Screenshot Channel 12 News
Minister van Justitie Yariv Levin kondigde woensdag een brede en zeer controversiële herziening van het Israëlische rechtssysteem aan, die, indien aangenomen, zou neerkomen op misschien wel de meest drastische veranderingen ooit in het regeringssysteem van Israël.
Niet uit het oog mag worden verloren dat Israël geen grondwet heeft en geen eerste kamer heeft, zoals in Nederland, die wetsvoorstellen en beslissingen van parlement controleren.
Indien deze voorstellen worden aangenomen, betekent dit dat beslissingen of wetsvoorstellen van de Knesset door niemand worden getoetst of gecontroleerd, hetgeen het einde van de democratie is zoals Israël die nu kent.
De veranderingen die Levin tijdens een persconferentie in de Knesset heeft voorgesteld, zouden de autoriteit van het Hooggerechtshof ernstig beperken, de regering zeggenschap geven over de gerechtelijke selectiecommissie en de autoriteit van juridische adviseurs van de regering aanzienlijk beperken.
De minister van Justitie, een lid van de Likud-partij van premier Benjamin Netanyahu, beweerde dat gerechtelijk activisme het vertrouwen van het publiek in het rechtssysteem had geschonden en het voor regeringen onmogelijk had gemaakt om effectief te regeren.
De veranderingen betreffen vier kerngebieden:
1) beperking van de capaciteit van het Hooggerechtshof om wetten en regeringsbesluiten te schrappen, door een panel van alle 15 rechters van de rechtbank een "bijzondere meerderheid" te eisen om dit te doen, en een "override-clausule" op te nemen die de Knesset om dergelijke wetten opnieuw vast te stellen;
2) de Israëlische Orde van Advocaten verliest haar vertegenwoordiging in het selectiecomité die rechters voor Israëlische rechtbanken benoemt, aan twee ambtenaren
30 het veranderen van het proces voor het kiezen van rechters, om de regering van de dag effectieve controle over het selectiepanel te geven;
4) voorkomen dat de rechtbank een toets van "redelijkheid" gebruikt om wetgeving en overheidsbeslissingen aan te toetsen; waardoor ministers hun eigen juridische adviseurs kunnen aanstellen, in plaats van advies te krijgen van adviseurs die onder auspiciën van het ministerie van Justitie opereren.
Zijn "langverwachte" hervorming, zei Levin, was gericht op "het versterken van de democratie, het rehabiliteren van het bestuur, het herstellen van het vertrouwen in het gerechtelijk apparaat en het opnieuw in evenwicht brengen van de drie takken van de regering."
Oppositieleider en Yesh Atid-voorzitter Yair Lapid, evenals Benny Gantz, leider van Nationale Eenheid, veroordeelden beiden de voorstellen als een "politieke staatsgreep", waarbij Lapid opmerkte dat "zodra hij terug aan de macht zou zijn, deze beslissingen meteen teruggedraaid zullen worden.
Labour-leider Merav Michaeli beschuldigde de regering ervan zich te gedragen als "een maffia" vanwege de timing van de aankondiging, de avond voor de dag waarop het Hooggerechtshof een beslissing zal nemen of Aryah Deri al of niet minister kan blijven.
Waarom heeft Israël geen Grondwet?