Foto Knesset tv
Begin van het einde? De Knesset heeft rond middernacht in eerste van de drie stemmingen de wetswijziging aangenomen waarmee de regering de meerderheid krijgt in commissie die rechters benoemt, en de wet waardoor het Hooggerechtshof haar recht verliest om rechterlijke toetsing uit te oefenen of basiswetten te schrappen.
De stemming was 63 voor en 47 tegen, zonder onthoudingen, hoewel sommige wetgevers de stemming boycotten. De wetgeving keert nu terug naar de Knesset commissie Grondwet, Recht en Justitie ter voorbereiding van de tweede en derde lezing, die eind maart wordt verwacht.
Voor de benoeming van rechters zouden in de 9 leden tellende commissie er vijf uit de coalitie komen en één uit de oppositie. Een verhouding van 5:1 zou alleen de "wil van het volk" weerspiegelen als de Knesset met 120 zetels uit 100 coalitieleden en 20 oppositieleden zou bestaan.
Terwijl oppositieleider Yair Lapid de coalitie veroordeelde, en zei: “De geschiedenis zal u veroordelen voor deze nacht, voor deze schade aan democratie, economie en veiligheid, voor het verscheuren van de Israëlische volk in stukken en gewoon niet schelen", prees premier Netanyahu de eerste lezing als “een grote nacht en een grote dag”.
Eerder had de juridisch adviseur van de Knesset, advocaat Gur Bligh van de Knesset Constitution, Law and Justice Committee, gezegd dat "het recht op vrijheid van meningsuiting en andere fundamentele burgerrechten allemaal onbeschermd zouden raken als de wetgeving van de regering die rechterlijke toetsing beperkt, in de huidige staat in wet wordt omgezet.
Bligh merkte op dat verschillende fundamentele burgerrechten, zoals het recht op gelijkheid, vrijheid van meningsuiting en andere, niet zijn afgebakend in een van de quasi-constitutionele basiswetten van Israël, maar inherent zijn geworden aan het juridische landschap van Israël als gevolg van uitspraken van het Hooggerechtshof. De rechtbank ontleent dergelijke rechten interpretatief aan die basiswetten, merkte hij op, en in de eerste plaats aan de basiswet: menselijke waardigheid en vrijheid.
De stemmingen werden voorafgegaan door een meer dan zes uur vurig debat waarin Knesset leden van de coalitie volhielden dat de wetgeving de Israëlische democratie zou versterken, terwijl de oppositie waarschuwde dat de regering haar fundamenten aan het vernietigen was. De stemmingen vonden uiteindelijk kort na middernacht plaats.
Yesh Atid MK Ram Ben Barak waarschuwde maandag tijdens zijn toespraak in de plenum van de Knesset tegen de door de regering voorgestelde hervorming van het gerechtelijk apparaat en zei dat "zelfs de nazi's op democratische wijze aan de macht kwamen".
"Je bent je misschien niet bewust van wat er gebeurt, maar we breken uit elkaar. Israël is aan het verliezen, we zijn in totale chaos", vervolgde hij.
"Honderdduizenden mensen gaan de straat op en vertellen u: stop met deze krankzinnige hervorming. Denkt u dat we klaar zijn om onder uw dictatuur te leven? Dat we niet begrijpen dat dit een eerste stap is naar veel ergere dingen? Wij kan dit niet laten gebeuren, we zullen ons ertegen verzetten."
De stemming vond plaats terwijl tienduizenden demonstranten zich buiten de Knesset hadden verzameld, zwaaiend met Israëlische vlaggen en scanderend "democratie", terwijl ze eisten dat de regering stopt met haar inspanningen om de rechterlijke macht radicaal te transformeren.
Toen Knessetlid Simcha Rothman (religieus zionisme) sprak om de wet te presenteren en te verdedigen tijdens de discussiesessie, sloegen verschillende demonstranten op het glas van de publieke tribune van het plenum van de Knesset, en één werd door veiligheidsagenten uit het gebied verwijderd.
Tijdens het Knesset debat over het amendement wikkelden leden van de oppositie zich in Israëlische vlaggen en werden door Knesset voorzitter Amir Ohana uit de plenaire vergadering gesommeerd.
Hoewel het slechts de eerste twee zijn van verschillende geplande wetsvoorstellen die deel uitmaken van de ingrijpende hervorming van de regering, zijn de stemmen van maandag een potentieel keerpunt in het politieke debat over het opschuddingsplan van de regering.
De aanhangers van de coalitie, voornamelijk Levin en de voorzitter van de commissie Grondwet, Recht en Rechtvaardigheid, Simcha Rothman, hadden gezegd dat ze een "dialoog" met de oppositie zouden aangaan zodra de wetten in eerste lezing zpuden zijn goedgekeurd. Ondertussen hadden oppositieleiders gewaarschuwd dat het uitvoeren van de eerste lezing de doodsteek zou kunnen zijn voor mogelijke onderhandelingen.
Als de partijen aan de discussietafel zouden komen, kan het door de coalitie aangekondigde tijdschema een zware tijdsdruk op de onderhandelingsinspanningen leggen.
Levin bevestigde tijdens het debat van maandag dat hij hoopt de "eerste fase tegen het einde van de Knesset zitting" in minder dan zes weken af te ronden, "en daarna de tweede fase".
De organisatoren van het protest tegen de juridische revolutie zeiden over de goedkeuring van de wetswijzigingen in eerste lezing dat "we ons in de zwarte tijd op het donkerste punt bevinden sinds de oprichting van de staat. Toen 37 volksvertegenwoordigers de onafhankelijkheidsverklaring die het beeld van de staat bepaalde, konden ze zich niet voorstellen dat we een moment zouden bereiken waarop de Knesset van Israël zou proberen elke waarde die erin geschreven staat te overschrijven".
"We beschuldigen Benyamin Netanyahu en de groep haters en lafaards die naar hem kijken met een opzettelijke poging om de vernietiging van een derde huis te bewerkstelligen en een poging om de kern van de Israëlische democratie te beschadigen", vervolgden ze.
"63 Knesset leden stemden vandaag voor de vernietiging van het huis, voor een verschrikkelijke breuk in de natie en voor de moord op de democratie. Die lafaards en criminelen zullen in de geschiedenisboeken herinnerd worden als degenen die probeerden een staatsgreep te plegen en faalden."
