Hamas is nog steeds in oorlog met zichzelf over de voorwaarden van Trumps vredesplan, schrijft The Washington Post

Hamasstrijders keken toe tijdens de overdracht van Israëlische gijzelaars in Zuid-Gaza in februari. Foto The Washinton Post

Tegenover de wereld zei Hamas dat het grote delen van president Trumps vredesplan heeft geaccepteerd. Intern blijft Hamas verdeeld over de te volgen koers, schrijft The Washington Post.

Vrijdag verklaarde de door de VS als terroristische organisatie aangemerkte organisatie bereid te zijn gijzelaars vrij te laten en Gaza over te dragen, een historische verklaring die Trumps streven naar een einde aan de oorlog kracht bijzette. Maar Hamas gebruikte omzichtige taal die sommige waarnemers als problematisch beschouwden voor het bereiken van een definitieve vrede.

Een belangrijke reden is dat Hamas nog geen consensus heeft bereikt over de ontwapening en de voorwaarden voor het vrijlaten van de gijzelaars, aldus Arabische functionarissen uit landen die met Hamas bemiddelen. Dat zijn de twee belangrijkste eisen in Trumps plan.

Khalil Al-Hayya, Hamas' belangrijkste onderhandelaar, en diverse andere hoge politieke functionarissen steunen de acceptatie van het voorstel ondanks aanzienlijke bedenkingen, aldus Arabische bemiddelaars. Maar die Hamas-functionarissen, die buiten Gaza zijn gestationeerd, hebben beperkte invloed op de gewapende vleugel van de groep, die zich nog steeds in de enclave bevindt.

Ezzedin al-Haddad, die Hamas in Gaza leidde nadat Israël Yahya en Mohammed Sinwar had gedood, heeft bemiddelaars laten weten dat hij openstaat voor compromissen. Volgens de bemiddelaars is Haddad bereid raketten en andere aanvalswapens af te staan ​​aan Egypte en de Verenigde Naties voor opslag, maar wil hij kleine wapens zoals aanvalsgeweren, die Hamas als defensief beschouwt, behouden.

Maar Hamas-commandanten in Gaza vrezen dat ze de ontwapeningseisen van de strijders niet zullen kunnen afdwingen als ze een deal accepteren die neerkomt op overgave, aldus de bemiddelaars. De organisatie heeft sinds het begin van de oorlog veel jonge mannen gerekruteerd, vaak degenen die hun huizen verwoest of familieleden gedood zagen worden. Zulke strijders zijn mogelijk niet bereid hun wapens neer te leggen.

Khalil Al-Hayya, toponderhandelaar van Hamas. Fot TWP

De meest controversiële punten van het plan zijn de eisen dat Hamas zich ontwapent, zijn wapens inlevert en de 48 Israëlische gijzelaars die nog steeds gevangen worden gehouden – levend en dood – binnen 72 uur na de instemming vrijlaat.

Critici binnen de groep doen het voorstel af als "een bestand van 72 uur" in plaats van een echt vredesakkoord, wat hun gebrek aan vertrouwen in Israël weerspiegelt. Hamas zei vrijdag dat het meer "onderhandelingen wilde om de details te bespreken", wat onder meer de vrijlating van gijzelaars lijkt te omvatten.

Trump reageerde vrijdag op sociale media en zei dat hij gelooft dat Hamas "klaar is voor een duurzame VREDE". Hij riep Israël op om "onmiddellijk te stoppen met de bombardementen op Gaza" om veilige omstandigheden te garanderen voor de vrijlating van gijzelaars. Zijn verklaring weerspiegelde de overeenstemming in het Witte Huis dat Hamas het plan had geaccepteerd .

Maar de militaire leiders van Hamas hielden vol dat elke vrijlating van gijzelaars gekoppeld moest worden aan een duidelijke tijdlijn voor de Israëlische terugtrekking uit Gaza, aldus bemiddelaars. Dat kwam tot uiting in een voorbehoud in de reactie van Hamas van vrijdag, waarin het zei dat de gijzelaars zouden worden vrijgelaten "met de voorziening van de nodige posities ter plaatse".

Israël zal mogelijk terughoudend zijn om de vijandelijkheden te beëindigen nadat Hamas in zijn verklaring de kwestie van ontwapening onbesproken liet en strenge voorwaarden stelde aan de vrijlating van gijzelaars.

Senator Lindsey Graham (R., South Carolina) noemde de reactie van Hamas op X "helaas voorspelbaar. Een klassiek 'Ja, maar'."

"Geen ontwapening, Gaza onder Palestijnse controle houden en de vrijlating van gijzelaars koppelen aan onderhandelingen, naast andere problemen," zei Graham. "Dit is in wezen een afwijzing door Hamas van president Trumps 'graag of niet'-voorstel."

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu reageerde op de reactie van Hamas in een nuance. Hij zei dat Israël voorbereidingen zou beginnen voor de vrijlating van de gijzelaars in Gaza en met Trump zou samenwerken om de oorlog te beëindigen, op de voorwaarden van Israël en de president.

Het Israëlische leger heeft zich niet specifiek gecommitteerd aan het stoppen van de aanvallen, maar gaf wel aan dat het een meer defensieve houding aanneemt. Het leger zou zich voorbereiden op de vrijlating van de gijzelaars en snel reageren op een eventuele dreiging.

Sommige waarnemers zeiden dat de verklaring van Hamas bedoeld was om de groep tijd te geven om de langdurige spanningen tussen de politieke en militaire vleugel op te lossen. Meningsverschillen over de strategie hebben de groep gedurende de oorlog met Israël achtervolgd, die begon met de dodelijke aanvallen van Hamas op Zuid-Israël en de ontvoering van ongeveer 250 gijzelaars bijna twee jaar geleden.

Op het slagveld is Hamas gehavend, maar vecht nog steeds. De gewapende vleugel heeft het grootste deel van zijn topleiding en duizenden ervaren strijders verloren. Veel van de nieuwe rekruten zijn onvoldoende getraind, en de verscherpte Israëlische controle over Gaza heeft de communicatie en coördinatie van de operaties van de groep onder druk gezet.

Om zich aan te passen, heeft Hamas het commando overgedragen aan kleinere eenheden, aldus Arabische bemiddelaars en Israëlische militaire functionarissen. Deze eenheden opereren vaak onafhankelijk en nemen zelf beslissingen over wanneer en hoe ze Israëlische troepen aanvallen.

Israëlische militaire functionarissen zeggen dat Hamas de strijd niet heeft opgegeven. Ze beschouwen de leiding van de groep als versplinterd, met kleine groepen die onafhankelijk opereren via guerrillaoorlogvoering, waarbij ze voornamelijk explosieven, sluipschutters en raketgranaten gebruiken.

Haddad en andere hoge leiders oefenen beperkte controle uit over deze eenheden, een probleem dat wordt verergerd door de financiële crisis die Hamas' vermogen om salarissen te betalen belemmert. The Wall Street Journal meldde eerder dat het geldtekort de greep van Hamas op de achterban verzwakt.

Israël heeft grote delen van Gaza-Stad ingenomen sinds de start van het offensief medio september. Veel Hamas-strijders zijn al naar het zuiden gevlucht en de meeste burgers zijn geëvacueerd. Het grootste dilemma voor Israël is wat te doen als het Gaza-Stad inneemt, maar Hamas weigert zich over te geven.

De gewapende vleugel van Hamas heeft de meeste van zijn senior leiders en duizenden ervaren strijders verloren. Foto TWP

Enkele duizenden Hamas-strijders bevinden zich nog steeds in Gaza-Stad, aldus een hoge Israëlische militair. Deze troepen houden de Israëlische troepen constant in de gaten en zoeken naar zwakke plekken, aldus de functionaris. Twee weken geleden, voegde de functionaris eraan toe, werd een compagniecommandant gedood door een RPG.

De Israëlische functionaris beschreef de resterende troepen van Hamas als overwegend jong en onervaren, maar nog steeds vastberaden. Overgave komt zelden voor en vindt meestal alleen plaats wanneer militanten omsingeld zijn, aldus de functionaris.

"Daarom beginnen deze onderhandelingen nu echt vorm te krijgen. Misschien is het de eerste keer in de oorlog dat Hamas begint te beseffen dat ze uitgeroeid zullen worden", aldus Amir Avivi, een voormalig hooggeplaatst Israëlisch defensiefunctionaris.

Bemiddelaars waarschuwen dat als de Hamas-leiders Trumps plan accepteren, sommige strijders zouden kunnen overlopen naar andere Palestijnse militante groeperingen. Velen hebben al gedreigd zich aan te sluiten bij facties zoals de Palestijnse Islamitische Jihad of het Palestijnse Bevrijdingsfront. De coördinatie tussen deze groeperingen is grotendeels ingestort, waardoor er onzekerheid bestaat over de vraag of een akkoord met Hamas alleen de gevechten kan stoppen.

Qatar, Egypte en Turkije hebben geprobeerd Hamas-leiders onder druk te zetten en hen te waarschuwen dat dit hun laatste kans is om de oorlog in Gaza te beëindigen, aldus Arabische functionarissen. Ze hebben Hamas laten weten dat als de groep de deal afwijst, ze Hamas geen politieke of diplomatieke steun meer kunnen blijven bieden, aldus de functionarissen.

In zijn bericht op sociale media zei Trump: "We zijn al in gesprek over de details die uitgewerkt moeten worden. Dit gaat niet alleen over Gaza, dit gaat over de langverwachte VREDE in het Midden-Oosten."