Netanyahu's mars van dwaasheid dreigt de Abraham-akkoorden en zijn nalatenschap te vernietigen, schrijft journalist en commentator Nadav Eyal

Foto Reuters

Vandaag, vijf jaar geleden, bereikte Benjamin Netanyahu de belangrijkste diplomatieke doorbraak uit zijn carrière: vredesakkoorden met de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein. Als premier wist hij het lang bestaande cliché te doorbreken dat vooruitgang op het Palestijnse pad de enige weg was naar normalisatie met de Arabische wereld, schrijft Nadav Eyal in zijn opinie in Ynet.

De dynamiek van de overeenkomsten, beschreven in het boek van journalist Barak Ravid over de Abraham-akkoorden, laat zien dat er weinig planning vooraf was, zeker niet vanuit Israël. Netanyahu streefde naar annexatie van delen van de Westelijke Jordaanoever, terwijl de regering-Trump haar "Deal van de Eeuw" presenteerde, gebaseerd op de formule van twee staten voor twee volkeren. De Emiraten wilden directe toegang tot Washington, veiligheidsgaranties en een manier om een ​​onomkeerbare stap tegen de Palestijnen te blokkeren.

Het was een historisch moment, in gang gezet door een opiniestuk op de voorpagina van Yedioth Ahronoth. De ambassadeur van de VAE in Washington schreef rechtstreeks aan het Israëlische publiek – en in wezen aan de Israëlische regering – dat Israël moest kiezen tussen annexatie en normalisatie. Netanyahu overwon zijn politieke angsten, liet de annexatie varen (die de regering van president Donald Trump hoe dan ook zou hebben gevetood) en koos voor vrede.

Sindsdien is de handel tussen Israël en de Golfstaten gestaag gegroeid, zelfs in oorlogstijd. Directe vluchten bleven doorgaan, zelfs toen Europese en Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen hun vluchten naar Tel Aviv staakten. De regering van Naftali Bennett-Yair Lapid wordt nog steeds herinnerd als een gouden tijdperk in de betrekkingen, met name vanwege haar besluit om direct na de Houthi-aanval in februari 2022 veiligheidshulp naar de VAE te sturen.

Maar die tijden voelen als oude geschiedenis. De realiteit van vandaag is somber. De Israëlische aanval in Qatar heeft scepsis en vijandigheid jegens Israël in de Arabische wereld aangewakkerd en de Golfstaten die vrede met het land sloten, in verlegenheid gebracht. Van Abu Dhabi tot Washington begrijpt geen van Israëls bondgenoten hoe de aanval zijn beoogde doel diende: acceptatie van Donald Trumps nieuwste voorstel voor een alomvattende gijzelingsovereenkomst en een einde aan de oorlog. Het leger en de veiligheidsdiensten, die bezwaar maakten tegen de timing van de aanval in Qatar, bleken zwak tegenover Netanyahu. De premier keurde een actie goed met strategische implicaties die buiten de bevoegdheid van het veiligheidskabinet vielen.

Na 7 oktober ontwaakte Israël en ontdekte dat het geen afschrikwekkend vermogen had – niet tegen Hamas in Gaza, Hezbollah in Libanon, de Houthi's in Jemen of Iran. Deze actoren vielen Israël allemaal op eigen initiatief en bij verrassing aan. De Israëliërs kozen er terecht voor om Ze'ev Jabotinsky's "IJzeren Muur" te herbouwen – de boodschap dat ze nergens heen zullen gaan en dat het plan om Israël te vernietigen, ontstaan ​​in Teheran, Gaza en Beiroet, niet zal slagen. De indrukwekkende prestaties in Iran en Libanon herstelden de afschrikwekkende werking, maar Israël stopte niet. Het ging in overdrive – hyperagressieve actie zonder grenzen, en belangrijker nog, zonder voorbedachte rade.

Het bombarderen van een bijeenkomst van Hamas-leiders die Trumps voorstel bespraken – in een tijd dat Qatar nog door Jeruzalem als bemiddelaar werd geaccepteerd – is een absurde beslissing, tenzij je twee stappen vooruit hebt gepland. Israël had dat niet. Een ander voorbeeld zijn de opruiende tweets van Defensieminister Katz, vaak vergezeld van video's van verwoestingen in Gaza waarop duidelijk angstige burgers te zien zijn.

Met andere woorden: zelfs als Israël gezien wil worden als "de gek uit de buurt" die niemand durft aan te raken – een concept dat populair is onder amateurstrategen op Israëlische sociale media – is er een dunne lijn tussen te gevaarlijk zijn om te provoceren en zo roekeloos zijn dat anderen geen andere keuze hebben dan zich tegen je te verenigen. Zelfs als de top in Qatar zonder concrete stappen eindigt, had deze stoofpot voorzichtig moeten sudderen, niet verpest. Keer op keer opent het veiligheidsapparaat kansen voor de politieke leiding. Keer op keer laat de leiding na te handelen en kiest in plaats daarvan voor het botte instrument van militaire macht. Militaire macht is slechts één onderdeel van kracht.

Netanyahu's diplomatieke nalatenschap – de enige echte prestatie die hij nalaat – staat nu ernstig op het spel. Israël heeft de timing van zijn aanval in Qatar ernstig verkeerd ingeschat, waardoor de extremistische staat, die consequent terreur en opruiing financiert, de kans kreeg om de slachtofferrol op zich te nemen. Ondertussen bereiden de Israëlische strijdkrachten een grondmanoeuvre in Gaza voor voor de komende weken. De legertop is hier fel tegen. Zoals we gisteravond hoorden, probeert Hamas levende gijzelaars als menselijk schild te gebruiken in Gaza-Stad.

Het is tijd voor een doorbraak. Hamas wil niet dat Israël Gaza bezet. Israël wil Gaza niet bezetten. En iedereen die denkt dat dit de manier is om Hamas te verslaan, moet de feiten onder ogen zien: Israël staat momenteel onbegeleide evacuaties uit Gaza-Stad toe, ook per auto. Als Hamas wil vertrekken, kan dat. Na Gaza zullen we horen over de noodzaak om de centrale vluchtelingenkampen binnen te gaan, dan Muwasi, en dan weer terug naar Gaza, waarbij Hamas in de cyclus terugkeert.

Er is een andere weg, en de regering-Trump probeert daarin het voortouw te nemen: een akkoord om de oorlog in één of twee fasen te beëindigen, waarbij gijzelaars naar huis worden gehaald en Gaza zonder Hamas-regering wordt gelaten. Net voordat het te laat is – sterker nog, net erna – is het tijd om de mars van dwaasheid en bloedvergieten te breken.