a , b Luchtfoto van extractie- en reductielocatie nr. 3 – Mt. Reihan, binnen het Dishon vuursteen E&R-complex, met een onderzochte stapel gemarkeerd door de cirkel (Finkel et al. 2016 ); c grondfoto vanuit het zuiden; d vuursteenknobbel in kalksteenkarren; e vuursteenknobbeltjes in kalksteen; f kalksteen, vuursteen (overal) en basalt (omcirkeld) op de onderzochte paal. Foto Universiteit van Tel Aviv
Archeologen van de Universiteit van Tel Aviv hebben het mysterie rond uitgebreide paleolithische steenwinnings- en gereedschapmakerijlocaties blootgelegd: waarom bezocht Homo erectus herhaaldelijk dezelfde locaties gedurende honderdduizenden jaren?
Het antwoord ligt in de migratieroutes van olifanten, waarop ze hebben gejaagd en in stukken hebben gehakt met behulp van vuurstenen werktuigen die op deze steengroeves zijn vervaardigd.
Het onderzoek werd geleid door Dr. Meir Finkel en Prof. Ran Barkai van de Jacob M. Alkow afdeling Archeologie en Oude Nabije Oosterse Culturen van de Universiteit van Tel Aviv.
De studie werd gepubliceerd in het tijdschrift Archaeologies.
Prof. Ran Barkai legt uit: “De mens in de oudheid had drie dingen nodig: water, voedsel en steen. Hoewel water en voedsel noodzakelijk zijn voor alle wezens, vertrouwden mensen op stenen werktuigen om op dieren te jagen en te slachten, omdat ze de scherpe klauwen of tanden van andere roofdieren missen. De vraag is: waarom vinden we rotspartijen die werden gebruikt voor de productie van vuurstenen werktuigen, omringd door duizenden stenen werktuigen, en daarnaast rotspartijen met vuursteen die niet werden gebruikt voor de productie van werktuigen?
Een studie van inheemse groepen die tot voor kort leefden, waarvan sommige nog steeds in leven zijn, laat zien dat jager-verzamelaars groot belang hechten aan de bron van de steen – de steengroeve zelf – en deze voorzien van kracht en heiligheid, en dus ook van spirituele aanbidding. Mensen maken al generaties lang pelgrimstochten naar dergelijke locaties, waarbij offers worden achtergelaten op de rotsformaties, terwijl aangrenzende ontsluitingen, die evengoed geschikt zijn voor de productie van stenen werktuigen, onaangeroerd blijven. We probeerden te begrijpen waarom; wat is er speciaal aan deze sites?”
Al bijna twintig jaar doen prof. Barkai en zijn collega's onderzoek naar locaties waar vuursteen wordt gewonnen en gereedschap wordt gemaakt in Boven-Galilea. Deze locaties worden gekenmerkt door grote knobbeltjes vuursteen die handig zijn om te bewerken en bevinden zich op loopafstand van de belangrijkste paleolithische vindplaatsen van de Hula-vallei: Gesher Benot Ya'akov en Ma'ayan Baruch.
Deze vindplaatsen beschikken over duizenden steengroeve- en winningslocaties waar prehistorische mensen tot een half miljoen jaar geleden, in de lagere paleolithische periode, werktuigen vervaardigden en offers achterlieten, ondanks de aanwezigheid van vuursteen in andere geologische formaties op verschillende plaatsen. Omdat olifanten het belangrijkste voedingsbestanddeel van deze vroege mensen vormden, vergeleken de onderzoekers van de Universiteit van Tel Aviv de database met de verspreiding van de locaties met de database met de migratieroutes van de olifanten, en ontdekten dat de vuursteenwinnings- en vindplaatsen zich in rotsen bevonden. ontsluitingen in de buurt van de migratiepaden van de olifanten.
“Een olifant verbruikt gemiddeld 400 liter water per dag, en daarom heeft hij vaste bewegingspaden”, zegt Dr. Finkel. “Dit zijn dieren die afhankelijk zijn van een dagelijkse watervoorziening, en dus van waterbronnen – de oevers van meren, rivieren en beken. In veel gevallen ontdekken we plekken waar olifanten worden gejaagd en verwerkt op “noodzakelijke oversteekplaatsen” – waar een beek of rivier door een steile bergpas loopt, of wanneer een pad langs de oever van een meer beperkt is tot de ruimte tussen de kust en een bergketen. Tegelijkertijd was de kans voor een groep jager-verzamelaars om hun olifantenprooi uit te putten, gezien het ontbreken van beschikbare middelen voor instandhouding en de aanwezigheid van roofdieren in het gebied, beperkt. Daarom was het absoluut noodzakelijk om van tevoren en in de buurt geschikte snijgereedschappen in grote hoeveelheden klaar te maken. Om deze reden vinden we in Boven-Galilea steengroeven en vindplaatsen op korte afstand van de olifantenslachtplaatsen, die langs de bewegingspaden van de olifanten liggen.”
Vervolgens probeerden de onderzoekers een aangepast model van het model dat ze in Israël hadden ontwikkeld, toe te passen op verschillende locaties uit de lagere paleolithische periode in Azië, Europa en Afrika, waar zo’n ‘triade’ bestaat. Deze omvatten zowel locaties waar de bejaagde dieren olifanten of mammoeten waren, als latere locaties waar andere dieren, zoals nijlpaarden, kamelen en paarden, de prooi waren.
“Het lijkt erop dat de heilige drie-eenheid uit het paleolithicum universeel geldt: overal waar water was, waren er olifanten, en waar er ook olifanten waren, moesten mensen geschikte rotspartijen vinden om steen te winnen en gereedschappen te maken om hun favoriete megaherbivoren te kunnen jagen en afslachten. ”, zegt prof. Barkai. “Het was een traditie: honderdduizenden jaren lang liepen de olifanten langs dezelfde route, terwijl mensen in de buurt stenen werktuigen produceerden. Uiteindelijk zijn die olifanten uitgestorven en is de wereld voor altijd veranderd.”
