Amal Al-Sana vocht voor haar rechten in de bedoeïenenmaatschappij. Foto door Judith Sudilovsky via ISRAEL21C
Amal Al-Sana was de vijfde dochter van een bedoeïenenfamilie in de noordelijke Negev woestijn van Israël. Een andere dochter in een meisjesgezin werd in deze patriarchale samenleving als een tragedie beschouwd.
Maar Al-Sana werd een rebel. Ze vocht voor de uitgelezen stukken vlees die ze gewoonlijk aan haar jongere broer gaf. Ze hoedde de schapen van de familie vanaf haar vijfde, waardoor haar wilde geest kon groeien in de vrijheid van de woestijn.
"Als vrouw hebben we geen plaats, maar ik kan niet over rechten praten zonder te praten over de context waarin we zijn geboren", zei ze tegen ISRAEL21C.
“Als vijfde meisje was ik een grote uitdaging voor mijn ouders, maar die rol van medelijden wilde ik niet op mij nemen. Ik was klaar om voor mijn rechten te vechten. Ik wist dat als ik niet voor de kleine dingen zou vechten, ik niet voor de grote dingen zou kunnen vechten. Ik wilde dat mijn gemeenschap mijn potentieel zou erkennen.”
Ze leefde in een precaire positie binnen haar samenleving en als een minderheid in Israël wiens nomadische levensstijl in direct conflict stond met de moderne verstedelijking, leerde ze jongleren met die zeer grote uitdagingen.
Het was haar grootmoeder die haar leerde wat het betekent om feministe te zijn, zei ze.
Al-Sana, nu 49, promoveerde vervolgens aan de Canadese McGill University op het gebied van gemeenschapsorganisatie en heeft talloze prijzen gewonnen.
Foto van Amal Al-Sana door Alex Tran/McGill Universteit via ISRAEL21C
Ze schrijft dat haar dagen bij het hoeden van de kudde van 50 schapen, drie koeien en één ezel van de familie invloedrijk waren in het onderwijzen van haar leiderschaps- en managementvaardigheden.
Tegenwoordig is ze een van de vele vrouwen in de Negev die economische kansen voor vrouwen creëren, soms schijnbaar onmogelijke dromen navolgend.
Uitgaande van sterke punten
Een close-up van een item gemaakt door Desert Embroidery. Foto door Judith Sudilovsky via ISRAEL21C
Als tiener hielp Al-Sana bij de oprichting van het Arabisch-Joodse Centrum voor Empowerment en Samenwerking Ajeek , en later mede-oprichter van het Desert Embroidery Project in haar dorp Lakiya, gericht op het in dienst hebben en versterken van lokale vrouwen door middel van hun traditionele borduurwerk.
In eerste instantie, geeft ze toe, begrepen de oprichters het belang van de connectie tussen de oudere vrouwen en hun borduurwerk niet. Aanvankelijk leerden ze de vrouwen moderne sieraden te maken.
Toen de vrouwen weigerden deze stukken op ambachtsbeurzen te verkopen, klaagde Al-Sana bij haar grootmoeder. De oudere vrouw wierp één blik op de sieraden en verklaarde dat ook zij zich zou hebben geschaamd om het te verkopen.
“Dit is niet van ons. Het is lelijk', herinnert Al-Sana zich dat haar grootmoeder zei. "Ik zou dit niet kopen en ik zou dit niet verkopen."
Ze vertelde de koppige Al-Sana om te beginnen waar de vrouwen zijn - iets dat van hen is.
“Dus we zijn uitgegaan van hun kracht: hun borduurwerk, dat hun verhaal vertelt. Het was een kans om te zien hoe vrouwen zichzelf ervaren door middel van hun borduurwerk, op een plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten en praten,” zei Al-Sana, erop wijzend dat naarmate de bedoeïenenmaatschappij meer sedentair werd, de vrouwen de kansen verloren om elkaar te ontmoeten en alleen te praten, omdat ze putte water uit gemeenschapsbronnen, ver van de nieuwsgierige blikken van anderen.
Zelfvertrouwen
Het centrum begon met zeven vrouwen en groeide (pre-Covid) uit tot 120 leden uit Lakiya en omliggende gemeenschappen.
Hoewel veel bedoeïenenvrouwen van de jongere generatie hoger onderwijs volgen, stelt Desert Embroidery oudere vrouwen in staat om vanuit huis te werken, een bijzonder belangrijke kans voor mensen in niet-erkende dorpen.
Het loon is niet hoog, maar het centrum voorziet degenen die het nodig hebben ook van wat kleding en voedsel. Sommige leden hebben hun dochters naar de universiteit gestuurd met het verdiende geld.
Het bezoekerscentrum in Lakiya was een populaire stop voor lokale en internationale toeristen die naar de Negev kwamen. Hoewel ze online aanwezig zijn, is het persoonlijke contact met de vrouwen die borduren altijd effectiever in het maken van verkoop, zei Al-Sana.
De borduursters worden betaald, of er nu verkocht wordt of niet, maar de inkomsten uit de verkoop helpen bij het in stand houden van het centrum.
Houda Sana, 50, een van de eerste leden van Desert Embroidery, leerde borduren van haar moeder, die leerde van haar moeder. Ze geniet het meest van het maken van de traditionele bedoeïenen geborduurde jurken die zelfs onder jonge vrouwen populair zijn geworden om op bruiloften te dragen.
Houda Sana aan het werk in Desert Embroidery, Lakiya. Foto door Judith Sudilovsky via ISRAEL21C
De kleuren van de draden hebben betekenis: rood geeft aan dat de vrouw getrouwd is, blauw is voor weduwe of gescheiden vrouwen en paars is voor alleenstaande vrouwen.
"We komen hier een of twee keer per week en we komen terug met ons werk en meer kennis en meer zelfvertrouwen", zei ze.
Houda Sana met enkele van de tassen die ze bij Desert Embroidery heeft gemaakt. Foto door Judith Sudilovsky via ISRAEL21C
Zittend op kussens in de bezoekerstent van het centrum, wees ze op twee tassen met verschillende bloemmotieven. Een daarvan, zegt ze, is een traditioneel ontwerp met een bloem in het midden die de sjeik symboliseert met zijn familie om hem heen. De andere is er een die de vrouwen van Desert Embroidery hebben ontworpen met de vrouwen in het midden.
"We besloten dat we ook iets voor onszelf wilden", zegt Sana. "Ik heb respect voor de sjeik, maar we stellen onszelf centraal."
