Wie zicht wil krijgen op het ontstaan, de ontwikkeling en de aard van de Islamitische Republiek Iran, kan niet om ervaringsdeskundige Keyvan Shahbazi heen. In 1983 vluchtte hij uit Iran. Shahbazi is vandaag als cultureel psycholoog verbonden aan de Politieacademie. Eind augustus verschijnt van zijn hand “De Amerikaan van Karadj” bij uitgeverij Atlas Contact. Bas Belder had een gesprek met de auteur waarvan hier het tweede deel. Het eerste deel kunt u hier lezen, het tweede deel is hier te lezen.
Ironisch genoeg zorgde stroomuitval dat de klok in Teheran, die Israëls tijd (!) aftelt, onlangs abrupt stopte met tikken. Een klok als zichtbaar teken van de ultieme vijandschap en vernietigingsdrang van het ayatollah regime jegens de Joodse staat.
Vormt de Islamitische Republiek Iran een existentiële bedreiging voor Israël? En wordt deze officiële kernpositie ook (breed) gedragen door de Iraanse bevolking?
Shahbazi: Voor de historische context wil ik eerst wijzen op wat de stichter van de Islamitische Republiek Iran, ayatollah Khomeini, tijdens een redevoering al in 1970 (en nog maar 25 jaar na de Shoah) naar voren bracht: “Wij moeten de mensen ervan bewust maken dat de Joden en hun westerse beschermheren tegen het principe van de islam zijn. Zij willen een Joodse wereldstaat stichten. En omdat ze een ijverig en kwaadaardig volk zijn, vrees ik dat zij –Allah verhoede het!- op een dag hun doel zullen bereiken. Met andere woorden, onze zwakheid zou een dag kunnen voortbrengen waarop een Joodse gouverneur ons regeert. Moge Allah nooit zo’n dag brengen! In ons Teheran worden christelijke, zionistische en bahá’í missionaire centra geopend die de mensen afleiden van de lessen van de islam. Is het niet onze verantwoordelijkheid om dergelijke centra te vernietigen die de islam schade toebrengen?”
Het is evident: Israël heeft één existentiële bedreiging en dat is het islamisme van het Iraanse regime. Wat een contradictie met het verleden van mijn geboorteland! De vriendschap en verbondenheid tussen de Joden en de Perzen gaat immers terug tot Esther en Mordechai. Iran had al in 1949 de staat Israël erkend en diplomatieke relaties aangeknoopt.
De vijandschap die nu door het regime in Teheran wordt tentoongespreid, heeft niets te maken met Iran als land en Iraniërs als volk. Antisemitisme is een van de kernbeginselen van het islamisme. Het is de kurk waarop de ideologie van de huidige machthebbers in Iran drijft. Zonder vijandschap jegens de Joden en Israël klopt de constructie van hun ideologie niet. Het regime in Teheran en de Iraanse bevolking zijn twee volkomen verschillende werelden.”
De gereputeerde Iran-expert Stephan Grigat houdt westerse politici en analisten voor dat samenwerking met het Iraanse regime in feite acceptatie betekent van de “strategische visie” van de vernietiging van Israël en het “paradigma van de onwettigheid van de Joodse staat” als legitieme posities in de internationale politiek. Graag uw commentaar op deze visie, ook in relatie met alle nerveuze westerse politieke en diplomatieke inspanningen om de (mijns inziens desastreuze) nucleaire deal van 2015 met Iran te redden.
Shahbazi: Ik ben het hier volkomen met hem eens. Het Westen wil maar niet leren van de afgelopen 42 jaar. Elke keer weer wordt een balanceeract opgevoerd waarvan al in het verleden is gebleken dat die volkomen tot mislukken is gedoemd.
Dit regime kun je niet hervormen en normaliseren, omdat ze dan de kern van hun ideologie moeten opgeven. Dan stort het hele bouwwerk in elkaar en worden ze weggevaagd.
Stephan Grigat is ook een fervent pleitbezorger van een radicale koerswijziging in de Europese appeasementpolitiek tegenover het Iraanse regime. Hij poneert: “De idee van matiging van het regime door integratie in de internationale handel is totaal illusoir gebleken. Een ommekeer van 180 graden in de Duitse en Europese politiek jegens Iran is urgent noodzakelijk. Er moet geen steun zijn voor het antisemitische regime, maar juist volledige steun voor de democratische en seculiere oppositie in Iran en in ballingschap.” Woorden naar uw hart, denk ik!
Shahbazi: Ik had het niet beter kunnen verwoorden. Maar met de huidige Amerikaanse regering vrees ik het ergste. Alle posten die enigszins met buitenlandbeleid te maken hebben, zijn bezet door mensen die direct betrokken waren bij de appeasementdeal van Obama in 2015. Het lijkt veel eerder op een derde termijn van Obama dan een nieuwe ploeg waarvan je een 180-graden-verandering kunt verwachten.
De pure presentie van een minuscule Joodse gemeenschap in Iran wordt nog wel eens aangevoerd om het antisemitisch karakter van het heersende bewind in twijfel te trekken. Deze argumentatie negeert echter het naakte feit dat de Joden in Iran geen gelijke burgerrechten genieten en, wat meer is, systematische discriminatie ondervinden, waarbij zij verplicht worden zich constant te distantiëren van de staat Israël. Een weinig benijdenswaardige positie, vindt u niet?
Shahbazi: “De Joden in Iran zijn al bij voorbaat door de regering verdacht. En let wel: in Iran word je niet gestraft als gevolg van je daden, maar als de zoveelste veiligheidsinstantie je verdenkt. De geschiedenis van de Iraanse Joden gaat duizenden jaren terug. Het is dit regime dat het eigen antisemitisme vermomt als vijandschap tegen Israël. U denkt toch niet dat ze ook maar één cent om het lot van de Palestijnen geven? Daar gaat het ze niet om, zij zijn de grootste vijanden van de PLO. De vijandschap van dit regime is een ideologische vijandschap: puur antisemitisme.
Een laatste vraag: koerst de Islamitische Republiek Iran onder de nieuwe president en massamoordenaar Ibrahim Raisi op een nieuwe sociale explosie af en, afschrikwekkend genoeg, nog hardere repressiemaatregelen tegen de burgerbevolking?
Shahbazi: Zolang dit Iraanse regime door westerse appeasement en actieve steun van Russen en Chinezen zich met moorden weet te handhaven, zal het blijven. Ze zullen hun macht tot de laatste kogel proberen in stand te houden.
Tot slot wil ik nog even terugkomen op de eerder genoemde stroomuitval in Iran. Die is naast ironisch en symbolisch tegelijkertijd ook veelbetekenend in relatie tot het uitvallen van die klok. De financiële aders van het regime zijn dichtgeknepen. De reden achter de stroomuitvallen van de laatste tijd is het buitenproportionele stroomverbruik dat het regime nodig heeft voor de georganiseerde inspanningen om via de zogenaamde ‘bitcoin mining’ aan bitcoins te komen en daarmee aan financiële middelen. De sancties werken!
Bas Belder, voorheen rapporteur Europees Parlement voor de relaties tussen de EU en Iran.
