingen op dit jaar en er 100% voor gaan", zei ze. "Het is fijn om met iemand te praten die hetzelfde heeft meegemaakt en weet hoe het is om 100% van jezelf te geven."

Gedurende het hele interview bleef Raphael bij haar standpunt en reageerde ze op vragen over anti-Israëlische provocaties of oproepen tot boycot door te zeggen dat ze zich alleen op de muziek richt. Maar gevraagd of ze nog een laatste gedachte had, antwoordde ze meteen:

"Ik wil zeggen dat de gijzelaars voor mij echt heel belangrijk zijn," zei ze. "Ze hadden allang thuis moeten zijn, en ze moeten nu terug naar huis."