Twee Oekraïens-joodse meisjes in een bus in Moldavië, geregeld voor hun gezin door Christenen voor Israël, 7 maart 2022. Foto met dank aan christenen voor Israël via JTA
Dit artikel van Cnaan Liphshitz verscheen eerder in Jewish Telegraph Agency (JTA) en is met toestemming overgenomen.
Ze riskeert haar leven om Joodse mensen uit de gebombardeerde delen van de Oekraïense hoofdstad te krijgen, maar Nataliya Krishanovski beschouwt haar acties niet echt als humanitair werk.
Krishanovski, 60, maakt deel uit van een 20-koppig team van christenen die al jaren Oekraïense joden helpen naar Israël te emigreren omdat ze geloven dat dit helpt bij het vervullen van Bijbelse profetieën en het goedmaken van antisemitische vervolging.
"Het is Gods werk, geen humanitair werk", vertelde Krishanovski, die in het Oekraïense kantoor van de Christians for Israel beweging werkt, in een telefoongesprek aan de Jewish Telegraphic Agency.
Na de Russische invasie van Oekraïne die begon op 24 februari, heeft de christelijke zionistische organisatie verbindingen en noodplannen gebruikt die ze jarenlang hebben opgebouwd om honderden Oekraïense joden te helpen het land te verlaten – wat neerkomt op een aanzienlijk deel van de duizenden Oekraïense joden die zijn gevlucht tijdens de oorlog tot nu toe.
Krishanovski zei dat ze Joodse families in de regio Kiev heeft gereden naar ontmoetingsplaatsen vanwaar andere chauffeurs hen naar het naburige Moldavië brengen. Ze noemde het werk op meerdere niveaus zinvol, niet in het minst door "de blik die ik zie in de ogen van de families die ik meebreng", zei ze in het interview terwijl ze haar tranen in bedwang hield. "Hun ogen zien eruit alsof ze zijn verlost."
Krishanovski gelooft dat wat er in Oekraïne gebeurt, de realisatie is van de profetie die in Jeremia 1:14 staat, waarin de profeet vertelt over Gods waarschuwing dat "vanuit het noorden rampspoed zal losbarsten over alle inwoners van het land."
Angst sluipt er nog steeds in als Krishanovski onderweg is, vooral als ze een uitgebrande auto of gebouw passeert. Duizenden zijn omgekomen in de oorlog, waaronder veel burgers aan Oekraïense kant.
Om de angst te overwinnen, reciteert Krishanovski, een moeder van één, Psalm 91 - "Hij is mijn toevlucht en mijn fort, mijn God, op wie ik vertrouw" - totdat ze zich "stabiel genoeg voelt om door te rijden", vertelde ze aan JTA.
Oekraïense joden stappen in bussen die door Christenen voor Israël zijn geregeld om hen naar Moldavië te brengen, 7 maart 2022. Foto met dank aan Christenen voor Israël via JTA
De Joodse vluchtelingen – een kleine minderheid binnen de exodus van miljoenen Oekraïners – hebben ook moed nodig om te vertrekken.
Ludmilla Zibulka, een 77-jarige joodse weduwe, verliet deze week samen met duizenden andere vluchtelingen de oostelijke stad Charkov. Met de hulp van Christians for Israel werd ze in een verwarmde bus met warm eten helemaal van haar huis naar Israëlische functionarissen in Moldavië gebracht, waar de functionarissen Joden zoals zij en hun familieleden hielpen naar Israël te emigreren.
“Ik pakte mijn paspoort, keek met tranen in mijn ogen naar mijn huis en nam afscheid”, zegt Zibulka, die een zoon heeft die in Israël woont. Ze had 15 minuten om een paar items te verzamelen omdat artilleriekogels in de buurt van haar huis vielen. "Het was heel eng en heel pijnlijk."
Ludmilla Zibulka bereidt zich voor om aan boord te gaan van een bus in Vinnytsia, Oekraïne, geregeld door Christenen voor Israël om haar naar Moldavië te brengen, 7 maart 2022. Foto met dank aan Christenen voor Israël via JTA
Het feit dat christenen hebben geholpen om Zibulka en haar zoon naar Israël te krijgen, zei ze, “is heel bijzonder. Het laat zien dat God echt liefde is.”
Christenen voor Israel maakt deel uit van een los netwerk, met het hoofdkantoor in Nederland, van christelijke zionistische gemeenten in tientallen landen.
In Oekraïne heeft Christenen voor Israël de afgelopen 25 jaar duizenden Joden geholpen om Aliyah te maken (naar Israël emigreren), en het bereidt zich sinds 2014 voor op dit moment, zei Koen Carlier, directeur van het bureau, een Belg die al jaren in Oekraïne woont met zijn in Oekraïne geboren vrouw, Ira.
Dat jaar, toen Rusland een deel van Oekraïne annexeerde, gaven de Carliers het bureau opdracht om te gaan werken aan evacuatieplannen. In april, toen Rusland de druk op Oekraïne begon op te voeren, begonnen ze voorraden in te slaan en verschillende minibussen aan te schaffen.
Maar ze hadden Joodse bondgenoten nodig om toegang te krijgen tot Joden die geïnteresseerd waren in het maken van Alijah. En dat is niet altijd een gemakkelijke taak voor een christelijke organisatie in een land waar de belangrijkste motor van het joodse gemeenschapsleven Chabad is, een orthodox-joodse beweging waarvan de rabbijnen waakzaam zijn tegen pogingen van christenen om joodse bekeerlingen te zoeken.
Christenen voor Israël wendde zich tot rabbijn Binyomin Jacobs, een opperrabbijn van Nederland en een vriend van Roger van Oordt, de voormalige directeur van Christenen voor Israel en zoon van de oprichter van de beweging.
"Ik ben de matchmaker van Christenen voor Israël", zei Jacobs, een van de oprichters van het Rabbinical Center of Europe, een aan Chabad gelieerde groep. "Als ze contact nodig hebben met een rabbijn in Oekraïne die hen niet kent, kan ik garanderen dat Christenen voor Israël 100% koosjer zijn."
Carlier lijkt te worden verscheurd tussen twee soorten emoties als hij helpt om Joden van de Oekraïens-Moldavische grens naar Chisinau, de hoofdstad van Moldavië, en Roemenië te brengen ter voorbereiding op hun immigratie naar Israël.
Aan de ene kant "is het triest om te zien dat mensen, ouderen, alles achter moeten laten en weggaan met pijn in hun ogen", zei hij. Aan de andere kant is hun vertrek, volgens hem, “een bevestiging van het goddelijke verbond, Gods belofte. Soms is de Bijbel heel duidelijk wanneer God bepaalde dingen noemt over de tijd die we doormaken. Dit is een van die momenten."
Zibulka zei dat naar Israël gaan haar met hoop vervult.
'Het is een land dat ons is beloofd. En ik denk dat het een land is dat onze liefde zal teruggeven', zei Zibulka.
