Iran huurt criminele netwerken in Europa in, waaronder Nederland, om Joden aan te vallen, zo blijkt uit Amerikaans rapport over godsdienstvrijheid

Pro-Palestijnse demonstranten liggen op een strand bij Den Haag om te demonstreren tegen Israël, aan de zijlijn van een NAVO-top, op 24 juni 2025. Foto Reuters / Jerusalem Post

Volgens het Iran-rapport in juli van de Amerikaanse Commissie voor Internationale Godsdienstvrijheid (USCIRF) werkt Iran "direct samen met criminele netwerken in het buitenland om aanvallen uit te voeren op Joodse doelen en Joden in Europa, waaronder in Nederland, onveilig te maken", meldt o.a. The Jerusalem Post.

Het rapport evalueert de aanhoudende schendingen van de vrijheid van godsdienst en overtuiging door de Islamitische Republiek Iran, zowel in eigen land als in het buitenland. Het besteedt bijzondere aandacht aan de recente aanvallen van de regering op religieuze minderheden – waaronder bahá'ís, joden, christenen, soennieten en andere niet-islamitische minderheidsgroepen – in de nasleep van de militaire escalatie in juni 2025 .

Volgens het rapport blijft Iran antisemitisme in het buitenland promoten en aanwakkeren, zowel via criminele netwerken als online en via sociale media.

Een voorbeeld in het rapport was de poging tot moord op een rabbijn in Azerbeidzjan in januari 2025 door een Georgische drugshandelaar die door Iran was ingehuurd. Hoewel het complot werd verijdeld, werd later gemeld dat leden van de Iraanse Quds-brigade de man $200.000 betaalden om de aanval uit te voeren en ook een lokale Azerbeidzjaan rekruteerden om de bewegingen van de rabbijn in de gaten te houden. Vervolgens arresteerden de Deense autoriteiten in juli een man die door de Iraanse inlichtingendienst was gerekruteerd om informatie te verzamelen over mogelijke aanvallen op Joodse doelen zoals synagogen en Joodse leiders in Duitsland. Beide verhalen werden destijds door The Jerusalem Post gerapporteerd .

Volgens USCIRF hebben de Iraanse autoriteiten in heel Europa actief bendes gerekruteerd "om aanvallen uit te voeren op Israëlische ambassades en Joodse locaties, waaronder gebedshuizen, herdenkingscentra, restaurants en gemeenschapscentra."

Een anti-Israëlische, pro-Palestina muurschildering in Bilbao, Spanje, 4 juni 2025. Foto Dor Pazuelo / Flash90

In het rapport wordt specifiek Zweden genoemd als favoriet land voor rekrutering door bendes in Iran.

In het rapport werd ook opgemerkt dat Irans aanvallen op Joodse locaties en personen zijn toegenomen sinds de regionale militaire escalatie in juni 2025.

De online wereld is ook een belangrijke plek geworden voor het in Iran verspreide antisemitisme, voegde USCIRF eraan toe. Het beweert dat het netwerk van de Islamitische Republiek Iran Spaanstalige media gebruikt om antisemitische mythen en ideeën te promoten, "waaronder de Joodse macht over Hollywood en Holocaust-revisionisme." Via zowel IRIB's PressTV als zijn Spaanstalige tegenhanger HispanTV "dragen de Iraanse autoriteiten ook bij aan de 'Plan Andinia'-samenzwering."

De mythe van Plan Andinia is gebaseerd op de veronderstelling dat Joden macht, geld en invloed vergaren en een ‘geheim plan’ smeden om een tweede zionistische staat te stichten in de regio Patagonië in Argentinië en Chili.

Hoewel de plannen van de vroege zionistische beweging om een staat in Argentinië te stichten al lang geleden zijn opgegeven, geloven sommige rechtse complottheorieën nog steeds dat zionisten dit willen uitvoeren. Sommige aanhangers van deze theorie geloven dat de vele Israëliërs die na het leger naar Zuid-Amerika reizen, eigenlijk ruimte zoeken voor de nieuwe staat.

Ook binnen Iran zelf is er een toename van antisemitische retoriek, merkte USCIRF op. Het citeert een propagandavideo die in juli door een Iraans persbureau werd gepubliceerd met teksten die "expliciet Joden bedreigen".

"Deze opruiende retoriek zorgt ervoor dat Joden in Iran zich steeds onzekerder en bedreigd voelen", aldus het rapport.

Dergelijke retoriek heeft gevolgen voor de 8.500 Joodse inwoners van het land, aldus het rapport. "De huidige situatie van Iraanse Joden is nog steeds precair", aldus het rapport.

Hoewel "de Iraanse regering het jodendom officieel erkent", "demoniseert ze openlijk Joden als vijanden van de islam, ontkent en verdraait ze de geschiedenis van de Holocaust, houdt ze toezicht op Joodse gebedshuizen, richt ze stembureaus op waar alleen Joden mogen stemmen om leden van de gemeenschap te intimideren, dwingt ze vertegenwoordigers van de gemeenschap om hun steun uit te spreken voor de regering en houdt ze Joden collectief verantwoordelijk voor Israëlische militaire acties."

USCIRF schrijft ook dat door het verspreiden van antisemitische ideeën en het tolereren van aanvallen op Joodse heilige plaatsen in Iran, "de autoriteiten een vijandige omgeving hebben gecreëerd waarin Iraanse Joden zich steeds meer bedreigd voelen."

Dergelijke antisemitische ideeën namen in prevalentie en gebruik toe tijdens de regionale escalatie in juni 2025, waarbij regeringsleiders, staatsmedia en geestelijken herhaaldelijk gebruikmaakten van clichés om "opruiende en intolerante retoriek over Joden" te promoten, zoals het idee dat Joden minderwaardig zijn aan mensen, zo vervolgt het rapport.

Zo organiseerden functionarissen in januari voor de derde keer in Iran een cartoon-, karikatuur- en posterwedstrijd over de Holocaust, die de verdraaiing en ontkenning van de Holocaust aanmoedigt.

In maart 2025, op Internationale Quds-dag, beweerde ayatollah Ahmad Alam Al-Hoda, de imam van het vrijdaggebed in de stad Mashhad, dat de Holocaust een door het Verenigd Koninkrijk verzonnen "leugen" was.

Iraanse christenen

Een ander opvallend onderdeel van het rapport is de bespreking van de behandeling van de christelijke minderheid in Iran (minder dan 1% van de bevolking), waarbij ze vaak worden beschuldigd van 'zionisme' en daarvoor worden gestraft. Christenen vormen minder dan 1% van de Iraanse bevolking.

"Het regime richt zich op [christenen] vanwege hun religieuze activiteiten en de promotie van het zogenaamde 'zionistische christendom' in een poging om christenen in brede zin met Israël in verband te brengen", aldus USCIRF.

Zo weigerden de autoriteiten van de Evin-gevangenis in april 2025 medische behandeling aan de Iraanse christelijke bekeerling Laleh Saati, die in 2024 werd veroordeeld wegens "handelen tegen de nationale veiligheid door middel van banden met zionistische christelijke organisaties". Zij en andere christelijke bekeerlingen zijn veroordeeld op grond van artikel 500 van het Wetboek van Strafrecht voor "propagandaactiviteiten met afwijkende christelijk-zionistische overtuigingen die in strijd zijn met het systeem van de Islamitische Republiek Iran".

"De Iraanse regering blijft een flagrante schender van de vrijheid van godsdienst of geloof", concludeert het rapport somber. "Irans systematische, voortdurende en flagrante beleid en acties bevestigen de aanwijzing van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken als een land van bijzondere zorg."