Clara Hamami, moeder van op 7 oktober 2023 vermoorde hoogste IDF-officier kolonel Asaf Hamami: 'Hij zei altijd geef nooit op'

Clara Hamami en haar overleden zoon Asaf. Foto: haar privéalbum

Clara Hamami zit met stille kracht, haar stem vastberaden maar doorspekt van pijn. Ze spreekt niet alleen als een rouwende moeder, maar als een vrouw die vastbesloten is de nalatenschap van haar zoon te eren en verantwoording af te leggen.

Kolonel Asaf Hamami , commandant van de Zuidelijke Brigade van de Gaza-divisie, sneuvelde op 7 oktober 2023 tijdens de strijd, toen hij kibboets Nirim verdedigde tegen een brute terroristische aanslag. Maar zelfs in haar verdriet onthullen Clara's woorden een diepe helderheid over de oorlog, de gijzelaars en de waarden die Israël volgens haar door de donkerste dagen moeten loodsen.

"Ik dacht aanvankelijk dat de gevechten niet moesten stoppen, en niet omdat mijn zoon niet meer leeft," zegt ze. "Er is niemand in dit land die niet wil dat alle gijzelaars naar huis komen, maar de gevechten brengen hun leven niet in gevaar, integendeel. De families van de gijzelaars zouden deze oorlog niet moeten voeren. Daarom maken we geen deel uit van het Forum voor Gijzelaars en Vermiste Families. Ik geloof dat het leger weet hoe het chirurgisch moet optreden zonder het leven van de gijzelaars in gevaar te brengen."

Voor Clara is de missie om Asaf thuis te brengen een zeer persoonlijke. "We ontmoeten mensen van over de hele wereld", legt ze uit. "Wat we te zeggen hebben, zeggen we in privégesprekken. Ik zeg tegen ze: 'Mijn zoon is gevallen tijdens jullie dienst; jullie brengen hem terug, het maakt me niet uit hoe.'" Haar overtuiging is onwrikbaar. "Uiteindelijk geloof ik dat iedereen terugkomt, en dan zullen we iedereen ter verantwoording roepen – van het hoofd van de militaire inlichtingendienst tot de premier."

De gebeurtenissen van die noodlottige dag staan ​​gegrift in Clara's geheugen, een verhaal van immense moed en onvoorstelbaar verlies. Asaf had geen reden om te geloven dat er die zaterdag iets bijzonders zou gebeuren. Zijn zesjarige zoon, Alon, was bij hem op de basis, een bewijs van de normaliteit die hij verwachtte.

"Om 6:44 uur 's ochtends riep Asaf op eigen initiatief de oorlog uit en ging hij een heldhaftige strijd aan met tientallen terroristen in kibboets Nirim", vertelt Clara. "Hij sneuvelde naast de commandopoststrijders Tomer Ahimas en Kiril Brodski. Gelukkig kwam sergeant Raz Bukobza ongewapend in een privévoertuig de basis binnen en wist Alon te bevrijden."

Kolonel Asaf Hamami. Foto IDF

Clara's stem hapert als ze zich het moment herinnert waarop ze hoorde dat haar zoon vermist was. "Rond half twaalf 's avonds reden we naar Asafs huis in Kiryat Ono. De straat was donker. We klopten op de deur, maar niemand deed open. We dachten dat ze sliepen, maar toen kwam Sapir, zijn vrouw, huilend met de agenten naar buiten en zei: 'Asaf is vermist.' Ik zakte in elkaar op de stoep en ze brachten me naar het Sheba Medical Center. Zodra ik wakker werd, diep vanbinnen, wist ik al dat Asaf niet meer leefde. Eerlijk gezegd gaf me dat troost."

Shiva (rouw) zitten zonder lichaam is een enorme uitdaging, geeft Clara toe. "Op 16 oktober 2023 vertelden ze ons dat de kans groot was dat hij niet meer leefde. Pas op 27 november 2023 slaagde de Shin Bet erin een video te bemachtigen die door Hamas was gefilmd en concludeerden ze dat hij niet meer leefde. We hebben een begrafenis gehouden en er is een graf. Als Asaf terugkomt, is er geen begrafenis meer – we zullen hem gewoon op zijn plek zetten."

Voor Clara is het graf symbolisch, meer voor haar man Ilan dan voor haarzelf. "Hij is al een rouwende broer; zijn broer is omgekomen bij een ongeluk tijdens een militaire training, en onze zoon Eitan is naar hem vernoemd."

Voor de oorlog leidde Clara een rustig leven als Bijbellerares. "Ik verloor twee van mijn leerlingen in deze oorlog: Sagi Idan en Itay Shoham. Op mijn 59e ging ik met vervroegd pensioen. Asaf was net begonnen aan een nieuwe baan en ik wilde hen helpen. Hij was van plan om met zijn gezin naar Washington te verhuizen voor een diplomatieke missie, maar de realiteit gooide roet in het eten voor ons toch al pijnlijke leven."

De vastberadenheid en het plichtsbesef van haar zoon blijven een bron van troost. Ze herinnert zich een interview dat Asaf gaf na de ontvoering van IDF-soldaat Gilad Shalit door Hamas in 2006. "Hij zei tegen [journalist] Alon Ben-David: 'Er is geen scenario waarin een soldaat levend wordt ontvoerd.' Als hij de keuze had gehad, was hij niet levend naar Gaza gesleept. Terroristen hadden het specifiek op hem gemunt. Ons werd verteld dat ze de divisie binnenkwamen met Asafs foto in hun zakken."

In de maanden na Asafs dood hebben Clara en haar familie zich enorm ingezet om zijn leven te herdenken. "We hebben in samenwerking met het Peres Academisch Centrum een ​​studiebeursfonds opgericht ter nagedachtenis aan hem, en we werken aan de oprichting van het Reservistenhuis in Asafs naam, gefinancierd door het Ministerie van Defensie en publieke en private donateurs, om een ​​ondersteunend kader te creëren voor degenen die alles voor de staat hebben gegeven."

Het werk van de familie heeft al vruchten afgeworpen. "Als onderdeel van het Reservistenhuis is het Zonnebloemprogramma gelanceerd, dat vrouwelijke reservisten en gevechtsondersteunende soldaten ondersteunt. Daarnaast heeft het ministerie van Onderwijs een programma opgezet genaamd 'Gathering the Good', gebaseerd op Asafs karakter, waarden en levenswandel."

Ondanks al haar pogingen om betekenis te geven aan het offer van haar zoon, geeft Clara toe dat de pijn van zijn afwezigheid onophoudelijk is. "Deze cirkel zal nooit helemaal sluiten. Ik heb zijn dood nog steeds niet verwerkt."

Toch put ze kracht uit het advies dat Asaf haar gaf voordat hij werd vermoord. "Hij zei altijd: 'Geef nooit op.' Dat advies hield ons op de been nadat hij was vermoord."

Gevraagd naar het slechtste advies dat ze ooit heeft gekregen, reageert Clara snel. "Ik moet in de voetsporen treden van Tami Arad en lawaai maken, maar ik ben hier niet om vuur te stoken." Tami Arad is de vrouw van Ron Arad, een Israëlische piloot die in 1986 in Libanon werd gevangengenomen en sindsdien vermist is; ze werd in Israël bekend door haar publieke campagne om de regering onder druk te zetten om hem terug te halen.