Overlevende van kanker, Shani Shayo, sluit zich aan bij IDF-reservedienst na een levensreddende operatie

Shani Shayo. Foto: Shaul Golan / Ynet

"Het was een beetje verdrietig, maar ook heel vreugdevol. Na acht jaar van constante controles om te zien of ik kankervrij was, zei mijn arts onlangs tegen me: 'Shani, je hoeft niet meer te komen - alleen als je dat wilt.' Ik liep zijn kantoor uit en voelde me vreemd. Dat is het? Over? Knip ik echt de navelstreng door? Zal ik de chirurg niet terugzien die me heeft geopereerd en mijn leven heeft gered?"

In haar huis in Holon, na weer een dag reservedienst, beschrijft de 20-jarige Shani Shayo hoe haar leven plotseling op zijn kop stond, schrijft Ynet.

"Vlak voordat ik 12 werd, begon ik pijn in mijn nek te voelen. In het begin dacht ik er niet veel over na, totdat het erger werd en ik mijn nek niet meer goed kon bewegen", herinnert ze zich. Haar moeder, Sophie - een enorm dominante figuur in haar leven - haastte haar naar de kinderarts van de familie. "De dokter zei dat mijn nek ongewoon stijf was voor mijn leeftijd en verwees me door naar een orthopedist."

De orthopeed dacht ook dat er iets abnormaals aan de hand was en stuurde haar voor een röntgenfoto. "Ik was druk bezig met de voorbereiding van mijn bat mitswa toen we de resultaten kregen. Ze zeiden dat een van de wervels in mijn nek misschien verschoven was.

Als 12-jarige klonk dat me niet serieus in de oren. Ik had nog steeds pijn, maar het enige waar ik aan kon denken was mijn feestje."

Maar Shani was de enige die nog onschuldig was aan wat een levensveranderende beproeving zou worden. De orthopeed vermoedde meer en stuurde haar voor een MRI. De resultaten waren verwoestend: Shani had Ewing-sarcoom, een zeldzame botkanker die het meest voorkomt bij kinderen, tieners en jonge volwassenen.

"Ik had het gevoel dat ik in een nachtmerrie zat, alsof de wereld donker was geworden", herinnert Sophie zich. "Drie dagen lang stond ik op de automatische piloot. Toen schoot ik eruit en zei tegen mezelf: Sophie, stop. Vanaf nu neem je de controle over deze situatie - het heeft geen controle over jou."

Shani onderging een biopsie en de pijn werd alleen maar erger. "Plotseling kon ik mijn handen niet meer bewegen - ze waren verlamd. Het was angstaanjagend." In het Dana-Dwek Children's Hospital realiseerden oncologen zich dat de biopsie de tumor had verschoven, een zenuw irriteerde en beide armen onbeweeglijk liet. Het tijdsbestek om blijvende verlamming te voorkomen was kort. Diezelfde dag begon Shani met chemotherapie.

"Ze hadden niet eens tijd om mijn vruchtbaarheid te behouden voordat ze met een zeer agressieve chemo begonnen", zegt ze. In het eerste jaar na haar diagnose onderging ze herhaalde rondes van chemotherapie en bestraling die de tumor deden krimpen, maar haar lichaam verwoest achterliet. "Ik kon niets in mijn mond stoppen. Ik viel af tot 27 kilo (59 pond). Ik kon nauwelijks staan."

Artsen concludeerden dat de tumor operatief kon worden verwijderd. Maar vanwege de gevaarlijke locatie in haar cervicale wervelkolom, aarzelden sommige artsen. De familie overwoog zelfs om naar een specialist in New Jersey te vliegen.

Toen stemde prof. Zvi Lidar, hoofd van de wervelkolomchirurgie in het Sourasky Medical Center in Tel Aviv, ermee in om de uitdaging aan te gaan. "Het was een van de moeilijkste procedures die in de medische literatuur worden beschreven", legde hij uit. "Slechts ongeveer 40 patiënten wereldwijd hebben deze operatie ondergaan. In Israël heb ik er vier opgevoerd."

Ewing-sarcoom presenteert zich vaak met pijn op de plaats van de tumor. In het geval van Shani had het zich ontwikkeld in de C3 halswervel, dicht bij de schedel. "Zijn positie maakte het uniek uitdagend en vereiste hoge technische vaardigheid, ervaring en geduld", zei Lidar.

De operatie duurde 15 uur en er was een groot team bij betrokken, waaronder prof. Gilad Regev, hoofd van minimaal invasieve spinale chirurgie, en dr. Dror Levin, adjunct-directeur van pediatrische hematologie bij Dana, die Shani tijdens haar ziekte had behandeld.

De operatie werd in twee fasen uitgevoerd: eerst met Shani op haar buik en vervolgens op haar rug. "Bij een operatie aan spinale kanker is het van cruciaal belang om de tumor in één stuk te verwijderen. Maar hoe kun je dat doen als het ruggenmerg door het midden loopt en zelfs het kleinste letsel verlamming riskeert?" Zei Lidar.

Alleen al de voorbereidingen duurden drie uur. Het team begon met het maken van een incisie aan de achterkant van haar nek. "Ik heb de aangetaste wervel, de omliggende botten en de slagaders losgemaakt naar de hersenen. Dat bevrijdde het ruggenmerg en creëerde een veilige operatieruimte. We stabiliseerden het gebied, wat zeven uur duurde. Toen hebben we haar omgedraaid", legde Lidar uit.

Prof. Zvi Lidar. Foto: Yuval Chen

Via een incisie aan de voorkant van haar keel schoof het team haar luchtpijp en slokdarm opzij om de zieke wervel te bereiken. Ze werkten er voorzichtig boven en onder en scheidden het volledig voordat ze het in zijn geheel verwijderden. In plaats daarvan implanteerden ze een op maat gemaakte vervangende wervel die speciaal voor Shani was ontworpen.

De operatie was een succes. Maar haar herstel omvatte jaren van revalidatie en behoud van vruchtbaarheid. Ze miste twee jaar school, maar studeerde toch af met een volledig toelatingsexamen en een gemiddeld cijfer van meer dan 90.

"Ik kreeg een vrijstelling van militaire dienst, maar dat kon ik op geen enkele manier accepteren", zegt Shani. "Ik heb gevochten voor het recht om te dienen, al was het maar als vrijwilliger. Ik heb twee volle jaren in het leger gezeten en nu zit ik in de reserves. Niets in het leven geeft je hetzelfde gevoel van gezondheid en verbondenheid als dienen in de IDF.

Nadat de beste artsen van het land me hadden behandeld en gered, toen ik 18 werd, was het mijn beurt om iets terug te doen."