Archeologen vinden eerste bewijs van epische Bijbelse slag bij 'Armageddon' in Megiddo in het noorden van Israël

Archeologen doen opgravingen in Megiddo in Noord-Israël in 2022. Foto The Megiddo Expedition

Voor het eerst heeft een team van Israëlische archeologen oude artefacten ontdekt op de noordelijke Israëlische locatie “Armageddon”, die mogelijk bewijs leveren voor een epische strijd die is vastgelegd in de boeken Koningen II en Kronieken tussen een koning van Juda en een Egyptische farao, schrijft o.a. Times of Israel.

Twee wetenschappelijke artikelen die eerder dit jaar zijn gepubliceerd, leggen uit hoe bij recente opgravingen in Megiddo een ongekende hoeveelheid Egyptisch aardewerk uit de 7e eeuw v.Chr. is gevonden. Dit suggereert dat de Egyptische soldaten zich inderdaad op de juiste plek uit de Bijbel bevonden, in wat mogelijk de juiste Bijbelse periode is.

"Megiddo is de enige locatie in Israël en de buurlanden die in de Bijbel en in alle grote verslagen van het Oude Nabije Oosten wordt genoemd", aldus prof. Israel Finkelstein, hoofd van de School of Archaeology and Maritime Cultures aan de Universiteit van Haifa en al jarenlang directeur van de Megiddo-expeditie.

Het boek 2 Kronieken in hoofdstukken 34-35 en 2 Koningen in hoofdstukken 22-23 vertellen over de wisselvalligheden van de 16e koning van Juda, Josia. Toen hij de troon besteeg, werd hij beschreven als een godvrezende leider die het volk van Israël terugbracht naar een rechtvaardig pad na eeuwen van afgoderij en zondig gedrag. Toch konden zijn inspanningen Gods toorn tegen het volk niet sussen.

Toen de Egyptische farao Necho optrok tegen de Assyriërs, confronteerde Josia hem bij Megiddo en doodde Necho hem (2 Kronieken 35:20-22; 2 Koningen 23:29). De Assyriërs, een van de verschillende Bijbelse vijanden van het volk van Israël, waren verantwoordelijk voor de vernietiging van het koninkrijk Israël in het noordelijke deel van het land (waar Megiddo ligt) in de 8e eeuw n.Chr., een eeuw voor de slag tussen Josia en Necho.

"Het is belangrijk om op te merken dat het opnieuw vestigen van de site als een Egyptisch bolwerk in de late 7e eeuw v.Chr. al lang werd vermoed, voornamelijk op basis van een Bijbelvers in het Boek der Koningen, waarin de executie van Josia in Megiddo door farao Necho werd beschreven", aldus Dr. Assaf Kleiman van de Ben Gurion Universiteit, een senior lid van de staf van de Megiddo Expeditie die leiding gaf aan de studies die werden gepubliceerd in Egypt and the Levant en het Scandinavian Journal of the Old Testament.

Naast de enorme hoeveelheid Egyptisch aardewerk werd bij de opgraving ook een aanzienlijke hoeveelheid aardewerk uit Oost-Griekenland gevonden. Op basis van typologische parallellen met goed gedateerde contexten op andere archeologische vindplaatsen, moeten deze tussen 630 en 610 v.Chr. in Megiddo zijn aangekomen (de slag tussen Josia en Necho zou in 609 v.Chr. hebben plaatsgevonden).

Geselecteerd Egyptisch aardewerk uit gebied X. Foto Megiddo-expeditie/Yevgeni Ostrovsky, Ben-Gurion-universiteit

Volgens Finkelstein en Kleiman kunnen deze bevindingen wijzen op de aanwezigheid van Griekse huurlingen, die samen met de Egyptenaren tegen Josia hebben gevochten.

“We weten van dergelijke huurlingen in dienst van Egypte in die tijd uit zowel Griekse als Assyrische tekstbronnen”, aldus Finkelstein.

Deze Griekse huurlingen hebben mogelijk ook banden met de Bijbel.

"Er zijn verschillende aanwijzingen in de Bijbel voor de deelname van Lydiërs uit West-Anatolië aan de moord op Josia. Een daarvan is het verhaal van Gog; sommige geleerden denken dat Gog verwijst naar Gyges, de koning van Lydië die, volgens de Assyriërs, huurlingen stuurde om te dienen in het Egyptische leger in de 7e eeuw v.Chr.", aldus Finkelstein.

In de Hebreeuwse Bijbel wordt de naam Gog in twee boeken genoemd. In Ezechiël (hoofdstukken 38-39) is Gog een oppervorst in het land Magog, een vijand van Israël die uiteindelijk door God vernietigd zal worden. In Kronieken 5:4 is Gog echter een afstammeling van de profeet Joël. In het Nieuwe Testament worden Gog en Magog beschreven als bondgenoten van Satan in de strijd tegen God aan het einde der tijden (Openbaringen 20:7-9).

“Het boek Openbaringen in het Nieuwe Testament verwijst naar een eschatologische strijd tussen de machten van God en de machten van het kwaad bij Armageddon — een verbastering in het Grieks van Har Megiddo — de Heuvel van Megiddo,” merkte Finkelstein op. “Misschien is het theologische idee erachter dat een redder uit de lijn van David zal terugkeren op de plaats waar de laatste en meest rechtvaardige Davidische koning [Josia] stierf.”

Koning Josia hoort het boek der wet 1873. Foto het verhaal van de Bijbel van Genesis tot Openbaring / Wikipedia

Een lange geschiedenis van opgravingen in Megiddo

“Megiddo is opgegraven door vier expedities, beginnend in het begin van de 20e eeuw,” zei Finkelstein. “Eerdere opgravingen hadden geen toegang tot moderne methoden en technieken en daarom zijn veel van de resultaten betwist.”

De lange geschiedenis van destructieve opgravingen , die vaak werden uitgevoerd met methoden die nu als primitief worden beschouwd, maakt de nieuwe vondsten nog spannender.

“Het vinden van ongestoorde overblijfselen uit de Assyrische periode in Megiddo was altijd al een passie van mij, omdat algemeen werd aangenomen dat deze overblijfselen volledig waren verwijderd door de expeditie die begin 20e eeuw op de vindplaats werkte”, aldus Kleiman.

“In 2016 konden we eindelijk een gebied vinden dat geschikt was om deze fascinerende periode te onderzoeken, heel dicht bij het administratieve kwartier van de site,” vertelde Kleiman aan The Times of Israel via e-mail. “De afgelopen twee jaar heb ik de bevindingen verwerkt in mijn lab aan de Ben-Gurion Universiteit van de Negev.”

De opgravingen in wat archeologen omschrijven als “Gebied X” brachten de resten aan het licht van een gebouw uit de 7e eeuw na Christus, toen de strijd tussen Josia en Necho zou hebben plaatsgevonden.

Het gebouw bestond uit verschillende kamers en een open binnenplaats en bevatte een rijke verzameling aardewerk.

“Aardewerk is de meest voorkomende vondst die bij archeologische opgravingen is gedaan,” zei Kleiman. “Het biedt ons talloze inzichten in het leven van oude samenlevingen, bijvoorbeeld hun kookpraktijken, handelsrelaties en, in zeer specifieke gevallen, groepsidentiteiten. Bij onze recente opgraving hebben we blootgelegd wat lijkt op een huiselijke structuur die dateert uit de late 7e eeuw v.Chr. met zowel lokaal geproduceerde als geïmporteerde keramische vaten.”

Het lokale aardewerk omvatte fragmenten van potten die, op basis van hun typologie, als Assyrisch konden worden geïdentificeerd, evenals een stuk dat afkomstig was van een Joodse kookpot (op basis van de typologie en analyse van de herkomst van de gebruikte klei, die afkomstig was uit Moza bij Jeruzalem).

Geselecteerde Oost-Griekse aardewerk uit gebied X in Megiddo. Foto Megiddo-expeditie / Sasha Flit, Universiteit van Tel Aviv

Naast de mogelijke Assyrische resten vonden de onderzoekers ook ruim 100 stukken Egyptisch aardewerk.

"Aangezien Egyptisch aardewerk uit de late ijzertijd nog nooit eerder in Megiddo was aangetroffen, waren we aan het begin van ons onderzoek een beetje verbaasd over de grote hoeveelheid ruwe potten in het veld", aldus Kleiman. "Maar vanwege hun aparte morfologie en het gebruik van stro in het productieproces van deze potten, vermoedden we een Egyptische oorsprong. Ons vermoeden werd bevestigd door petrografische analyse, een methode die wordt gebruikt om de productieplaats van oude artefacten te lokaliseren."

Archeologen doen opgravingen in Megiddo in Noord-Israël in 2022. Foto The Megiddo Expedition

Volgens de onderzoekers is de blootstelling van zulke significante hoeveelheden Egyptisch aardewerk, inclusief vaten die werden gebruikt voor het serveren, koken en bewaren, nog nooit eerder gedocumenteerd in de hele Levant. Bovendien suggereert de overvloed aan onversierde en slecht gebakken vaten dat de artefacten de stad niet bereikten om op markten te worden verkocht.

"Vanwege het overvloedige bewijs van deze vaartuigen in de opgegraven structuur, en omdat het onwaarschijnlijk is dat de lokale bevolking plotseling besloot om ruwe vaartuigen uit Egypte te importeren, gingen we ervan uit dat de eenvoudigste oplossing was dat we te maken hadden met buitenlandse groepen, misschien zelfs een deel van een Egyptisch garnizoen dat Megiddo overnam na de terugtrekking van de Assyriërs uit de Levant," zei Kleiman.