top of page
  • Foto van schrijverJoop Soesan

Een reis vol verhalen: een bezoek aan oude synagoges


Horvat 'Ethri. Yaakov Shkolnik / KKL-JNF fotoarchief


Voorzitster van KKL-JNF, Ifat Ovadia Luski: "Van noord naar zuid is het land Israël gevuld met stukjes oude Joodse geschiedenis. De oude synagogen vertellen het Joodse verhaal dat duizenden jaren omspant - over levendige cultuur, gemeenschap en onze voorouders die hier eeuwen en millennia geleden woonden.


Ik nodig het publiek uit om het verhaal te komen leren via de paden en locaties aangeboden door KKL-JNF. De zomermaanden bieden een geweldige kans om een reis te combineren met Joods erfgoed en rijke geschiedenis."


De oude synagoge in Ma'on

We weten de exacte datum niet, maar het is duidelijk dat ongeveer 1500 jaar geleden de joodse gemeenschap van Ma'on op deze plek stond en hun synagoge bouwde.

Het was geen onafhankelijke nederzetting; het was in die tijd onder Byzantijnse christelijke heerschappij in het land. Niettemin gaf de joodse gemeenschap van Ma'on, net als de joodse bevolking in het hele land, haar religieuze onafhankelijkheid niet op. De belangrijkste uiting van hun onafhankelijkheid was de synagoge, die haar prachtige mozaïekvloer achterliet.


Dudu Grinshpan, KKL-JNF fotoarchief


De synagoge werd ontdekt in 1957 tijdens de aanleg van de toegangsweg naar kibboets Nir Oz. Vanwege ongeschikte omstandigheden om het mozaïek op de oorspronkelijke locatie weer te geven, werd het van de site verwijderd en bewaard in de magazijnen van de Oudheidkundige Dienst. Onlangs wijdde KKL-JNF de bijdrage van Sandy Glatt aan het herstellen van de vloer van de synagoge en het terugbrengen naar zijn oorspronkelijke plaats. Nu beschermt een nieuwe schuilplaats de locatie en het mozaïek, dat is gerestaureerd en bewaard door de Conservation Department van de Antiquities Authority in het Rockefeller Museum in Jeruzalem. De regionale raad van Eshkol nam ook deel aan de restauratie van het mozaïek op zijn oorspronkelijke locatie.

De site is gemaakt met de hulp van de bondgenoten van de KKL-JNF in Canada.


De stad die bekend staat als Ma'on wordt al in de laat-Romeinse tijd en in de Byzantijnse periode genoemd als een van de aangrenzende dorpen aan de zuidelijke lijn van het land ("Limes Palaestinae"). Volgens inscripties was een cavalerie-eenheid uit Illyria, gelegen in de westelijke Balkan, gestationeerd in Ma'on.

In de Byzantijnse periode (5e tot 7e eeuw CE) heette het hele district Ma'on - Manois. Het was een grote stad en de meeste inwoners waren christenen. De synagoge die op de plek is ontdekt, getuigt dat er ook joden in de stad woonden.


Ma'on - Manois. Het was een grote stad en de meeste inwoners waren christenen. De synagoge die op de plek is ontdekt, getuigt dat er ook joden in de stad woonden.


De synagoge is naar het noordoosten gericht, richting Jeruzalem. Het is gelegen in het centrum van een infrastructuurcentrum met binnenplaatsen en waterputten. Een deel van het wateropvangsysteem en de putten, die ook een ritueel bad bevatten, is gerestaureerd en wordt ten zuiden van de schuilplaats tentoongesteld. De muren van de synagoge werden gebouwd met rechthoekige stenen die op stenen funderingen waren geplaatst.


Dudu Grinshpan, KKL-JNF fotoarchief


De synagoge kende twee fasen in haar geschiedenis. Het lijkt te zijn opgericht in de tweede helft van de 5e eeuw of het begin van de 6e eeuw CE. In de tweede fase, in het midden van de 6e eeuw CE, werd de noordelijke muur van de hal doorbroken en werd er een ronde apsis gebouwd die naar buiten uitstak. Over de oude mozaïekvloer is een nieuwe vloer gelegd, zoals we die nu zien. Het mozaïek, met een lengte van 7,80 meter en een breedte van 3,70 meter, is een van de prachtige mozaïeken in de oude synagogen van Israël.


De mozaïekvloer toont een wijnstok die groeit uit een kruik aan de rand van de vloer. De wijnstoktakken vormen 11 rijen van vijf medaillons, met afbeeldingen van dieren, vogels en zoogdieren. De joodse symbolen zijn geconcentreerd aan de zijkant van het mozaïek nabij de bimah, waaronder een zevenarmige menora die op drie poten staat en is versierd met etrogiem (citroenen). Het toont ook een sjofar, loelav (palmtak), dadelpalmen en leeuwen. Aan beide zijden van elke dadelpalm is een duivenpaar afgebeeld.

De synagoge werd verwoest en verlaten aan het begin van de Arabische periode (8e eeuw CE). Het lijkt erop dat de verlatenheid niet te wijten was aan gewelddadige gebeurtenissen, maar als onderdeel van de economische neergang die de Arabische periode in de Negev kenmerkte.


Oude Synagoge - Park Adulam - Horvat 'Ethri

Adullam-France Park is een open ruimte die natuur, landbouw en historische bezienswaardigheden combineert. Het is een gebied van ronde en lage heuvels, grotendeels bedekt met mediterraan bos. De valleien tussen de heuvels worden al honderden en duizenden jaren bebouwd, voornamelijk voor tarwe en wijngaarden. In de winter en het voorjaar zijn de heuvels bedekt met kleurrijke bloesem. KKL-JNF heeft in het park wandel- en fietspaden aangelegd en in samenwerking met de Oudheidkundige Dienst archeologische opgravingen van de historische locaties geïnitieerd. Bezoekers kunnen de belangrijkste locaties bereiken met een eigen auto over de verharde wegen. KKL-JNF creëerde het park met de hulp van zijn vrienden in Frankrijk.


Horvat 'Ethri. Yaakov Shkolnik / KKL-JNF fotoarchief


Een bezoek aan Horvat 'Ethri, dat de overblijfselen van een oud Joods dorp en verborgen grotten onthult. Zoals gezegd, bevindt de ruïne zich binnen de grenzen van het Adullam-France Park in het hart van de Judese vlakte.


Horvat 'Ethri ligt op de top van een heuvel (406 meter). De Antiquities Authority voerde op de locatie archeologische opgravingen uit onder toezicht van Dr. Boaz Zissu en Amir Ganor. Hier werden indrukwekkende overblijfselen ontdekt van een Joodse nederzetting uit de Tweede Tempelperiode, die bestond tot de dagen van de Bar Kokhba-opstand. Onder de structuren die in het dorp werden blootgelegd, bevonden zich drie Mikvehs, munten uit de tijd van de Grote Opstand, versierde olielampen met traditionele Joodse decoraties en talloze aardewerken vaten.

Opmerking: neem een zaklamp mee als je de druipsteengrot en het ondergrondse systeem bezoekt.


De Golan Trail: van de parkeerplaats van Daliot naar Keshetot Rehav'am


Foto Yaakov Shkolnik / KKL-JNF fotoarchief


Deze route, die begint bij de speciale parkeerplaats voor overnachtingen die is aangelegd door KKL-JNF bij Daliot Parking Lot, leidt de wandelaar over een stuk van 10 km van de Golan Trail en eindigt aan de voet van Keshetot Rehav'am (Um El Kanatir). De Golan Trail gaat verder naar het zuiden, steekt de Samakh-stroom over en stijgt naar Route 789, maar we gaan richting de bron en de overblijfselen van de oude en fascinerende synagoge die de afgelopen dagen is gerestaureerd. En er is ook stromend water...


Ein HaKeshatot (Um El Kanatir)


Foto Wikipedia


De naam van de bron, die een vertaling is van de Arabische naam (Um El Kanatir), spreekt voor zich. Het water van de bron stroomt in reservoirs die zijn gebouwd in de schaduw van drie prachtige stenen bogen, gebouwd in Romeinse stijl. Tegenwoordig is er nog maar één complete boog en een deel van een tweede over. Zo'n monumentaal bouwwerk past bij een grote en welvarende stad, niet bij het kleine dorp dat hier ooit heeft bestaan, waarvan de echte naam uit onze kennis is verdwenen. Tot nu toe is er geen overtuigende verklaring gevonden. Sommigen geloven dat de plaats diende als een fabriek voor het bleken van linnen kleding, wat waarschijnlijk het belangrijkste levensonderhoud was van de dorpsbewoners. Linnen kledingstukken werden in de oudheid als zeer waardevol en duur beschouwd, maar hun allure lag in de gouden tint waarin ze werden geverfd. Degenen die witte linnen kleding droegen, hadden reden om trots te zijn. Het is mogelijk dat de inwoners van het dorp een unieke kennis van het bleken van linnen bezaten die hen enorm verrijkte.

Het is ook mogelijk dat de overvloedige bron, gelegen tegenover het adembenemende landschap van de Samakh-stroom en de Zee van Galilea, diende als een plaats van aanbidding voor heidenen die de krachten van de natuur vereerden.


Foto Wikipedia


De plaats heet nu Keshetot Rehav'am, genoemd naar Rehav'am Ze'evi ("Gandi"), die de plek in 2001 bezocht als minister van Toerisme, een paar dagen voordat hij door terroristen werd vermoord. Een geplaveid pad met bomen en banken leidt naar de oude synagoge van de joodse nederzetting die hier bestond tijdens de Misjna- en Talmoedperiode.

Vanwege de afgelegen ligging van de site zijn de meeste stenen waaruit de synagoge is gebouwd in het gebied gebleven als een stapel grote ruïnes. Al aan het einde van de 19e eeuw werd deze stapel stenen geïdentificeerd als de overblijfselen van een oude synagoge. In 1905 hebben Heinrich Kohl en Carl Watzinger de locatie opgegraven en een plattegrond van de synagoge geëxtraheerd. In 2003 begon het opgravings- en restauratieproject van de synagoge onder leiding van Yehoshua Dreay ("Yeshu") en archeologen Ilana Goonen en Chaim Ben-David.


De synagoge is omgeven door een rouwhek, maar het is nog steeds mogelijk om het van buitenaf te waarderen. De bevindingen zijn indrukwekkend: de voorkant van de synagoge en de intacte ingang zijn bijna volledig bewaard gebleven, evenals belangrijke delen van de andere muren. De twee kolommen van de centrale hal staan op hun sokkels.

Het hoogtepunt van de vondsten is de Heilige Ark, een voortreffelijk bouwwerk grenzend aan de zuidelijke façade van de synagoge, tegenover Jeruzalem. De Heilige Ark, die op een hoogte van ongeveer 5 meter staat, is bijna volledig bewaard gebleven. De podiumingang is gemaakt als een boog ondersteund door twee versierde pilasters. Aan de zijkant van elke pilaster staat een pilasterkapiteel versierd met geometrische versieringen en een adelaar. Een stenen trap leidt naar het podium, waarvan de balustrades zijn versierd met prachtige reliëfs van een wijnstok die uit een ampul komt, bogen, geometrische decoraties en versierde clusters. Bovenaan elke kolom staat een reliëf met een menora. Er werden ook decoraties gevonden met Joodse symbolen zoals een kruik, sjofar en de vier soorten.

De geschatte datering van de synagoge is de Byzantijnse periode. Het gebouw is waarschijnlijk verwoest, vermoedelijk als gevolg van een aardbeving of een technische storing. De site bevat ook resten van huizen uit het verlaten Joodse dorp.

95 weergaven0 opmerkingen

Comments


bottom of page