Oppositieleider Yair Lapid. Screenshot YouTube
Nu de kans dat Israël een nieuwe regering krijgt en premier Netanyahu na 12 jaar het veld moet ruimen, groeit, is het mogelijke tijdschema dat er vandaag een coalitieovereenkomst wordt getekend waarna oppositie leider Lapid vandaag of uiterlijk dinsdag aan president Rivlin kan melden dat hij een regeringscoalitie heeft gevormd.
Deze regering zou dan na woensdag door de Knesset kunnen worden geïnstalleerd, maar........
Ja inderdaad "maar", er liggen nog wat obstakels op de weg, het eerste obstakel is de angst dat er in Israël iets zou kunnen gebeuren, vergelijkbaar met de moord op premier Yitshak Rabin op 4 november 1995 door een extreemrechtse extremist Yigal Amir.
De beveiliging van de hoofdrolspelers is dan ook tot het uiterste opgeschroefd, temeer nu er al dagenlang door Netanyahu aanhangers voor de huizen van Bennett en Shaked wordt gedemonstreerd waarbij zij worden uitgemaakt voor verraders.
Een tweede obstakel is de huidige voorzitter van de Knesset en Netanyahu getrouwe, Yair Lavin.
Deze heeft de mogelijkheid om inhuldiging van de nieuwe regering met acht dagen uit te stellen, daarmee aan Netanyahu de mogelijkheid biedend 'met allerlei trucs' alsnog te proberen een splitsing in de nieuwe coalitie toe te brengen waardoor hij zou kunnen proberen alsnog aan de macht te blijven.
Uitgaande van een normaal scenario zou woensdag de nieuwe regering aan de Knesset kunnen worden gepresenteerd en uiterlijk maandag, maar waarschijnlijk eerder, kunnen worden ingehuldigd en met hun werk beginnen.
Door Netanyahu en zijn aanhang wordt beweerd dat het een 'linkse regering' zal zijn, dat is niet waar. De coalitie bestaat uit drie rechtse partijen, New Hope, Yisrael Beteinu en Yamina van Bennett.
Daarnaast twee centrumpartijen, Blue & White van Gantz en Yesh Atid van Lapid. Verder zijn er twee linkse partijen, Labor en Meretz en mogelijk deelname maar in ieder geval steun vanuit de Knesset door de Islamitische Ra'am partij van Mahmoud Abbas.
Velen aan de rechterkant hebben daar kritiek op maar vergeten dat ook Netanyahu heeft gepoogd deze partij aan zich te binden, maar daar niet in slaagde door tegenwerking van zijn extreem rechtse coalitie genoot Smotrich.
Het meedoen van een Arabische partij aan deze coalitie is voor velen in Israël vanzelfsprekend, 20% van de bevolking is van Arabische afkomst, er zijn Arabische ambassadeurs, leger leiders en voorzitter van Knesset commissies.
Netanyahu die probeert de opkomende coalitie af te schilderen als een "linkse regering" die "een gevaar is voor de veiligheid van Israël en een gevaar voor de toekomst van de staat,” heeft daarin geen gelijk.
Het veiligheidskabinet zal bijvoorbeeld een meerderheid van 'rechts' hebben. Volgens de berichten zal het veiligheidskabinet bestaan uit drie Yamina-leden, Bennett, Ayelet Shaked en Matan Kahana. Er zullen twee leden zijn van de Likud afgescheide New Hope-partij, Gideon Sa'ar en Ze'ev Elkin, samen met collega-hardliner, Yisrael Beytenu's Avigdor Liberman.
Yesh Atid zal maar één lid van het veiligheidskabinet hebben, Lapid. Er zal ook een vertegenwoordiger van Blue and White zijn, Benny Gantz; een vertegenwoordiger van Labour, Merav Michaeli; en een van Meretz, Nitzan Horowitz.
In een dergelijk scenario zou rechts een 6-4 meerderheid hebben over het centrum en links.
Berichten in de Hebreeuwse pers zeggen ook dat er gesprekken waren over het toevoegen van nog twee leden, Omer Barlev van Labour en Yoaz Hendel van New Hope. Indien toegevoegd, zou het recht een 7-5 voordeel genieten.
Volgens de Israëlische wet mag het veiligheidskabinet niet meer dan de helft van het aantal ministers in de regering hebben. Het kan extra ministers omvatten die waarnemers zijn en niet kunnen stemmen over kabinetsbesluiten.
Volgens de wet moeten de premier, de minister van Defensie, de minister van Buitenlandse Zaken, de minister van Financiën, de minister van openbare veiligheid en de minister van Justitie allemaal lid zijn van het veiligheidskabinet.
Onder de opkomende rotatieovereenkomst tussen Yamina en Yesh Atid, zal Bennett tot september 2023 als premier dienen voordat hij de leiding overdraagt aan Lapid.
Toetreding tot de coalitie zal een mix zijn van rechtse, centristische en linkse partijen die hebben geweigerd zich aan te sluiten bij regeringen onder leiding van Netanyahu, die terechtstaat in drie strafzaken.
Het wordt niet uitgesloten dat op het allerlaatste moment de orthodoxe Shas partij zal besluiten tot deze coalitie toe te treden en het zinkende Netanyahu schip zal verlaten, om in ieder geval zeker te zijn dat financiering van religieuze instellingen door zal gaan
