Verdriet, verzet en hoop: 30.000 mensen kwamen bijeen in Tel Aviv om twee jaar na 7 oktober te herdenken

De menigte bij de nationale herdenkingsceremonie van Israël op 7 oktober in het Yarkon Park in Tel Aviv, 7 oktober 2025. Foto Pro-Democratische Protestbeweging

De emoties liepen dinsdagavond hoog op in Tel Aviv, toen Israël twee jaar geleden de verwoestende aanval van Hamas op Zuid-Israël op 7 oktober 2023 herdacht. Zo'n 30.000 mensen vulden het Yarkon Park voor wat de grootste herdenkingsceremonie van het land werd voor de dodelijkste dag in de Israëlische geschiedenis, melden de kranten en media..

Het evenement, georganiseerd door Kumu (“Sta Op”) – een beweging opgericht door overlevenden van die dag en families van slachtoffers en gijzelaars – vond plaats in plaats van een officiële staatsceremonie.

De regering heeft ervoor gekozen een nationale herdenkingsdag in te stellen die overeenkomt met de Hebreeuwse herdenkingsdag van de Hamas-aanval. Omdat de aanval plaatsvond op de Joodse feestdag Simchat Thora, en de volgende dag een overgangsdag is die bekendstaat als Isru Chag , wordt de jaarlijkse herdenkingsdag twee dagen na de daadwerkelijke Hebreeuwse herdenkingsdag gevierd, op de 24e van de maand Tisjri , die dit jaar op donderdag 16 oktober valt.

Vorig jaar organiseerde de regering op 7 oktober een eigen herdenking, die concurreerde met de herdenking die door de overlevenden en hun families was georganiseerd. Onder leiding van Likoed-minister en nauwe bondgenoot van Netanyahu, Miri Regev, kreeg de herdenking scherpe kritiek van nabestaanden, die de herdenking ervan beschuldigden gepolitiseerd te zijn.

De herdenking op dinsdag had een overwegend plechtig karakter, maar er werden ook enkele aanvallende opmerkingen tegen de regering gemaakt.

"7 oktober is niet alleen een dag van herdenking voor degenen die we verloren hebben", zei Kumu-oprichter Yonatan Shamriz, broer van gijzelaar Alon Shamriz, die per ongeluk door het Israëlische leger werd gedood nadat hij aan zijn bewakers in Gaza was ontsnapt, tegen de menigte. "Het is een dag van herdenking voor nalatigheid, voor falend leiderschap en voor het verzaken van verantwoordelijkheid. Op die dag werd een nieuwe belofte geboren: de staat Israël naar een betere realiteit leiden – een veel betere."

Shamriz zei dat hij, toen hij zich op 7 oktober in een veilige kamer schuilhield, “een belofte aan zichzelf deed: we zullen opstaan.”

"Onze generatie – die een bloedend, geïsoleerd, gebroken en gekweld land erfde – zal degene zijn die het zal herstellen," zei hij. "Het zal de beste versie van Israël zijn, een versie die de levens van zijn inwoners heiligt, die gebouwd is op waarheid, verantwoording en wederzijdse verantwoordelijkheid... We zullen het leven terugbrengen. We zullen hoop terugbrengen. We zijn opgestaan. Het volk van Israël is opgestaan."

Foto Miriam Alster

Aanwezigen droegen T-shirts met "Bring Them Home", gele speldjes en identiteitsplaatjes met de oproep tot vrijlating van de gijzelaars, terwijl ze gezamenlijk terugblikten op twee jaar oorlog. Sommigen hielden posters en vlaggen vast met gezichten van overleden dierbaren. Er was geen droog oog te bekennen.

Midden op het podium stond een uitgebrande auto – een van de vele die door Hamas-terroristen langs de grens met Gaza waren verwoest – omringd door rode kroonanemonen, de nationale bloem van Israël en een symbool van herdenking. Vlakbij diende een met kogels doorzeefde schuilkelder als een grimmige herinnering aan de wreedheid van die dag. Naast het podium hingen 48 gele stoelen, elk een gijzelaar voorstellend die nog steeds in Gaza vastzit – een beklemmende aanblik van een oorlog die nog niet is afgelopen.

Foto Pro-Democracy Protest Movement

De ceremonie begon met een moment van stilte voor de slachtoffers van 7 oktober en de daaropvolgende oorlog, gevolgd door een ontroerend duet van Yuval Raphael, Israëls vertegenwoordiger op het Eurovisie Songfestival van 2025 en een overlevende van het Nova-muziekfestival, en Daniel Weiss , een overlevende van kibboets Be'eri wiens ouders werden vermoord door Hamas-terroristen.

Popster Eden Hason betrad later het podium om Hanan Ben Ari's "What Do You Want From Me" te zingen — een ballade waarin hij Gods doel met het menselijk lijden in twijfel trekt — terwijl de namen van de slachtoffers van 7 oktober op het scherm achter hem verschenen.

De hele nacht door werden op grote schermen vooraf opgenomen getuigenissen van overlevenden en nabestaanden afgespeeld. Op één scherm lazen verschillende vaders die op 7 oktober hun kind verloren de tekst van "Daddy's Boy" van zangeres Mooki voor – regels als "Father is always here to hug and protect you" en "My child, go only on your own path" – wat de menigte tot tranen toe bewoog.

Foto Miriam Alster

Organisatoren van het evenement besteedden ook aandacht aan de geestelijke gevolgen van de oorlog. Hani Liderman-Pibenev, weduwe van eerste sergeant Igor Pibenev – een politieagent die op 7 oktober meer dan twaalf Hamas-terroristen doodde voordat hij in mei 2025 zelfmoord pleegde – vertelde over het moment dat zij en haar dochters zijn lichaam thuis aantroffen, en de woede en het verdriet die daarop volgden.

Mazi Eilon, weduwe van Tal Eilon , de veiligheidscoördinator van kibboets Kfar Aza, die werd gedood terwijl hij zijn gemeenschap verdedigde, deelde haar verhaal terwijl er een opname van de laatste radiogesprekken van haar man werd afgespeeld voor het publiek. Hierin spoorde hij zijn team aan om terug te vechten tegen de infiltrerende terroristen.

Naarmate de avond vorderde, klonken er in het park steeds luidere oproepen om de resterende 48 gijzelaars vrij te laten. Daaronder waren er 47 die op 7 oktober werden ontvoerd en het lichaam van een soldaat die in 2014 werd gedood.

"We zijn nog steeds onderweg - met 48 gijzelaars die nog niet zijn teruggekeerd, en families die wachten, ademhalen en bidden voor dat moment", vertelde de vrijgelaten gijzelaar Omer Sjem Tov aan de menigte.

De vrijgelaten gijzelaar Omer Shem Tov spreekt op 7 oktober 2023. Foto Pro-Democratische Protestbeweging

Hij ging verder met het uiten van zijn dankbaarheid voor degenen die hun leven hadden opgeofferd om terug te vechten of anderen te redden op 7 oktober. Hij noemde daarbij de naam van Ori Danino , die vluchtte van het Nova-muziekfestival maar terugkeerde om anderen te redden - waaronder Shem Tov, Maya en Itay Regev - voordat hij gegijzeld werd en later in gevangenschap werd vermoord.

"Gedurende twee lange jaren worden 48 onschuldige zielen gevangen gehouden door Hamas", zei de Israëlische zanger Eden Golan in het Engels, terwijl hij zich richtte tot het internationale publiek dat de livestream van het evenement volgde.

"Sta alstublieft aan onze zijde. Verhef uw stem, help ons de wereld te vertellen: Ze komen naar huis," drong ze aan, voordat ze een krachtige versie van "I'm Coming Home" zong.

Terwijl haar laatste noten wegstierven, barstte het publiek los in gezang van: “Iedereen, nu.”