Chinese Joden in een synagoge. Screenshot YouTube
Is er een land zonder Jodenhaat? “Ja!”, zullen Chinese diplomaten in Israël zeggen en naar eigen land verwijzen. En ook hun Israëlische ambtgenoten in Peking zullen waarschijnlijk hetzelfde beweren. China-expert Tuvia Gering bewijst echter het tegendeel in een recente bijdrage aan Tablet Magazine.
Sinds het laatste gewapende Gazaconflict in mei 2021 grossieren Chinese staatsmedia in antisemitische stijlfiguren en sentimenten, stelt Gering. Zij worden daarbij aangemoedigd door Chinese topdiplomaten en weer herhaald door bekende Chinese politieke commentatoren.
Zeker, zo erkent de Israëlische wetenschapper, hierin is de Volksrepubliek China allesbehalve uniek. Antisemitisme onder de doorzichtige dekmantel van ‘legitieme kritiek’ op Israël duikt overal ter wereld meteen op wanneer het Israëlisch-Palestijnse conflict weer ontvlamt.
Punt van verschil in China’s geval is evenwel dat de communistische overheid buitengewoon streng toeziet op alles wat er wordt gezegd en gepubliceerd. Vandaar de constatering van Gering dat zo bezien “een nieuwe golf van Jodenhaat daar niet alleen wordt getolereerd, maar openlijk gepromoot”.
De onderzoeker van het Jeruzalem Instituut voor Strategie en Veiligheid wijst hierbij op een nieuwe generatie van Chinese cybernationalisten, geleerden met goede netwerken en mediagenieke “influencers”. Zij hebben blijkbaar carte blanche gekregen om de gigantische miljoenenschare van Chinese internetgebruikers te vergiftigen met paranoïde verzinsels, inclusief die over “de Joden”.
Tuvia Gering onderbouwt zijn bevindingen met het voorbeeld van de Chinese “influencer” Lu Kewen. Deze 39-jarige is eigenaar en stichter van de Lu Kewen Studio, die vanuit Peking met een “online” nieuwskanaal opereert en een breed scala aan onderwerpen (militair, historisch, politiek en economisch) van commentaar voorziet. Nog maar drie jaar ‘in de lucht’ telt Lu inmiddels naar verluidt 15 miljoen abonnees via diverse sociale mediaplatforms op Chinees grondgebied.
Het bliksemsnelle mediasucces van Lu, een voormalige fabrieksarbeider aan de lopende band, leidde tot zowel bewondering als regelrechte hoon onder sommige Chinese academici en journalisten. Volgens de laatsten dankt Lu zijn succes vooral aan “een compleet negeren van de feiten en financieel ingegeven sensatiezucht”.
Maar goed, wat is precies de connectie tussen Lu en de promotie van Jodenhaat? Wel, de feiten die Tuvia Gering presenteert, liegen er bepaald niet om. Zo bracht Lu op 29 mei 2021, circa een week na afkondiging van een staakt-het-vuren in het Gazaconflict, een vijfdelige serie uit onder de titel “Wat moeten we met de Joden doen?” De productie was allesbehalve origineel en combineerde de bekende middeleeuwse antisemitische leugens uit Europa met recentere belasteringen van het Joodse volk uit het Midden-Oosten.
En passant voegde Lu daaraan lange citaten toe uit “Mein Kampf” en de notoir antisemitische “Protocollen van de Wijzen van Zion”. En dat allemaal onder het motto: “Ik zal nooit instemmen dat Joden een goede partner zijn voor het Chinese volk.” Om zijn woorden kracht bij te zetten, verzekerde Lu “ook al zou hij worden dood geslagen”.
Tuvia Gering waarschuwt ervoor Lu’s door en door bekende en versleten antisemitische clichés te onderschatten. Bij een Chinees publiek zonder deze (voor)kennis sorteert Lu’s haattaal wel degelijk effect. Want heel listig combineert en politiseert hij antisemitische stereotypen (Joden manipuleren, het zijn vrekken, uitzuigers, drugsdealers) met het beeld van een elitaire kliek die gezamenlijke belangen najaagt, “speciaal de Amerikaanse Joden”.
Dankzij sociale connecties, aldus Lu, infiltreerden de Joden de wereldtop en “namen bezit van de drie hoekstenen van de Amerikaanse maatschappij, namelijk financiën, media en cultuur”. De presidentiële families Bush, Obama en Biden zijn allemaal ten prooi gevallen aan Joodse invloed.
En omdat Joden de anti-Chinese Amerikaanse media beheersen en sleutelposities bezetten in Bidens anti-China kabinet, vormen zij “de ideologische stem” van de VS, de spits van de versnelde westerse kruistocht tegen de Chinese regering en het Chinese volk.
Kortom, Lu rechtvaardigt zijn onversneden Jodenhaat door politieke projectie op China’s tegenstander nummer één op het wereldtoneel, de VS. En dus is dit abjecte, fors geplagieerde antisemitisme blijkbaar passabel voor Xi Jinping en diens partijstaat.
Lu schuwt evenmin het propageren van samenzweringsverhalen met de Joden in de hoofdrol. Zijn valse beschuldiging luidt dat de Joden “de machtigste drugsbaronnen” ter wereld zijn. Vervolgens verbindt hij deze nepaanklacht met het dieptepunt van de moderne Chinese geschiedenis, de Opiumoorlogen van het midden van de 19e eeuw, die weer uitmondden in de “ongelijke, vernederende verdragen” die westerse mogendheden keizerlijk China oplegden.
Hét slachtoffer, het Chinese volk, bleef daarna “verslaafd, achterlijk en uitgebuit” achter, heet het bij Lu. Snedig commentaar van China-expert Tuvia Gering: “In de fantasie van Lu Kenwen krijgen de Joden van alles de schuld.”
De Israëlische onderzoeker stelt dan een cruciale vraag: hoe kan dat Lu’s Jodenhaat gehoor vindt bij een publiek dat zeer weinig historische ervaring heeft met Joden, laat staan zich druk maakt over het Joodse volk? Een antwoord vindt hij in de gigantische opkomst van de sociale media in China. Die transformeerden Chinees extremisme en cybernationalisme in een intercultureel, “cross-national” fenomeen, dat voeding geeft aan antisemitische uitingen online.
Deze interne Chinese ontwikkeling doet mij denken aan de woorden van een Europese diplomate. Zij wees mij tijdens een werkbezoek aan Peking nadrukkelijk op het gevaar van de opkomst van een Chinees ultranationalisme, dat zich heftig afzet tegen “de ander”, “de buitenlander”, vooral “de westerling”.
Tuvia Gering valt deze diplomate bij en wijst met haar ook meteen de oorzaak aan: de campagne van partijleider en president Xi Jinping ter bevordering van een “patriottische geest” onder de Chinese bevolking. Daarbij staat het kweken van “cultureel vertrouwen” en de eigen “excellente traditionele cultuur” centraal.
Tegelijkertijd loopt China in deze voorstelling gevaar van buitenaf, de dreiging van een externe omsingeling van Xi’s partijstaat. In dit wereldbeeld past de Jodenhaat van Lu Kenwen, zeker wanneer de “influencer” om sterker overheidstoezicht vraagt omwille van “China’s mediasoevereiniteit” contra Joodse invloeden.
Daarbij komt dat binnenlands nieuws hypergevoelig ligt in China. Bij een onderwerp zo ver weg en zo onbekend als “de Joden” loop je als mediaman veel en veel minder gevaar, weet Lu Kenwen. En van zijn miljoenen volgers lijkt Lu geen kritische navragen te hoeven vrezen.
Overigens staat ‘influencer’ Lu allesbehalve alleen als prominente Jodenhater in de Chinese scène, vult Gering aan. Hij heeft daarvan zelf een hele lijst opgesteld van gevierde academici, geleerden die rechtstreeks in staatsdienst zijn en befaamde strategen! Een recente studie van twee geleerden van de Chinese Universiteit van Hongkong toont bovendien aan hoe dit antisemitische gezelschap nauw met elkaar optrekt.
Op grond van zijn gedegen onderzoek komt Tuvia Gering derhalve tot de conclusie dat “dit netwerk van giftige nationalisten de vele Chinese journalisten en academici, die het grote publiek wel op een competente wijze willen informeren over Jodendom, Joden en Israël, overschaduwt.”
Indien de Chinese autoriteiten niet optreden tegen het vrij rondwarende virus van Jodenhaat, zal het antisemitisme groeien, voorziet Gering. Daarom roept hij zowel de Chinese als de Israëlische autoriteiten op het probleem van het bestaan van Jodenhaat in China te onderkennen, “ongeacht hoe klein dat momenteel lijkt”, en het Chinese publiek grondige kennis bij te brengen over de Holocaust en de Joodse geschiedenis. Om, in de woorden van Tuvia Gering, “het gif van het antisemitisme in de kiem te smoren”. Het woord en de daad zijn nu aan Peking én Jeruzalem!
Bas Belder, historicus
