Ter illustratie. Screenshot YouTube
Een nieuwe studie van de Universiteit van Tel Aviv heeft uitgewezen dat als gevolg van het temperatuurverschil over de Middellandse Zee, soorten zeedieren zoals vissen, schaaldieren en weekdieren (zoals inktvissen) hun leefgebied veranderen om tientallen meters dieper in koelere wateren te leven.
De baanbrekende studie werd geleid door promovendus Shahar Chaikin onder toezicht van prof. Jonathan Belmaker, en samen met onderzoekers Shahar Dubiner, allemaal van de School of Zoology in de George S. Wise Faculty of Life Sciences en het Steinhardt Museum of Natural History in Universiteit van Tel Aviv. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het tijdschrift Global Ecology and Biogeography en hebben verstrekkende gevolgen voor zowel de visserij als de toekomstige mariene natuurreservaten.
De onderzoekers leggen uit dat terwijl de hele planeet de afgelopen decennia is opgewarmd, dit proces vooral in de Middellandse Zee is uitgesproken. De gemiddelde watertemperatuur in de Middellandse Zee stijgt elke dertig jaar met één graad en dat gaat alleen maar sneller. Een van de dringende vragen die moet worden gesteld, is hoe de verschillende soorten die in de Middellandse Zee leven, zich, of helemaal niet, zullen aanpassen aan deze plotselinge opwarming. In de afgelopen jaren is er bewijs verzameld dat sommige soorten hun leefgebied hebben verdiept om zich aan te passen aan de opwarming van de aarde, terwijl andere studies hebben aangetoond dat soorten beperkt zijn in hun vermogen om zich in koeler water te verdiepen.
"Er moet aan worden herinnerd dat de Middellandse Zee in de eerste plaats heet was, en nu bereiken we de limiet van de capaciteit van veel soorten", legt prof. Jonathan Belmaker uit. “Bovendien is het temperatuurbereik in de Middellandse Zee extreem – koud in het noordwesten en erg heet in het zuidoosten. Beide factoren maken de Middellandse Zee tot een ideale testcase voor de aanpassing van soorten aan de opwarming van de aarde.”
In het kader van het onderzoek voerden de onderzoekers van de Universiteit van Tel Aviv een meta-analyse uit van gegevens over de diepteverdeling van 236 mariene soorten die zijn verzameld in eerdere bodemtrawlonderzoeken. De verzamelde gegevens onthulden voor het eerst dat soorten hun minimale dieptelimieten verdiepen parallel met de stijgende zeewatertemperaturen, van het westen tot het oosten van de Middellandse Zee, en gemiddeld 55 meter dieper worden over de Middellandse Zee (een bereik van 60 C). Het patroon van verdieping is echter niet uniform tussen soorten: koud water soorten blijken significant meer te verdiepen dan warmwatersoorten, soorten die langs een smal dieptebereik leven, verdiepen minder dan soorten die langs een brede dieptegradiënt leven, en soorten die binnen een breder temperatuurbereik kunnen functioneren, verdiepen meer dan degenen die alleen binnen een smal temperatuurbereik kunnen functioneren.
“Verschillende studies verzamelen visserijgegevens van de trawlvisserij – dat wil zeggen een boot die een net over de zeebodem sleept en verschillende soorten verzamelt – en deze studies meten vaak ook de diepte waarop de soort in het net werd gevangen”, zegt Shahar Chaikin. "We hebben deze gegevens vergeleken met gegevens over de watertemperatuur en door 236 verschillende soorten te analyseren, kwamen we tot een brede en overtuigende conclusie: er is een verdieping van de dieptegrenzen van de habitats van soorten geweest. De minimale diepten voor soorten in de Middellandse Zee worden dieper, terwijl de maximale diepten stabiel blijven. Het verdiepingseffect bleek groter te zijn bij koud water soorten. Daarentegen zijn er soorten die binnen een smal temperatuurbereik functioneren en op een bepaalde diepte veel minder diepgaan, waarschijnlijk omdat ze in dieper water niet kunnen overleven.”
De resultaten van de studie hebben veel implicaties voor de toekomst, in de Middellandse Zee en in het algemeen, aangezien de reactie van elke soort op stijgende temperaturen kan worden voorspeld op basis van zijn eigenschappen, zoals temperatuurvoorkeur. Dit biedt voor het eerst onderzoekers de mogelijkheid om veranderingen in de samenstelling van de mariene gemeenschap te voorspellen, en voor het publiek de mogelijkheid om zich dienovereenkomstig voor te bereiden op deze veranderingen.
“Ons onderzoek laat duidelijk zien dat soorten wel degelijk reageren op klimaatverandering door hun diepteverdeling te veranderen”, besluit Chaikin, “en als we aan de toekomst denken, zullen besluitvormers zich van tevoren moeten voorbereiden op de verdieping van soorten. Zo zullen toekomstige mariene natuurreservaten moeten worden afgebakend, zodat ze ook onderdak kunnen bieden aan soorten die naar grotere diepte zijn gemigreerd. Anderzijds wordt er in de toekomst gevist op dezelfde vis op grotere diepte, wat betekent dat je verder de zee in moet en meer brandstof verbrandt.”
"Zelfs als soorten zich verdiepen om aan het warme water te ontsnappen en deze snelle aanpassing hen helpt, is er nog steeds een grens - en die grens is de zeebodem", voegt prof. Belmaker toe. "We zien nu al diepzeevissen zoals kabeljauw waarvan het aantal afneemt, waarschijnlijk omdat ze nergens dieper konden gaan."
