De alliantie tussen de Golfstaten wordt op de proef gesteld nu Saoedi-Arabië zich verzet tegen de rol van de VAE in Jemen, schrijft Seth J. Frantzman

Beschadigde militaire voertuigen, naar verluidt gestuurd door de Verenigde Arabische Emiraten ter ondersteuning van de separatistische strijdkrachten van de Zuidelijke Overgangsraad (STC), na een luchtaanval uitgevoerd door de door Saoedi-Arabië geleide coalitie in de haven van Mukalla, in het zuiden van Jemen, op 30 december 2025. Foto AFP

Op 31 december daagde Saoedi-Arabië Jemen uit met luchtaanvallen . Volgens Saoedi-Arabië waren voertuigen vanuit de Verenigde Arabische Emiraten naar de haven van Mukalla gesmokkeld, shrijft Seth J. Frantzman in The Jerusalem Post.

Het bericht stelde dat de recente successen van de door de VAE gesteunde Zuidelijke Overgangsraad in Jemen de afgelopen weken een rode lijn naderden. Riyad noemde de VAE bij naam, een ongebruikelijke vorm van conflict in de Golfregio. De Golfstaten zijn doorgaans conservatief in hun beleid en landen houden er niet van om ruzie te maken.

Er zijn uitzonderingen, zoals toen Riyad in 2017 een aantal landen ertoe aanzette de banden met Qatar te verbreken. Dit is nu veranderd en Riyad en Doha lijken vriendelijker met elkaar om te gaan. Riyad is ook vriendelijker geworden met Ankara en Teheran. Daardoor is Saoedi-Arabië nu machtiger.

De vraag over Jemen is of de VAE te ver zijn gegaan of dat de STC haar bevoegdheden heeft overschreden. Vandaag woedt er een felle woordenstrijd in de media in Saoedi-Arabië en de VAE. De VAE steunen de STC. Saoedi-Arabië geeft aan dat de situatie in Jemen onacceptabel is.

Een analyseartikel in Arab News in Saoedi-Arabië stelt dat het belangrijk is dat Jemen niet "gesoedaniseerd" wordt. Soedan bevindt zich midden in een burgeroorlog, net als Jemen. Saoedi-Arabië steunt de Jemenitische regering in Jemen.

De regering is echter zwak en heeft weinig controle over het land. "In een regio die al op de rand van de afgrond balanceert, baart de snel veranderende situatie in Jemen grote zorgen.

Hoewel internationale waarnemers blijven inzetten op diplomatie en de-escalatie, groeit de vrees dat het land afstevent op een gevaarlijke regionale escalatie. De kern van deze bezorgdheid ligt in de onwrikbare inzet van de Jemenitische regering en de Coalitie voor het Herstel van de Legitimiteit in Jemen om de territoriale eenheid te bewaren en de opkomst van extremistische schuilplaatsen te voorkomen die niet alleen Jemen, maar ook de bredere regio en daarbuiten zouden kunnen destabiliseren", aldus Arab News.

De analyse vervolgt met de opmerking: "Het zou naïef zijn om de ontwikkelingen in Zuid-Jemen geïsoleerd te bekijken. De parallellen met Soedan – waar de Rapid Support Forces een spoor van verwoesting en een bloedbad hebben achtergelaten in plaatsen als El Fasher – en met de recente Israëlische erkenning van Somaliland, zijn te duidelijk om te negeren. Deze gevallen dienen als waarschuwing voor wat er in Jemen zou kunnen gebeuren als de Zuidelijke Overgangsraad eenzijdig een nieuwe realiteit zou mogen opleggen door middel van geweld en buitenlandse allianties."

Al-Ain Media in de VAE probeert aan te tonen dat de STC de juiste stappen zet. Het analyseert de gebieden die de STC onlangs nabij de Saoedische grens heeft veroverd. Dit omvat de grote regio Hadhramaut.

"De terugkeer van Hadhramaut op het voorgrondpunt van het Jemenitische politieke toneel was geen tijdelijke gebeurtenis. Het grootste gouvernement qua oppervlakte was jarenlang een broeinest van terrorisme en corruptie en een bevoorradingsroute voor de Houthi's", aldus Al-Ain. Het rapport beweert dat de Moslimbroederschap actief is in dit gebied. Ook de door Iran gesteunde Houthi's en Al Qaida zouden er actief zijn.

"Als gevolg van deze situatie bleven de straten van het gouvernement gebukt gaan onder de druk van protesten waarin werd geëist dat er voorzieningen zouden komen en waarin steun werd betuigd aan de Overgangsraad om in te grijpen en de dodelijke drievuldigheid te verslaan die al jaren op de borst van het gouvernement drukt."

Het lange artikel probeert uit te leggen hoe de STC begin december in een snelle campagne de controle over Hadhramaut wist te verkrijgen. De redenen hiervoor gaan volgens het artikel terug tot 2022. Het is belangrijk om te vermelden dat Saoedi-Arabië zijn betrokkenheid in Jemen in 2022 had teruggeschroefd na de interventie in het land in 2015. Riyad heeft ook de banden met Iran aangehaald en de Houthi's zijn gestopt met het aanvallen van Saoedi-Arabië.

De Verenigde Arabische Emiraten bleven dus in Jemen aanwezig, zelfs toen de Saoedi's hun rol leken te verminderen. Het succes van de door de VAE gesteunde STC-operatie leek de eerste grote verandering op het slagveld in jaren te zijn.

Een tweede rapport in Al-Ain stelt dat "de acties van de zuidelijke regering in Jemen geen opportunistisch moment waren, maar het resultaat van een opeenstapeling van veiligheids- en economische factoren die, volgens waarnemers, de crisis hebben verergerd en een fragiele situatie hebben gecreëerd die ingrijpen vereist om het evenwicht te herstellen."

Het bericht voegt eraan toe: "Jemenitische analisten vertelden Al-Ain News dat strategische gebieden in de loop der jaren zijn veranderd in open arena's voor conflicterende invloeden, groeiende corruptienetwerken en wapen- en drugssmokkel, te midden van zwakke staatsinstellingen en de afname van hun vermogen om hun soevereiniteit te handhaven. Dit heeft de veiligheid en stabiliteit direct beïnvloed en het conflict verlengd."

Een ander bericht van Al-Ain meldt ook dat de STC gelooft dat de Jemenitische regering haar in de rug heeft gestoken. Mohammed al-Zubaidi, hoofd van de Zuidelijke Overgangsraad in Wadi Hadhramaut, heeft gezegd dat Rashad Al-Alimi, het hoofd van de presidentiële raad en de officiële president van de Jemenitische regering, valse berichten heeft verspreid.

Hij voegde eraan toe: "Het hoofd van de Presidentiële Leiderschapsraad en zijn bondgenoten steken het Zuiden en Hadhramaut nu in de rug, ondanks de offers die de bevolking van het Zuiden heeft gebracht en de grond en gebieden die door hun gouvernementen ter beschikking zijn gesteld om de Raad in staat te stellen zijn werk uit te voeren."

Volgens andere berichten heeft de STC zich na de Saoedische luchtaanvallen teruggetrokken uit gebieden nabij Mukalla, en de Verenigde Arabische Emiraten zullen naar verwachting ook troepen terugtrekken. De STC stelt echter vastberaden te blijven in de strijd tegen bedreigingen.

De militaire woordvoerder van de STC, Mohammed Al-Naqeeb, zei dat zijn troepen standvastig zijn in gebieden van "Al-Mahra in het oosten tot Bab al-Mandab in het westen, en van Mayun tot Socotra."

Hoewel de media in de VAE de aankondigingen van STC hebben behandeld, schetsen de media in Saoedi-Arabië de acties van Riyad als iets dat brede steun geniet.

Arab News meldde: "Golfstaten en Arabische landen betuigden dinsdag hun steun aan de internationaal erkende regering in Jemen, nadat de Verenigde Arabische Emiraten hun troepen uit het land hadden teruggetrokken. Dit gebeurde nadat de militaire coalitie die de Jemenitische regering steunt, luchtaanvallen had uitgevoerd op een lading wapens en voertuigen bestemd voor separatistische strijdkrachten in het zuiden. De lading arriveerde in de haven van Al-Mukalla op twee schepen die vanuit Fujairah in de Verenigde Arabische Emiraten waren gekomen."

Het rapport voegde eraan toe dat "op dinsdag, kort na de luchtaanvallen, Rashad Al-Alimi, het hoofd van de presidentiële raad van Jemen, de autoriteiten van de Verenigde Arabische Emiraten opdroeg hun troepen binnen 24 uur uit Jemen terug te trekken. De Saoedische autoriteiten zeiden dat de separatisten, die opereren onder de Zuidelijke Overgangsraad en worden gesteund door de VAE, een directe bedreiging vormen voor de nationale veiligheid en de regionale stabiliteit van het koninkrijk, nadat ze onlangs gebied hadden veroverd in de gouvernementen Hadramaut en Al-Mahra."

Het Koninkrijk Saoedi-Arabië herhaalt nu nogmaals dat het bedreigingen zal aanpakken. Volgens berichten heeft het Saoedische kabinet, onder leiding van koning Salman, dit tijdens een vergadering gezegd. De Saoedische koning ontving ook een boodschap van de Russische president Vladimir Poetin, aldus Arab News. Dit toont aan hoe sterk de banden van Riyad met het buitenland zijn.