Rachel (Didi) Harel
Rachel (Didi) Harel (Hertz)-Roos (1923-1989) dook in augustus 1942 onder bij de familie van haar verloofde. In maart 1943 ontving ze valse identiteitsdocumenten en deed zich voor als niet-Joods en sloot zich aan bij de Nederlandse ondergrondse.
Harel diende als koerier voor Bill Wildeboer, commandant van de Ondergrondse Verzetsgroep rond Ede, en onderhield het contact tussen de commandanten en de activisten van de ondergrondse die zich vooral bezighielden met het beveiligen van schuilplaatsen voor Joden en niet-Joden die weigerden een loyaliteitsverklaring aan de Duitsers af te leggen. Ondanks de gevaren reed ze op haar fiets van dorp naar dorp en deed zich voor als een boer. Ze nam ook deel aan andere geweldloze verzetsactiviteiten met de bedoeling Duitse dictaten te dwarsbomen.
Na de slag om Arnhem op 17 september 1944 diende Rachel als koerier voor de overbrenging van geallieerde soldaten over de Rijn. Ze werd gearresteerd. 17 november 1944 door de Duitsers nadat een van de leden van de verzetsgroep, die was gearresteerd en gemarteld, informatie over haar had onthuld. Tijdens haar gevangenneming wist ze de brieven van de commandant van de ondergrondse verzetsgroep te vernietigen was aan het dragen. Ze werd in haar been geschoten tijdens een ontsnappingspoging en werd zwaar gemarteld, maar verraadde haar vrienden niet.
Begin april 1945 ontsnapte Rachel tijdens een gedwongen mars van de terugtrekkende nazi's uit het doorgangskamp Westerbork , waar ze werd geïnterneerd. als politieke gevangene – Duitsland in. Ze ontving onderscheidingen van de Amerikaanse, Britse en Nederlandse regeringen
