De president van de Israëlische Reichman Universiteit roept op om oorlog te beëindigen en het onderwijs in Gaza te hervormen

Een IDF-soldaat omhelst een jong meisje op deze muurschildering in Tel Aviv. Foto Jerusalem Post

Alleen een grote educatieve verschuiving zal Israël veilig maken voor Gaza – en dit kan mogelijk pas gebeuren als de oorlog eindigt, vertelde de president van de Reichman University, Boaz Ganor, in een recent interview aan Maariv.

Ganor is deels bereid om de oorlog te beëindigen om de gijzelaars terug te sturen – deels omdat hij denkt dat wat er nog over is van Hamas niet langer een serieuze nationale bedreiging is.

Maar het lijkt er ook op dat de president van de Reichman Universiteit gelooft dat het beëindigen van de oorlog Israël in staat zal stellen om verder te gaan met "fantasieën" over een massale verplaatsing van de bevolking in Gaza, waar hij zich tegen zou verzetten, zelfs als het mogelijk zou zijn, uit bezorgdheid dat dit zou leiden tot een nieuwe wereldwijde golf van Palestijnse terreur.

Met andere woorden, Ganor, die ooit tegen de Oslo-akkoorden was omdat hij de toenmalige Palestijnse leider Yasser Arafat niet vertrouwde, is geen pacifist met grote ogen.

Integendeel, hij beschouwt zichzelf - een voormalige hoge Israëlische inlichtingenofficier en nu een decennialange academische expert op het gebied van terreur - als iemand die de gevaren van Gaza duidelijk ziet en zonder de door fantasie beïnvloede ideologieën van een deel van de politieke klasse.

Zijn uitgangspunt is belangrijk voor het begrijpen van zijn conclusies.

"Ik denk niet dat deze oorlog existentieel is voor Israël," begon Gador. "Het is de zwaarste oorlog sinds de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 en de meest gerechtvaardigde sindsdien, gelijk aan de Jom Kippoeroorlog van 1973. Maar een existentiële bedreiging betekent dat we ons bestaan in gevaar brengen.

"Dit was niet het geval op 7 oktober. Misschien was het zo geweest als alle fronten tegelijk waren losgebarsten. Maar het was niet waar op 8 oktober – en het is nu niet waar. Het is een oorlog van keuze."

Vervolgens zei hij dat de oorlog oorspronkelijk gerechtvaardigd was, maar dat het belangrijk is om voortdurend en op verschillende punten onderweg aan de orde te stellen of en waarom deze gerechtvaardigd is.

Een ander punt dat hij verduidelijkte, was dat "Het is eigenlijk niet slechts één oorlog. Er zijn eerder drie verschillende oorlogen."

De president van de Reichman University legde uit dat de eerste ronde van de oorlog liep van 8 oktober 2023 tot het eerste staakt-het-vuren van 23-30 november dat zes weken later begon. Dit was een oorlog om Hamas aan te vallen en om te dienen als reactie op de invasie van Zuid-Israël, zei hij.

Ganor definieerde 7 oktober als een "terreuraanslag". Ik noem het nog steeds terreur", in tegenstelling tot het feit dat het meer lijkt op een vreemd land dat een militaire invasie organiseert. Hij voegde eraan toe dat in de eerste ronde van de oorlog de reactie van Israël bedoeld was om Hamas en zijn capaciteiten te schaden.

De tweede fase van de oorlog liep van november 2023 tot januari 2025, zei hij. De centrale gebeurtenissen in deze periode waren om Hezbollah op grote schaal schade toe te brengen en Iran te neutraliseren. Er waren ook de moorden op Gaza-leider Yahya Sinwar en Hezbollah-leider Hassan Nasrallah.

De derde fase is sindsdien aan de gang.

Toch hield hij vol dat dit allemaal niet existentieel was.

Meer in het algemeen zei hij dat het bestaan van Israël een kwestie is geweest sinds de dag dat het werd opgericht. Maar de existentiële en primaire veiligheidsdilemma's van de Joodse staat kunnen slechts op één van de volgende drie manieren worden opgelost: vredesakkoorden; een verandering in de oriëntatie van zijn vijanden om gewoon te accepteren dat Israël hier bestaat; of het negeren van de kwestie, die een fantasie is en de wortel van ideeën zoals het plan van Donald Trump voor Gaza.

Palestijnen uit het noorden van Gaza zien de evacuatie naar het centrale deel van de Gazastrook, 8 september 2025. Foto Maariv

Na dat alles past Ganor opnieuw niet in het plaatje van een ideologische linkse, door te zeggen dat "Twee staten ook een fantasie is", wat aantoont dat hij sceptisch is over een op handen zijnde volledige diplomatieke oplossing of volledige militaire overwinning.

Ganor ging in op het concept van absolute overwinning en waarschuwde: "We gaan hier verder van weg. Het zou zes maanden geleden gemakkelijker zijn geweest, en drie maanden later was het al moeilijker en is het nu nog moeilijker - en zal het over nog eens drie maanden nog moeilijker zijn."

In plaats daarvan verklaarde hij somber: "Het is ons verordend dat we slechts naar gedeeltelijke overwinningen kunnen streven. Niets wat we in Gaza doen, als het niet een van de drie dingen is die ik noemde, zal het gevaar wegnemen dat er op een later tijdstip nog een 7 oktober zou kunnen zijn in Gaza, de Westelijke Jordaanoever, Libanon, Syrië of welke andere plaats dan ook."

Verder waarschuwde hij: "Er is een groep die zegt dat als we Gaza veroveren en [Israëlische] kolonisten daarheen sturen, dit een nieuwe 7 oktober zal stoppen. Deze misvatting is niet minder ernstig verkeerd dan vóór 7 oktober. Er heeft geen invasie plaatsgevonden op de Westelijke Jordaanoever omdat we daar militaire controle hebben", en we kunnen hetzelfde paradigma in Gaza vestigen.

Tegen het idee dat alleen oorlog en hervestiging toekomstige invasies kunnen stoppen, legde hij uit: "Als de IDF op 6 oktober had geopereerd, zoals we hen hadden aanbevolen, dan zou 7 oktober ook niet zijn gebeurd."

Ganor verduidelijkte dat hij en andere topveiligheidsfunctionarissen en experts 43 vergaderingen hebben gehouden, onder meer met topbesluitvormers, en hun rapport met aanbevelingen naar de premier en naar de hoofden van alle Israëlische defensietakken hebben gestuurd.

Een groot deel van het rapport ging over hoe onvoorbereid Israël in het noorden was en over hoe het lanceren van een preventieve aanval enorme voordelen had kunnen hebben tegen Hezbollah.

Generaal-majoor Yitzhak Brick, die vóór 7 oktober had gewaarschuwd dat de Israëlische infanterie niet voorbereid was om het land goed te verdedigen – ook niet in het zuiden tegen Hamas – schreef een van de secties.

Maar wat is de oplossing voor het verminderen van de dreiging voor Israël vanuit Gaza?

Ganor begon opnieuw met uit te leggen wat de verkeerde aanpak is: "De oorlog heeft geen betekenis als we een punt bereiken waarop er geen doel meer is."

En wat is het doel? "Tot eind mei van dit jaar was het onduidelijk wat het 'day after'-plan van [premier Benjamin] Netanyahu was. Vervolgens hield de premier een toespraak gericht op tactieken om Hamas te verslaan en zijn leiderschap te verdrijven, maar centraal in de toespraak stond het nieuwe Trump-plan," zei hij, verwijzend naar het voorstel van de Amerikaanse president voor Amerika om de administratieve controle over de Gazastrook over te nemen, aangekondigd op 4 februari 2025 – aanvankelijk met een gedwongen verhuizing van Gazanen, dan een vrijwillige.

Ganor vervolgde: "Netanyahu kan de oorlog niet voortzetten zonder de dag erna te definiëren. Maar elke definitie die niet het Trump-plan is, zal ertoe leiden dat de regering uit elkaar valt."

De president van Reichman speculeerde ook en vroeg: "Wie heeft het Trump-plan naar voren gebracht? Het leek uit Israëlische bronnen te komen."

Denk na over het uitspelen van het idee van vrijwillige overdracht, zei hij. "Laten we zeggen dat het gebeurt en Trump krijgt een miljoen Gazanen om naar Libië, Jordanië en Egypte te gaan. Als er een miljoen gaan, zullen er nog een miljoen zijn - en ze zijn erger!

"Wat gebeurt er met de één miljoen Palestijnen die zijn vertrokken?" vroeg hij. "Er zijn twee gevaren. Er is een verslechtering van de lokale situatie waar ze naartoe worden overgebracht, een plek die vanaf het begin zwak is."

Vervolgens verklaarde hij: "Voor Libië en Jordanië kan dit rampzalig zijn. Voor Egypte kan dit ook desastreus zijn. Sommigen [Palestijnen in Gaza] zullen misschien naar andere plaatsen gaan die hen een politiek toevluchtsoord zullen bieden. We zien ze over de hele wereld. Dit zou kunnen leiden tot een nieuwe golf van wereldwijde terreur kort daarna of binnen een paar jaar."

Volgens Ganor: "We moeten ze in Gaza houden, waar ze niet vrijelijk terreuraanslagen over de hele wereld kunnen uitvoeren."

Vervolgens vroeg hij retorisch: "Wat zou het plan van day after zijn als het niet het plan van Trump was?"

Foto IDF

Ganor begon te zinspelen op de tweestatenoplossing, maar eerst identificeerde hij problemen met die oplossing en herinnerde hij zich: "Ik was tegen de Oslo-akkoorden. Ik schreef er zelfs tegen, maar dat was niet omdat ik tegen twee staten was. Ik geloofde gewoon niet in Arafat. Hij was een terrorist die wist hoe hij ons, de Palestijnen en de hele wereld voor de gek moest houden. Er kon niets goeds van hem komen", zei hij.

"Toen [voormalig premier] Arik Sharon minister van Buitenlandse Zaken was, benoemde hij mij als lid van een trilaterale commissie na de Wye River-bijeenkomsten" tussen Israël, Amerika en de Palestijnen in 1998. "De commissie werkte aan het voorkomen van het aanzetten tot terreur. Ik was de publieke vertegenwoordiger in de commissie, die voornamelijk bestond uit vertegenwoordigers van het ministerie van Buitenlandse Zaken", zei Ganor.

"Het comité kwam één keer bijeen in Ramallah, één keer in Jeruzalem en één keer in Washington, DC. We hebben de rollen voor de commissie verdeeld. Ik heb gewerkt aan de kwestie van het aanzetten tot terreur in schoolboeken", zei hij.

"Ik was op een lunchbijeenkomst in Washington en besprak opruiing in Palestijnse schoolboeken met de president van de Universiteit van Notre Dame in Amerika, die ook een vriend was van de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton," vertelde Gator, verwijzend naar ds. Edward A. Malloy, CSC.

Malloy zei tegen hem: "Ik geef een formele toespraak - onze commissie zal opvoeders aanstellen om boeken van beide kanten te lezen. Je zult doorzoeken op aansporing tot terreur, en als je er een vindt, zal ik naar Clinton gaan en een budget krijgen om de boeken te herdrukken zonder de opruiing."

Ganor antwoordde: "Ik steun Oslo niet, maar als wat je zei gebeurt en het verandert deze boeken zodat onderwijs voor deze generatie in 20 jaar geen generatie van haat voortbrengt, zal dit misschien echt helpen met vrede - dus dan is Oslo het waard voor mij." De Palestijnen steunden het ook, althans in die tijd.

"Ik heb het Israëlische hoofd van de delegatie, Uri Dan, op de hoogte gebracht, die bijna schreeuwend naar me sprong. ' Hoe durf je? Deze commissie is bedoeld voor het toezicht op de Palestijnen; Het is niet wederkerig voor ons.'"

Ganor antwoordde: "Het ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg me om een openbare vertegenwoordiger in de commissie te zijn. Ik ben een Israëliër van de zevende generatie. Wat ons onderwijssysteem betreft, heb ik in mijn hele leven nooit aanzetten tot terreur in onze boeken gezien. Maar als dat zo is, dan moeten we het vinden en weggooien. Over twee minuten zal ik dat in het openbaar zeggen. Als je wilt, kun je me nu gewoon ontslaan, voor de toespraak."

"Hij heeft me niet ontslagen", zei Ganor met een wrange glimlach.

"Echter, op een later tijdstip, toen de Israëli's, Amerikanen en Palestijnen formele bijeenkomsten over de kwestie openden, keerde de ambtenaar van de Palestijnse Autoriteit, Marwan Kanafani, zich plotseling tegen het idee en schreeuwde tegen ons: 'Waarom maken jullie problemen voor mij – dit zijn Jordaanse [geschreven] boeken [die de Palestijnen gebruiken] – wat kunnen we doen?'"

Terugkerend naar het heden, verklaarde Gator: "Het succes van een 'day after'-plan zal niet worden bepaald op basis van het aantal huizen dat zal worden vernietigd of welke extra schade we Hamas zullen toebrengen naast wat we hen al hebben aangedaan."

De ideologie van de Moslimbroederschap zal worden voortgezet, zei de voormalige inlichtingenexpert. "Ze zullen een nieuw leiderschap opbouwen, zelfs als we het oude verdrijven – zelfs als we Israëli's terugsturen naar delen van Gaza," waarschuwde hij.

In plaats daarvan waarschuwde hij: "We moeten het onderwijssysteem in Gaza veranderen. Degene die het onderwijssysteem controleert, zal de richting van Gaza op lange termijn bepalen en welke prestaties Israël kan behalen" – of niet kan behalen.

Verder zei hij: "We hebben al zoveel bereikt. Hamas als militaire macht wordt vernietigd. Dus wat als ze shows opvoeren, wanneer er gijzelaarsuitwisselingen zijn en ze video's uitbrengen van de gijzelaars die lijden om te doen alsof ze nog steeds macht hebben? We hoeven ons daar niet door voor de gek te laten houden.

"Ze vormen militair gezien geen brede bedreiging meer voor Israël," zei Gador. "Ze bevinden zich in de zwakst mogelijke situatie. Als het al mogelijk is, zullen ze jaren nodig hebben om terug te komen", vooral als Israël doorgaat met het afdwingen van veiligheidskwesties in Gaza zoals het heeft gedaan op de Westelijke Jordaanoever.

"We zouden moeten aandringen op een deal voor Gaza, omdat we de Saoedi's, de Golfstaten en andere internationale bevriende staten ertoe willen brengen Gaza weer op te bouwen, zodat we de zaken kunnen beïnvloeden en het nieuwe onderwijssysteem onder hun controle kunnen hebben," zei de president van Reichman.

"Als de Saoedi's en de Golfstaten miljarden zullen investeren en willen dat de PA erbij betrokken wordt, wat maakt het dan uit? Laat ze wat [symbolisch] toezicht houden. Ga je gang."

Ganor had ook enkele originele ideeën over wie het onderwijssysteem van Gaza zou kunnen verbeteren op het gebied van leraren. "Haal Israëlisch-Arabische leraren binnen om les te geven in Gaza. Zij [die Golfstaten] kunnen leraren 10 keer meer betalen dan wat ze in Israël krijgen. Als er een autoriteit of actor is die weet hoe en belang heeft bij onderwijs voor de toekomst en op de lange termijn, dan zijn het de Israëlisch-Arabieren. Niet allemaal, maar een groot deel ervan," zei hij.

Terugkerend naar het bredere strategische plaatje, zei Ganor dat hoewel Israël nu militair veel beter af is dan vóór 7 oktober, "in alle andere elementen de zaken veel slechter zijn: in internationale legitimiteit - betrekkingen met onze bondgenoten, bredere betrekkingen met de VS [Israël als een tweeledige kwestie op de lange termijn] - de Israëlische economie, mensen die uit Israël emigreren, en de staat van het vertrouwen, de stabiliteit en de veerkracht van de natie."

Hij waarschuwde ook dat "de breuken en hiaten binnen de natie veel erger zijn" dan zelfs voor de oorlog.

"Dus ik weet niet of deze oorlog de algehele balans beter of slechter heeft gemaakt", zei hij met een verlaten blik.

Ganor drong er opnieuw op aan een einde te maken aan de oorlog om de gijzelaars terug te sturen en het onderwijs in Gaza te veranderen, zodat Israël een punt kan vinden waarop een groot deel van de wereld meer bereid zal zijn om zijn verhaal te horen.

Verder drong hij aan op het accepteren van Amerikaanse en Saoedische voorwaarden voor normalisatie met Riyad, en zei: "Als de prijs lippendienst is aan twee staten, dan moeten we deze prijs betalen. Zelfs de Saoedi's zullen niet eisen dat Israël concrete definitieve acties onderneemt, zoals terugtrekking of het creëren van een Palestijnse staat."

Kroonprins Mohammed Bin Salman, premier en de facto heerser van Saoedi-Arabië, hoeft alleen maar "zijn land te laten zien dat hij invloed heeft op een positieve verandering voor Gaza en dat hij voldoende aandacht schenkt aan de behoeften van de Palestijnen."

Terugkerend naar de tweestatenoplossing, zei Gator: "Ik geloofde in de diplomatieke oplossing van twee staten, maar ik veranderde van gedachten na 7 oktober. Een groot deel van het publiek, zelfs degenen die erin geloven, hebben me duidelijk gemaakt dat het niet tijdens mijn leven zal gebeuren. Het is de juiste oplossing, maar alleen een nieuwe generatie" na degene die 7 oktober heeft meegemaakt, kan het waarmaken.

"Dit is slecht nieuws, maar ook goed nieuws. Het betekent dat de ideologische afstand tussen gezonde religieus-zionisten zoals [voormalig premier] Naftali Bennett en gematigd links vandaag de dag bijna niets is met betrekking tot het Israëlisch-Palestijnse conflict. Dat betekent dat er een [haalbare] constellatie is om tot 70 tot 80 mandaten in de Knesset te komen."

Ganor vervolgde: "Op korte termijn is een Palestijnse staat en een terugtrekking uit de gebieden [op de Westelijke Jordaanoever] geen realiteit. We hebben een trend van diepgaande onderwijsverbetering nodig die nu al jaren aanhoudt.

"Het is dus goed nieuws voor het helen van de scheuren in de Israëlische samenleving," zei hij. "Als er een leiderschap zal zijn dat begrijpt hoe deze breuken kunnen worden geheeld, om zich te verenigen en niet te verdelen, dan zal Israël in staat zijn om vooruitgang te boeken naar een zeer goede plaats."

Terugkerend naar het universitaire leven, merkte Ganor op dat de helft van de Reichman-studenten reservisten zijn. Velen van hen hebben tijdens de oorlog tussen de 100 en 300 dagen in de IDF gediend.

Om dit probleem het hoofd te bieden, zei hij dat decanen van de verschillende scholen van Reichman naar hun legerbases reisden – zelfs in Gaza – om hen educatief materiaal te brengen.

Er is ook een beleid geweest om het aantal en de frequentie van cursussen het hele jaar door sterk te verhogen, zei de president van de universiteit, om student-soldaten veel meer mogelijkheden te geven om in cursussen te springen als ze eerdere en standaard cursusroosters misten.

Een verscheidenheid aan ander beleid, zoals extra cursusuren en registratie voor cursussen, is uitgebreid tot reservisten.

Reichman leidde ook zeven "noodcommandocentra" om studenten en Israël te helpen met een verscheidenheid aan praktische en emotionele problemen die door de oorlog werden veroorzaakt.

Dit alles maakt deel uit van Ganor's visie van Reichman University die haar studenten komt ontmoeten waar ze zijn, volgens hun speciale behoeften in deze ongebruikelijke, verontrustende en ontwrichtende tijd. 