“Ik heb geen naam meer, ik ben nu “de dochter van” - een column van Simon Soesan

58 gegijzelden zijn nog niet teruggekeerd. Voornamelijk burgers die op een mooie zaterdagmorgen uit hun bed, uit hun huis werden gesleurd tijdens de barbaarse aanval van Hamas.

Ik ben als vrijwilliger verbonden aan een fonds dat zich bezighoudt met de zorg voor de families van de gegijzelden, ook van diegenen die de hel overleefden en teruggekeerd zijn.

Wanneer ik het woord “families” gebruik, is dat in een brede vorm. Want dat zijn niet alleen de levenspartner of kinderen van een gegijzelde, noch de ouders, broers of zussen. De wijdere cirkel van de families van de gegijzelden zijn ook de grootouders, ooms, tantes, neven, nichten, zwagers en schoonzussen. 

Veel van deze mensen werken sinds 7 oktober 2023 niet meer. Bedrijven zijn kapot gegaan.

Huwelijken zijn ingestort, families zijn uit elkaar gespat. Want de druk, de onzekerheid, de angst en de wetenschap wat de gegijzelden overkomt eisen een prijs. Een prijs die voornamelijk psychologisch is, maar ook een prijs eist in het dagelijks leven. Veel van deze familieleden kunnen niet meer goed communiceren. Ik ken persoonlijk twee grootvaders die niet meer kunnen praten. Mensen kunnen niet meer in een rij staan wachten, ze kunnen niet meer in discussie gaan over de meest simpele en banale dingen: ze zijn op.

Want hoe moet je verder als je niet weet waar je dierbare is, maar wel weet wat ze allemaal overkomt? Hoe leg je aan een ambtenaar uit dat je niet weet of je man leeft of dood is, en de overheid jou nergens kan plaatsen en dus niet kan helpen, want een dergelijke situatie komt niet voor in de boeken van de overheid? Daarom hou ik me bezig met de Kamim organisatie (https://www.donatekamim.org/english) die deze families op vier manieren steunt: psychologische hulp, financiële hulp, legale hulp en hulp bij het terugstappen naar werk.

Mijn taak is om hier de financiën voor te zoeken, want deze hulp kost wat.

Maar ook ontmoet ik de families van gegijzelden en ook vele ex-gegijzelden. En ik hoor niet alleen wat er zich in Gaza afspeelt, maar ook wat er in de families gebeurt, die hun hoofd amper boven water kunnen houden. Ik ontmoette de broers en zussen van gegijzelden, velen die al niet meer in leven zijn. Ook deze groep wordt door Kamim geholpen. 

Ik mocht een klein deel van een groepssessie met een psychologe bijwonen. Veel van wat ik hoorde, kan ik niet verwoorden, maar één zijn blijft me bij. Een jonge vrouw vertelde dat ze haar eigen identiteit kwijt is. “Ik heb geen naam meer,”, zei ze, “ik ben nu de zus-van”. Anderen vielen haar bij. Velen voelden zich “de dochter-van” of de “weduwe-van”. Kippenvel.

58 gegijzelden zijn nog niet teruggekeerd. Er is hoop dat er nog 20 in leven zijn. Daarvan komen misschien 10 vrij. Iemand moet die lijst samenstellen. Hoe doe je dat? “Die wel, die niet”? Een Salomon’s Beslissing? Hoe kies je wie wel en wie niet? En daarover wordt voorlopig niet gezegd, dus 58 families, inclusief hun tweede en derde cirkel, bijten hun nagels, kunnen niet slapen, beven en level in hun eigen hel.

Een psychologe die ik sprak vertelde dat ze 78 overlevenden van het Nova festival in behandeling heeft. Dat ze dingen heeft gehoord over wat er op die zwarte zaterdag is voorgevallen die niet beschrijven zijn. Ik vroeg haar wie haar behandelt, wat zij met deze zware lading doet. Droevig vertelde ze me dat ze zelf tweemaal per week naar een psychologe gaat om alles eruit te gooien. Ik heb niet gevraagd wat haar psychologe ermee doet, want dat wordt een verhaal zonder einde.

Soms worden we met een ex-gegijzelde uitgenodigd in het buitenland door mensen of organisaties die willen doneren. Niet uit Nederland, maar wel de landen eromheen. De gegijzelden vertellen hun verhaal tot op een grens. Ze hebben het niet over de verkrachtingen, niet over het Russische Roulette-spel à la Deer Hunter. Dat lukt niet tegenover een publiek. 

Maar het publiek luistert en reageert.

En helpt ons te helpen.