Wie lekte de aanvalsplannen van Israël op het Iraanse kernprogramma en waarom?

Premier Netanyahu. Foto GPO

De New York Times (NYT) gaf donderdag details vrij die nog niet eerder waren vrijgegeven over de omstandigheden waaronder Israël de afgelopen maanden heeft geweigerd het nucleaire programma van Iran aan te vallen. Veel Israëlische defensiejournalisten, waaronder die van The Jerusalem Post, hadden hier al eerder kennis van, maar konden de informatie niet prijsgeven.

Wie lekte dit verhaal naar de New York Times en waarom?

Oud-premiers Naftali Bennett en Yair Lapid, samen met voormalig minister van Defensie Avigdor Liberman, die rivalen zijn van premier Benjamin Netanyahu , bekritiseerden hem allen vanwege het gelekte verhaal. Ze beweerden zelfs dat Netanyahu het had gelekt om zichzelf te beschermen tegen politieke aanvallen omdat hij zich in die periode wel stoer had uitgelaten, maar weinig tegen Iran had gedaan.

Sinds oktober 2024 hebben Bennett en Liberman Netanyahu herhaaldelijk opgeroepen om de nucleaire installaties van de Islamitische Republiek aan te vallen, terwijl Lapid Netanyahu eerder opriep om de olievelden van Teheran aan te vallen.

Toen we echter de namen van de verslaggevers die bij het NYT -artikel betrokken waren, bekeken , stonden er vijf namen op de lijst. De hoofdverslaggevers waren Amerikanen, niet de Israëlische verslaggever Ronen Bergman, die op de vijfde plaats stond.

Dit suggereert dat de meeste berichten afkomstig zijn van lekken van Amerikaanse functionarissen, hoewel Netanyahu af en toe ook rechtstreeks aan Amerikaanse journalisten lekt.

Een lek van Netanyahu?

Voor zover delen van het verhaal van Netanyahu afkomstig zouden zijn, zou dit verklaren waarom hij het nucleaire programma van Iran niet heeft aangevallen door de verantwoordelijkheid daarvoor bij de Amerikaanse president Donald Trump te leggen.

Rafael Grossi, directeur-generaal van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), bezoekt de tentoonstelling over de nucleaire prestaties van Iran in Teheran, Iran. Foto Jerusalem Post

Voor zover delen van het verhaal afkomstig waren van Amerikaanse functionarissen, zou dit zowel bedoeld kunnen zijn om het Amerikaanse publiek te wijzen op de complexe dilemma's van onderhandelen versus aanvallen op Iran, als om een ​​boodschap over te brengen aan de opperste leider van Iran, Ayatollah Ali Khamenei.

Wat Khamenei betreft, kan de boodschap ook tweeledig zijn. De boodschap moet enerzijds duidelijk maken hoe dicht hij er in het recente verleden bij was dat zijn nucleaire programma in vlammen opging, en anderzijds hoe dicht Israël erbij kan zijn om dat programma in de nabije toekomst aan te vallen als er geen akkoord wordt gesloten.

Een fascinerend onderdeel van het artikel was de open discussie over de mogelijke inzet van Israëlische commando's op de grond in Iran om de ondergrondse nucleaire installaties van het land aan te pakken.

Israëls vermogen om de ondergrondse nucleaire installaties van Khamenei aan te vallen, werd pas op 2 januari van dit jaar bekend bij het publiek. Toen werd de Israëlische commando-operatie tegen Syrië op 8 september 2024 onthuld. Zelfs na die onthulling werd het laten vallen van hints dat iets soortgelijks in Iran mogelijk was, vaak gezien als taboe voor Israëlische journalisten, of kon het alleen met vage aanwijzingen worden gedaan.

Terwijl Iran zich afvraagt ​​of het IDF daadwerkelijk rechtstreeks zijn nucleaire installaties zal aanvallen, bedreigen Israël en Amerika Khamenei nu directer met deze commando-optie.

Een andere optie naast een eenvoudige Israëlische luchtaanval zou een gezamenlijke Israëlisch-Amerikaanse luchtaanval zijn . Volgens het artikel is die optie voorlopig geblokkeerd, maar kan deze optie snel weer worden hersteld.

Iran is bang voor een Israëlische luchtaanval, maar is nog banger voor een gezamenlijke luchtaanval met Washington.

Enerzijds kan dit artikel dus politiek gezien egoïstisch zijn voor Netanyahu en gebruikt worden om hem aan te vallen voor het spelen van politieke spelletjes met mogelijk geheime oorlogsplannen.

Daarentegen is de Joodse staat, sinds Iran in 2024 Israël rechtstreeks begon aan te vallen, veel opener geweest over wat het Iran heeft aangedaan en kan aandoen om Khamenei af te schrikken of te intimideren en zo nucleaire concessies te doen.

Of deze boodschappen de kans op een nucleaire deal vergroten of verkleinen en in hoeverre ze Khamenei ertoe zullen bewegen om grotere nucleaire concessies te doen, is nog maar de vraag.