Nirit Takele aan het werk in haar atelier. Foto door Diana Bletter
Als je zou verwachten dat de kunstenaarsstudio van Nirit Takele bespat en bespat met verf a la Jackson Pollack, denk dan nog eens goed na, zegt Diana Bletter van ISARAEl21C, die haar thuis opzocht en hier haar ervaringen neerschrijft.
De kamer is netjes, klodders kleuren op kleine stukjes papier die als post-it-briefjes aan de muur hangen, en stapels acrylverf die op kleur zijn gerangschikt als ordentelijke verticale regenbogen.
Takele, die zegt dat ze 37 of 38 is (“Ik moet controleren, nadat ik 30 ben geworden, raak ik soms in de war!”, zei ze lachend), is een Ethiopisch-Israëlische kunstenaar die emotionele, levendige schilderijen maakt die ervoor zorgen dat je wilt blijven naar ze kijken.
Tijdens mijn bezoek zag ik een geweven mand die typisch is voor Ethiopië. Ze legde uit dat ze het gebruikt om injera, gefermenteerd Ethiopisch brood, te maken "als ik tijd heb, wat bijna nooit is." Het duurt drie dagen voordat injera zijn speciale zuurheid ontwikkelt, maar als ze het eet, voelt ze zich gezonder.
Het verhaal over hoe zij en haar familie naar Israël kwamen, klinkt als een samensmelting van volksverhalen, slopende reizen en dromen.
'We hebben vier dagen gewandeld'
"We kwamen uit een klein dorp, Kunzila, in het noordwesten van Ethiopië", zei Takele.
Nirit Takele
“We hebben vier dagen gelopen en ik was ongeveer vijf jaar oud. Ik herinner me niets behalve een rivier. Soms dacht ik aan een boot op de rivier, maar ik dacht dat het een droom was. Toen ik het mijn ouders vroeg, zeiden ze dat het echt was. We moesten een motorboot nemen als onderdeel van onze reis naar Israël in 1991.”
Dit was tijdens Operatie Solomon, toen in 36 uur meer dan 14.000 Ethiopische Joden naar Israël werden gevlogen, waaronder Takele en haar ouders en drie broers en zussen; nog drie werden geboren in Israël.
Ze kan zich herinneren dat ze huilde tijdens een van haar eerste maaltijden in een hotel in Jeruzalem waar ze bij andere immigranten logeerden.
"Alles aan de maaltijd was wit", vertelde ze. “De borden, de hardgekookte eieren, de kaas. Kleur ontbrak. En toen moest ik huilen."
Haar vader vond werk in de bouw en haar moeder zorgde voor hun huis in Rehovot, waar ze zich uiteindelijk vestigden.
Nirit Takele
Takele haalde goede cijfers op de lagere school en werd uitgekozen om naar een kostschool te gaan. Daar plakte ze tekeningen op de muur van de school. Ze heeft altijd graag getekend en als afstudeerrichting koos ze voor kunst en communicatie.
De focus lag op kunstgeschiedenis, niet op praktische kunst, maar hier ontmoette ze Michelangelo voor het eerst. Een van de weinige kunstwerken in haar atelier is een kopie van Michelangelo's "Schepping van Adam" met handen die naar elkaar reiken.
De schilderijen van Nirit Takele zorgen ervoor dat je ernaar wilt blijven kijken. Foto door Diana Bletter
'Ik wilde schilderen'
Na zijn afstuderen diende Takele in het leger en kreeg toen een baan in een fabriek met 12-uurs diensten, met het gevoel "ik had mijn ziel verloren."
Ze begon eenmaal per week lessen bij een tekenleraar om de basis te leren. “Ik moest alles leren. Ik wist niet eens wat olieverf was.”
Terwijl ze probeerde uit te zoeken waar ze moest studeren, stuitte ze op Shenkar College of Engineering and Design in Ramat Gan.
'Ik heb niet aan mijn toekomst gedacht', zei ze. "Het enige waar ik aan dacht was het heden en dat ik wilde schilderen."
Daarna was het 'vier jaar overleven', overdag studeren en 's avonds werken als kassier van een supermarkt om kunstbenodigdheden en huur te betalen.
Omdat terpentijn haar hoofdpijn bezorgde, schakelde ze over van olieverf naar acrylverf, die “geschikt zijn voor mijn stijl en het is erg schoon.”
Acrylverf netjes gestapeld in het kunstatelier van Nirit Takele. Foto door Diana Bletter
Ondanks haar uitdagende schema ontving ze een prijs voor academische excellentie. Toen haar schilderijen werden opgenomen in tentoonstellingen van studenten, begon ze op te vallen.
Vervolgens ontving ze in 2017 de Young Artist Award van het Israëlische Ministerie van Cultuur en Sport en de Sotheby's Under the Hammer Prize tijdens de jaarlijkse Fresh Paint -kunstbeurs in Tel Aviv.
Sindsdien hebben het Tel Aviv Museum of Art, het Israel Museum en verschillende galerijen haar werk opgepikt.
Suzanne Landau, voormalig voorzitter van het Tel Aviv Museum of Art en hoofdconservator van het Israel Museum in Jeruzalem, zegt: “Takele's gedurfde, grootschalige sculpturale en heroïsche, donkere figuren domineren niet alleen haar doeken, maar ook de omringende ruimte. ”
Landau tikte Takele aan als een van de 15 internationale hedendaagse kunstenaars die exposeerden in haar nieuwe kunstgalerie in Tel Aviv, Nissama Landau.
Er is een wachtlijst voor de aankoop van Takele's schilderijen, die ook in Londen, Addis Abeba en New York zijn geëxposeerd.
Toch blijft ze in haar eigen tempo werken, een paar maanden woedend schilderend, tot 16 uur per dag werkend, en dan een paar weken vrij nemen om te rusten en 'mijn geest te bevrijden'. Ze werkt voor zichzelf, volgens haar eigen schema.
"Ik voel me zo dankbaar", zei ze. "Het is een uitdaging voor artiesten, vooral voor Israëlische artiesten, om de kost te verdienen, en ik voel me zeer bevoorrecht."
De realiteit van huidskleur
Takele schildert vanuit haar verbeelding, vertelt haar eigen verhaal of verhalen die van generatie op generatie zijn doorgegeven. Ze voelt dat haar schilderijen dienen als een medium om te communiceren hoe het is voor haar gemeenschap in Israël.
Een van de meest cruciale momenten voor Takele was het zitten in een van haar lessen over Europese kunst en het bewust worden van het onderwerp.
"Er is een persoon met een lichte huid vooraan en in het midden, en dan een persoon met een donkere huid op de achtergrond, soms een bediende," zei ze. Voor die tijd had ze nooit een probleem met de kleur van haar huid.
Nirit Takele
“Het zat niet in mijn hoofd. Ik heb nooit situaties gehad waarin ik mezelf moest verdedigen.” Op de kunstacademie was ze de enige met een donkere huidskleur in haar jaar. Soms was ze de enige persoon met een donkere huidskleur op school. Toch was ze zich ervan bewust dat ze zichzelf 'alleen op de achtergrond' zag. Daardoor voelde ik me niet vertegenwoordigd. Ik wilde iets doen om het te corrigeren.”
Voor dat moment was Takele's stijl pop-art en schilderde ze kleurrijke gezichten. De realiteit van de huidskleur was niet belangrijk. Maar plotseling schonk ze meer aandacht aan huidskleuren. In haar recente serie heeft ze zich gericht op mannen. Hun specifieke gelaatstrekken zijn niet zo belangrijk als de compositie, de beweging en de lichamen.
"Het was tijdens corona en de mannen op mijn schilderijen houden geen afstand", zei ze. De figuren doen denken aan de dansers van Matisse, alleen zijn ze verstrengeld in wat zij een 'ballet en een balagan' noemde, het Hebreeuwse woord voor chaos.
De achtergrond is leeg omdat Takele wil dat de kijker zich op de figuren concentreert. Ze tekent niet eens haar naam om af te leiden; ze schrijft het op de achterkant van het doek. Ze gebruikt haar Hebreeuwse naam, Nirit, maar haar Ethiopische naam, Tegaye, maakt nog steeds deel uit van wie ze is.
Toen Takele in Ethiopië was voor een residency-programma van twee maanden bij Addis Fine Arts in Addis Abeba, ging ze terug naar haar geboortedorp en voelde ze aanvankelijk geen verbinding. En toen ontmoette ze een voorbijganger die een jeugdvriend bleek te zijn van de broer van haar vader.
“Hij kende de namen van mijn familie en ik voelde me ineens anders. Ik denk nu hoe geweldig het is dat een vreemdeling me mijn verbinding met de plek heeft gegeven.”
Nirit Takele
Een van de schilderijen die aan de muur van haar atelier hangt, is gemaakt in opdracht voor de nieuwbouw van het House of Ethiopian Jewish Arts in Beersheva. Een boog op de achtergrond benadrukt de ramen van het gebouw. Het is alsof je door het raam kijkt en Ethiopische kunstenaars aan het werk ziet in pottenbakken, weven en manden maken.
Het schilderij van Takele is gedurfd, levendig en levend en biedt een herinnering aan wat ooit in het verleden was en bewaart het tegelijkertijd voor de toekomst.
Voor meer informatie, klik hier.
