Saadia Derai met moeder Laly. Foto via Times of Israel
Een bijzonder verhaal in de Times of Israel dat ik vertaald heb.
In een lofrede die Laly Derai uitsprak bij de begrafenis in juni van haar zoon, Sgt. 1e Klasse (res.) Saadia Derai, die sneuvelde in de strijd in de Gazastrook, koos ze ervoor om de kwestie van de toenemende militaire dienstplicht onder de Haredi-gemeenschap in Israël en het belang van rekrutering te benadrukken.
"Het gaat hier niet om het delen van de lasten, maar om het delen van de voorrechten", verklaarde de rouwende moeder in een soundbite die later viraal ging.
De afgelopen weken is Derai begonnen met een media-aanval, waarbij ze op tientallen Israëlische nieuwskanalen en -outlets verscheen om de ultraorthodoxe dienstplicht te bespreken. Ze zal ook spreken tijdens een gepland debat over de kwestie in de Knesset Foreign Affairs and Defense Committee op dinsdag.
"Ik kan niet tellen hoe vaak ik hierover met Saadia heb gesproken. Het zat in zijn bloed. Hij kon het niet verdragen dat mensen zich achter de Thora verschuilden om de meest fundamentele Joodse daad ter wereld te vermijden," vertelde ze deze week aan The Times of Israel.
Het besluit uit 1948 van de eerste premier van Israël, David Ben-Gurion, om Haredi jesjiva-studenten niet op te nemen in het leger van de opkomende Joodse staat, heeft invloed gehad op het beleid in de daaropvolgende decennia.
Vandaag de dag hebben meer dan 66.000 Haredi-mannen van 18 tot 24 jaar vrijstelling van militaire dienst gekregen, omdat ze beweren dat ze het grootste deel van hun wakkere uren besteden aan het bestuderen van de Thora. Maar het publieke protest tegen algemene vrijstellingen voor Haredi-soldaten is toegenomen sinds de oorlog uitbrak na het bloedbad van Hamas op 7 oktober 2023, waarbij ongeveer 1.200 mensen in het zuiden van Israël werden afgeslacht en 251 werden ontvoerd naar de Gazastrook, waarmee de aanhoudende oorlog begon.
Een historische beslissing schokte de Haredi-wereld afgelopen zomer toen het Hooggerechtshof een unaniem oordeel uitsprak dat er geen wettelijk kader meer is om uitzonderingen toe te staan voor jesjiva-studenten en dat de IDF Haredi-mannen van militaire leeftijd moet gaan rekruteren.
Het Hooggerechtshof eiste vrijdag opheldering van de regering over de maatregelen die zullen worden genomen om de dienstplicht onder de Haredi-bevolking te waarborgen. Dit gebeurde twee dagen nadat het een petitie had gehoord waarin werd aangevoerd dat het Israëlische leger niet alle in aanmerking komende Haredi-mannen een conceptbevel had gegeven.
Saadia Derai leest de Talmoed terwijl reserve dienst heeft op een foto zonder datum. Saadia Derai met dochter Hallel en toen pasgeboren zoon Yinon Shaul.
Derai heeft opgeroepen tot een mars van de militaire begraafplaats Mount Herzl naar de Knesset, die samenvalt met de vergadering van de Commissie Buitenlandse Zaken en Defensie op morgen, dinsdag.
In een interview met The Times of Israel legde Derai uit hoe het verlies van haar zoon, een rabbijnstudent die studeerde aan de Shirat Moshe hesder yeshiva in Jaffa — een instelling die militaire dienst combineert met studie van de Thora — haar toewijding aan het opkomen voor militaire dienst versterkte.
[Opmerking van de redacteur Deborah Danaan: Saadia Derai was een speciale hulp voor de zoon van deze verslaggever. Persoonlijke reflecties over zijn dood zijn hier te lezen .]
"Ik heb het gevoel dat ik het pad van mijn zoon voortzet. Dit is mijn manier om verbonden te blijven met hem, met zijn Thora en met wie hij was. Deze kwestie brandde in Saadia, en het brandde in mij lang voordat hij sneuvelde in de strijd. Ik breng het nu naar voren omdat ik een stem heb, en ik gebruik die zonder pardon," verklaarde ze.
Saadia, 27, diende als gevechtssoldaat in het bataljon 9203 van de Alexandroni Brigade. Hij werd op 7 oktober 2023 opgeroepen voor reservedienst aan de noordgrens en diende vijf maanden lang aan de noordgrens voordat hij kort terugkeerde naar Jaffa, naar zijn vrouw Racheli en hun twee kinderen, de 3-jarige Hallel en de 1-jarige Yinon Shaul. Hij werd vervolgens overgeplaatst naar Gaza, waar hij op 20 juni 2024 werd gedood bij een mortieraanval in Zeitoun, dicht bij de Netzarim Corridor. Een dag nadat de rituele rouwperiode van een week was afgelopen, ontdekte Racheli dat ze zwanger was van hun derde kind.
Saadia Derai met dochter Hallel en toen pasgeboren zoon Yinon Shaul. Foto Times of Israel
Ten tijde van Saadia's dood was de commandant van zijn peloton, Capt. (res.) Idan Siboni, niet bij hem op het slagveld, maar was hij in Herzliya om een paneldiscussie te leiden over militaire rekrutering, samen met een groep ultraorthodoxe vertegenwoordigers. Saadia had Siboni de dag ervoor geholpen met zijn presentatie, en de twee kwamen met een credo waarin hun visie op het belang van militaire rekrutering werd uiteengezet.
Onder de panelleden bevonden zich een aantal IDF-generaals, samen met de ultra-orthodoxe MK Yitzhak Pindrus van de United Torah Judaism-partij. Een groep hecklers uit het publiek liet Pindrus niet spreken.
"Het was een absurde situatie, mensen uit het seculiere kamp - het kamp waartoe ik behoor - schreeuwden tegen me en vroegen waarom ik Pindrus een podium gaf om te spreken, terwijl Pindrus aan de andere kant in feite zei dat hij nul intentie had om zijn eigen leven te riskeren om te dienen," zei Siboni.
"Ik voelde me plotseling heel, heel alleen en het enige wat ik wilde, was terugkeren naar het veld om bij mijn mannen te zijn - die zowel seculier als religieus zijn, maar die volledig verenigd zijn", aldus Siboni.
Sgt. 1e Klasse (res.) Saadia Derai, rechts, met zijn pelotonscommandant Capt. (res.) Idan Siboni op een foto zonder datum. Foto Times of Israel
Later die dag zou Siboni ontdekken dat twee van zijn mannen – Saadia, die religieus is, en Oren Smadga, die seculier is – in zijn afwezigheid waren gedood en dat negen anderen gewond waren geraakt.
Tijdens een gezamenlijk interview op het Israëlische kanaal 12 vorige week bood Siboni op televisie zijn excuses aan aan Laly Derai.
"Het spijt me dat ik je zoon nooit mee naar huis heb kunnen nemen," vertelde hij haar.
De twee werden geïnterviewd over een crowdfundingcampagne die Siboni en andere soldaten van de die Siboni en andere soldaten van de Alexandroni Brigade hadden opgezet om geld in te zamelen voor de aankoop van een huis voor Saadia's weduwe. Het peloton had al de verantwoordelijkheid op zich genomen om Racheli te ondersteunen — die over anderhalve maand moet bevallen — door te helpen met boodschappen en haar te vergezellen op belangrijke momenten zoals verjaardagen.
Racheli hield haar zwangerschap bijna zes maanden geheim. Siboni was een van de eerste mensen aan wie ze haar verhaal vertelde.
“Saadia is weg. Maar we vonden het allemaal onze plicht om ervoor te zorgen dat Racheli, Hallel, Yinon en hun ongeboren baby verzorgd worden — niet alleen nu, maar ook in de toekomst,” zei Siboni.
Saadia's moeder prees Siboni en de rest van het peloton.
"Ik ben getroost dat Saadia zijn laatste momenten doorbracht met deze heilige mannen, die nu alles doen voor zijn familie. Saadia liet hen ook zien dat het absoluut mogelijk is om zowel een Torah-geleerde te zijn als te vechten voor Israël," zei ze.
Zij verwierp het idee – dat door velen binnen de Haredi-bevolking werd aangehangen – dat alleen Thorastudie en gebeden Israël zouden beschermen. Zij noemde daarbij Bijbelse voorbeelden zoals Abraham, koning David en de profetes Debora, die geloof combineerden met directe inspanningen in de strijd.
"Toen Goliath Israël en God uitdaagde, ging David niet naar de synagoge om te bidden voor de val van Goliath; hij confronteerde hem met stenen en vocht met hem," zei ze.
Een bijtende schande
Terugblikkend op haar gesprekken met overheidsfunctionarissen merkte Derai op dat sommigen toegaven zich te schamen voor de crisis in de rekrutering, maar beweerden dat politieke druk hen dwong om tegen hun overtuigingen in te handelen. Anderen pleiten voor dialoog in plaats van dwang, maar Derai bekritiseerde deze aanpak en zei: "We praten al 75 jaar en het heeft niet gewerkt."
De religieuze zionistische gemeenschap tolereert geen inactiviteit meer, zo stelde ze: “We sturen onze kinderen naar het slagveld en we zullen niet toestaan dat dit zo doorgaat.”
Derai bekritiseerde de huidige aanpak van de oorlog door het defensieapparaat. Volgens hem ontbrak het aan maatregelen die tot een beslissende overwinning zouden leiden en gaf het apparaat onvoldoende blijk van de ernst van de situatie.
"Ik heb het gevoel dat we deze oorlog voeren met een mindset die vastzit in 6 oktober", zei ze. Ze fulmineerde tegen de "halfbakken plannen" voor toekomstige aanvallen op Gaza, en merkte op dat er nog steeds soldaten sterven in gebieden — met name in het noordelijke deel van de Gazastrook — die zogenaamd gezuiverd zijn van terroristen.
Derai wees ook op het gebrek aan integratie van andere sectoren van de samenleving in de bredere oorlogsinspanning, zowel via militaire, nationale als civiele diensten.
"Ik heb het niet alleen over de ultraorthodoxe gemeenschap, maar ook over de Arabische gemeenschap — niet per se in het leger, maar in de nationale of ambtelijke dienst. Het lijkt mij dat mensen de omvang van deze gebeurtenis nog niet hebben begrepen — dat we in een existentiële oorlog zitten, een oorlog om te overleven," zei ze.
Saadia Derai met zijn vrouw Racheli en hun kinderen Hallel en Yinon Shaul. Foto Times of Israel
De rekrutering van Haredim in het IDF was “niet langer een leuke optie”, zei ze, maar een fundamentele vereiste voor het voortbestaan van de staat.
Derai schetste een conceptkader om de crisis aan te pakken middels wat zij een Basiswet voor dienstplicht noemde. Deze wet zou uit vier onderdelen bestaan: militaire dienst, met prioriteit voor een gecentraliseerd directoraat om te voldoen aan de behoeften van het IDF; nationale dienst, uitgebreid buiten het huidige kader, dat grotendeels beperkt is tot religieuze zionistische meisjes van de middelbare school, om functies in de gezondheidszorg, reddingsdiensten en economische instanties op te nemen; steun voor uitzonderlijk talent op het gebied van wetenschap, kunst en sport; en Thorastudie, met quota en staatsfinanciering voor toegewijde geleerden.
“Deze geleerden zouden volledig door de staat worden gefinancierd, omdat ik geloof dat de studie van de Thora een zionistische waarde is,” legde ze uit, met de kanttekening dat het programma nauwlettend moet worden begeleid om ervoor te zorgen dat de deelnemers “hun dagen echt aan de studie van de Thora wijden.”
Elk spoor zou bijdragen aan de staat, met deelname gekoppeld aan toegang tot economische voordelen en kansen in de publieke sector. Degenen die buiten deze sporen vallen, zouden privileges zoals gesubsidieerde huisvesting en positieve actie in de publieke sector verliezen, wat gelijke verantwoordelijkheid in alle sectoren van de samenleving garandeert.
Haar voorstel voor een dienstwet bevat ook een oproep aan de IDF om zich uitsluitend te richten op veiligheid in plaats van “te blijven fungeren als een smeltkroes”, aldus Derai, verwijzend naar de functie van het leger bij het bevorderen van culturele integratie door rekruten uit diverse sectoren van de samenleving samen te brengen.
Sgt. 1e klas (res.) Saadia Derai, helemaal rechts, met zijn peloton op een foto zonder datum. Foto Times of Israel
"Het leger hoeft soldaten niet op te leiden. Het kan erfgoedlessen geven, maar het hoeft niet iedereen te homogeniseren. Het heeft genoeg werk in de beveiliging," zei ze.
Om de aanmelding van de ultraorthodoxen te bevorderen, pleitte ze voor het creëren van optimale omstandigheden die hun levensstijl respecteren. Ook riep ze op tot een onmiddellijke verhoging van de financiering voor ultraorthodoxe hesder jesjiva's en voorbereidende academies, ongeacht toekomstige wetswijzigingen.
“Het leger moet ultraorthodoxe rekruten optimale omstandigheden bieden, zodat ze ultraorthodox kunnen blijven”, zei ze.
Comments