VIDEO: In Caesarea is een spectaculaire en zeldzame Romeinse sarcofaag ontdekt en de 1700 jaar oude marmeren sarcofaag toont een mythologische scène van Dionysus en Heracles tijdens een drinkwedstrijd

De sarcofaag nadat deze is geconserveerd door experts van de Conservation Administration van de Israel Antiquities Authority. Foto door Shatil Emmanuelov, Israel Antiquities Authority

Een spectaculaire vondst, de eerste in zijn soort in Israël: tijdens archeologische opgravingen uitgevoerd door de Israel Antiquities Authority op initiatief van Caesarea Development Corp., werd een marmeren sarcofaag (doodskist) uit de Romeinse tijd blootgelegd, waarop een bijzondere scène was gebeeldhouwd van de drinkwedstrijd tussen Dionysus (of Bacchus), de god van de wijn, en Heracles (Hercules), de mythologische held.

De ontdekking zal op donderdag 12 juni 2025 worden gepresenteerd tijdens een lezing op de conferentie "The Feast", die wordt gehouden in het Eretz Israel Museum in Tel Aviv, in samenwerking met de Israel Antiquities Authority, de Universiteit van Tel Aviv en de Bar Ilan Universiteit.

De sarcofaag nadat deze is geconserveerd door experts van de Conservation Administration van de Israel Antiquities Authority. Foto door Shatil Emmanuelov, Israel Antiquities Authority

"Het was als een scène uit een film", zeggen Nohar Shahar en Shani Amit, archeologen van de Israel Antiquities Authority. We begonnen met het verwijderen van het zachte, lichte zand van de duin, toen plotseling de punt van een marmeren object opdook. Het hele opgravingsteam stond er opgewonden bij, en terwijl we meer zand weghaalden, konden we onze ogen niet geloven – delen van een sarcofaag, waarop figuren waren uitgehouwen: goden, dieren en bomen. Elk gevonden fragment was indrukwekkender dan het vorige.

De sarcofaag nadat deze is geconserveerd door experts van de Conservation Administration van de Israel Antiquities Authority. Foto door Shatil Emmanuelov, Israel Antiquities Authority

Sterker nog, in het allerlaatste uur van de opgraving kwam het hoogtepunt – een volledig intacte zijde van de sarcofaag, die begraven lag in het zand, werd blootgelegd. Deze toont de scène van Hercules liggend op een leeuwenhuid, met een beker in zijn hand.

De gebroken sarcofaag werd overgedragen aan de experts van het restauratieteam van de Israel Antiquities Authority. Daar werkten conservatoren Solomon Gavriel, Ilya Armanovsky en Gadmo Vajpo, samen met architect Ido Rosental, aan de restauratie, reiniging en montage van de onderdelen. Dankzij de restauratie zijn de scènes volledig onthuld: in het midden zien we Dionysus, de god van de wijn, en om hem heen een levendig gevolg van een scala aan mythologische figuren zoals maenaden (vrouwelijke volgelingen van Dionysus), satyrs, Hermes, Pan, leeuwen en tijgers.

De sarcofaag werd gebroken teruggevonden. Foto door Yuli Schwartz, Israel Antiquities Authority

"Dit is de allereerste keer dat we de scène van de wijnwedstrijd van Dionysus en Hercules op een grafkist in onze regio aantreffen", zegt Nohar Shahar. "Hoewel processies van de wijngod Dionysus een bekend motief zijn in sarcofagen uit de 2e en 3e eeuw n.Chr., kennen we deze specifieke scène van de drinkwedstrijd – een bekend motief uit de Romeinse kunst – hier vooral van mozaïeken – zoals die ontdekt in Zippori en Antiochië. In dit In dit geval lijkt het erop dat de figuren niet alleen feestvieren – ze vergezellen de overledene zelfs op zijn laatste reis, wanneer drinken en dansen worden getransformeerd tot een symbool van bevrijding en de overgang naar het leven in het hiernamaals. Deze sarcofaag biedt een ongewoon perspectief op het idee van de dood – niet als een einde, maar als het begin van een nieuw pad.”

En wie won de drinkwedstrijd? “De toestand van Hercules, afgebeeld op de sarcofaag als iemand die niet meer kan staan, wijst op het voor de hand liggende antwoord: Dionysus,” zegt Shahar.

De opgraving in Caesarea - luchtfoto. Foto door Emil Aljem, Israel Antiquities Authority

“De sarcofaag werd gevonden in een gebied waar archeologische resten werden gevonden buiten de bekende muren van Caesarea,” voegt de onderzoeker toe. “Dit betekent dat de ruimte die ernaartoe leidde, in werkelijkheid veel breder en dus rijker aan vondsten was dan we tot nu toe dachten.”

Volgens Eli Escusido, directeur van de Israel Antiquities Authority, “is dit een tot nadenken stemmende ontdekking die weerspiegelt hoe leven en geloof werden ervaren in de Romeinse wereld. De sarcofaag ondergaat een minutieus restauratieproces, dat na voltooiing zal leiden tot de presentatie aan het grote publiek, als onderdeel van onze inzet om het historische erfgoed van het land toegankelijk te maken."

Deze week, donderdag 12 juni, wordt er een lezing gehouden over de ontdekking van de sarcofaag en de erin gegraveerde figuren tijdens de jaarlijkse Centrale Regio Conferentie van de Israel Antiquities Authority. Het thema van deze lezing is "Het Feest". De lezing vindt plaats in het Eretz Israel Museum in Tel Aviv en het publiek is welkom.