Nu de wederopbouw in volle gang is, kijkt de grensregio van Gaza uit naar groei en verbeteringen

Bouwwerkzaamheden in de zuidelijke stad Sderot, 28 juli 2025. Foto ToI

Een nieuw cultuurhuis in de zuidelijke stad Sderot, een muziekconservatorium in de regio Ashkelon, een bestemmingsplan voor de industrie en de technologiesector en een olympisch zwembad op een nog te bepalen locatie. Dit zijn slechts enkele van de plannen die maandag werden aangekondigd door de staatsadministratie die belast is met het herstel van het leven in de verwoeste grensregio van Gaza, schrijft Times of Israel.

Nu er nog vraagtekens hangen bij de begroting voor 2026, is het Tekuma-directoraat van plan om dit jaar iets minder dan 4 miljard NIS (1,2 miljard dollar) uit te geven, van een totale begroting van 17,5 miljard NIS (4 miljard dollar) voor vijf jaar.

In de overtuiging dat het in staat stellen van de lokale bevolking om hun eigen beslissingen te nemen hun revalidatie zal versnellen, verdeelt het directoraat meer dan de helft van de 4 miljard NIS door zuidelijke gemeenschappen uit te nodigen om voorstellen voor financiering in te dienen.

"Het geld stroomt", zei Tekuma-hoofd Aviad Friedman tijdens een persconferentie op maandag, waar een herzien strategisch plan voor de regio werd besproken.

"We hopen dat er in 2026 niets wordt bezuinigd, maar we weten het niet zeker", voegde hij eraan toe. "We hebben dit jaar zo hard gewerkt om zoveel mogelijk geld uit te geven. Als de begroting wordt uitgesteld tot februari of maart, heeft dat geen gevolgen voor ons. Maar als er helemaal geen begroting is, moeten we nadenken over de gevolgen."

Een nieuw kantoorgebouw in Sderot, 28 juli 2025. Foto ToI

Het besluit om de plannen te herzien, in overleg met een groot aantal belanghebbenden, kwam voort uit een inmiddels opgelost gebrek aan duidelijkheid over het totale beschikbare budget en de wens om de lessen die tijdens de afgelopen maanden zijn geleerd, toe te passen, aldus Ze'ev Elkin, de minister die verantwoordelijk is voor het herstel van de grenzen van Gaza en het noorden.

In april 2024 keurde de regering een vijfjarenplan van 19 miljard NIS (5 miljard dollar) goed voor de stad Sderot en de 46 plattelandsgemeenschappen die te lijden hadden onder wisselende verwoestingen toen Hamas op 7 oktober 2023 de Israëlische grens overschreed, 1200 mensen vermoordde, voornamelijk burgers, en 251 mensen ontvoerde naar de Gazastrook.

Vervolgens werd 1 miljard NIS (307 miljoen dollar) ingehouden ten gunste van steden als Ofakim en Ashkelon. Deze steden werden getroffen door de aanval van 7 oktober 2023, maar worden niet beschouwd als frontliniegemeenschappen, omdat ze elk meer dan zeven kilometer van de grens met Gaza liggen.

Het ministerie van Financiën heeft nog eens 300 miljoen NIS (92 miljoen dollar) vrijgemaakt om twee jaar lang kortingen te financieren op zaken als lokale belastingen voor grensbewoners van Gaza. (De staatskortingen gelden al jaren).

Ook werd 200 miljoen NIS (61,5 miljoen dollar) overgemaakt aan het National Insurance Institute om verschillende hulpprogramma's te financieren voor de slachtoffers van 7 oktober.

Eind 2025 zal Tekuma 12 miljard NIS (3,7 miljard dollar) van zijn voor het zuiden bestemde fondsen hebben uitgegeven.

Het nieuwe strategische plan weerspiegelt de inspanningen om de regio verder te brengen dan herstel en richting welvaart te brengen. Hierbij hoort het ontwikkelen van ankers voor economische ontwikkeling en het stimuleren van demografische groei, zo werd in de briefing vermeld.

Het directoraat hoopt de bevolking van de regio te verdubbelen van voor de oorlog tot ongeveer 120.000 inwoners in 2033. Dit betekent een gemiddelde jaarlijkse groei van vier procent. Friedman zei dat gemeenschappen die hun doelstellingen halen, de komende jaren meer geld zullen ontvangen.

Meer dan 90 procent van de bewoners van de grens met Gaza is sinds de dodelijke aanval van ruim twee jaar geleden naar huis teruggekeerd.

Tijdens de briefing werd gemeld dat er de afgelopen maanden meer dan 3.000 nieuwe inwoners naar het grensgebied van Gaza zijn verhuisd, voornamelijk naar Sderot. Sinds de aanval van Hamas zijn daar ongeveer 1.000 nieuwe wooneenheden gebouwd.

Zo'n 2.000 leerlingen meer zijn in september aan het nieuwe schooljaar begonnen dan aan het begin van het schooljaar 2022-2023, en sinds 1 september zijn 1.000 jongeren naar de regio verhuisd in het kader van diverse onderwijs- of werkmogelijkheden. De hoop is dat deze jongeren in de regio blijven.

Een nieuw huis in aanbouw in Kibbutz Be'eri, vlakbij de grens met Gaza in het zuiden van Israël. Foto ToI

Inwoners van de vijf zwaarst getroffen gemeenschappen verblijven echter nog steeds in tijdelijke huisvesting, terwijl hun kibboetsen worden gerepareerd en gerenoveerd. De werkzaamheden in Kissufim zullen naar verwachting volgende maand afgerond zijn, terwijl Holit naar verwachting tot maart 2026 zal duren, Kfar Aza tot juli, en de werkzaamheden in Be'eri naar verwachting pas in augustus afgerond zullen zijn.

Er is nog geen datum vastgesteld voor de terugkeer van de inwoners van Nir Oz. Pas in april 2025 kwamen ze een financieel akkoord met de staat overeen.

Friedman zei dat er al 35 miljoen NIS (10,7 miljoen dollar) was overgemaakt naar Nir Oz en dat er meer zou volgen zodra besloten is welke openbare gebouwen het directoraat en het KKL-JNF Joods Nationaal Fonds zouden financieren.

“Elke bon van Nir Oz wordt gecontroleerd en betaald”, benadrukte Friedman.

Gevraagd naar specifieke traumazorg, gaf Friedman aan dat het directoraat tot vorige maand 120.000 individuele counselingssessies had gefinancierd, waarbij meer dan 15.000 mensen deelnamen aan gezinstherapie en 40.000 aan activiteiten ter bevordering van de veerkracht in de gemeenschap.

Met het oog op de toekomst had het directoraat 111 miljoen NIS (34 miljoen dollar) toegevoegd aan het budget van het ministerie van Volksgezondheid voor geestelijke gezondheidszorg. Klinieken voor geestelijke gezondheidszorg waren opgezet in Sderot, en er werd een nieuwe faciliteit van 92,5 miljoen NIS gepland voor de regio Eshkol, die het zwaarst getroffen werd door de aanslagen van 7 oktober. Gezien het landelijke tekort aan medisch personeel, zei Friedman dat het directoraat samenwerkte met het ministerie van Volksgezondheid om meer artsen en personeel in de geestelijke gezondheidszorg naar de regio te halen, en met Sapir College, nabij Sderot, om lokale mensen op te leiden.

Naast een nieuwe medische faculteit zal Sapir College naar verwachting ook nieuwe faculteiten in de techniek en exacte wetenschappen openen.

Plannen voor een vestiging van het Wingate Instituut aan de grens met Gaza zijn echter geschrapt, zo onthulde Friedman. Mogelijk wordt deze vestiging echter alsnog gebouwd in Beërsjeba, de hoofdstad van de Negev.

Het project zou meer dan 400 miljoen NIS (bijna 125 miljoen dollar) kosten, een bedrag dat volgens de directie beter besteed kon worden aan de bouw van meer sportfaciliteiten binnen lokale gemeenschappen, zei hij.