Een poster in Tel Aviv waarin reclame werd gemaakt voor het Eurovisie Songfestival dat in 2019 in de stad zou plaatsvinden. Foto door Adam Shuldman/Flash90 via ISRAEL21c
De recente onrust rond de deelname van Israël aan het Eurovisie Songfestival van 2024 heeft ertoe geleid dat sommigen zich afvragen waarom een land uit het Midden-Oosten überhaupt aan een Europese wedstrijd deelneemt.
“Wij horen thuis in het Eurovisie Songfestival”, vertelt Mor Lev, die alle Eurovisie-gerelateerde sociale mediakanalen beheert voor de Israel Broadcasting Authority (IBA), tegen ISRAEL21c.
Een wedstrijd van omroepen
“Het is een competitie van omroeporganisaties die lid zijn van de European Broadcasting Union ( EBU ), en tot die unie behoren omroepen die niet alleen uit Europa komen, maar ook uit Azië en Afrika”, zegt Lev.
Mor Lev van de Israëlische omroepautoriteit. Foto met dank aan Mor Lev via ISRAEL21
Sinds de oprichting in 1956 is Eurovisie eigendom van en wordt beheerd door de EBU, een alliantie van publieke mediaorganisaties binnen de European Broadcasting Area (EBA).
De Internationale Telecommunicatie Unie ( ITU ) definieert de wettelijke grenzen van de EBA als:
“ In het westen begrensd door de westelijke grens van Regio 1 , in het oosten door de meridiaan op 40° ten oosten van Greenwich en in het zuiden door de parallelle 30° noorderbreedte, zodat het noordelijke deel van Saoedi-Arabië en dat deel van die landen omvat binnen deze grenzen grenzend aan de Middellandse Zee . Bovendien zijn Armenië, Azerbeidzjan, Georgië en die delen van het grondgebied van Irak, Jordanië, de Syrische Arabische Republiek, Turkije en Oekraïne die buiten de bovengenoemde grenzen liggen, opgenomen in de Europese omroepruimte. ”
Elk land dat deel uitmaakt van de EBU kan een origineel nummer indienen als songfestivalinzending. Als het nummer voldoet aan de EBU-regels, wordt het toegelaten tot de halve finales. Het publiek en een jury uit alle concurrerende landen stemmen vervolgens over wie doorgaat naar de grote finale. Hetzelfde stemproces bepaalt vervolgens de uiteindelijke winnaar.
Sinds 2015 neemt zelfs Australië deel aan het Eurovisie Songfestival, gefaciliteerd door de Special Broadcasting Service (SBS) omroeporganisatie. Het Eurovisie Songfestival trekt een cultstatus en grote kijkcijfers in Australië, blijkbaar genoeg voor de EBU om de deelname van het land goed te keuren.
Dit was ook het geval met Marokko, dat sinds 1980 een “lidstaat” van het Eurovisie Songfestival is, hoewel dat het enige jaar was waarin het land een inzending indiende.
Waar het allemaal begon
Het jaar 1973 was een historisch jaar voor Israël. De Arabische coalitie lanceerde op Jom Kipoer een verrassingsaanval op de Joodse staat, resulterend in een existentiële oorlog, die Israël onverwachts won.
Dat was ook het jaar waarin Israël voor het eerst aan het Eurovisie Songfestival deelnam.
“In 1972 werd de IBA lid van de EBU en mocht deelnemen aan het Eurovisie Songfestival”, legt Lev uit.
Israëls debuut in de competitie in mei 1973 was Ilanit's “Ey Sham”, die de wedstrijd op de vierde plaats eindigde.
De winnende reeks
Vijf jaar later behaalde Israël zijn allereerste Eurovisie-overwinning, met Izhar Cohen en Alphabeta’s ‘A-Ba-Ni-Bi’.
Een jaar later kwam Israël opnieuw als overwinnaar tevoorschijn, met ‘Hallelujah’ van Milk and Honey.
Het winnende land krijgt altijd de eer om het volgende jaar gastheer te zijn van het evenement. Israël weigerde echter in 1980 de wedstrijd te organiseren vanwege financiële beperkingen. Israël nam ook niet deel aan de wedstrijd, die in Den Haag werd gehouden, omdat de datum in strijd was met Memorial Day.
Dat was de enige keer dat het winnende land het jaar daarop zijn titel niet verdedigde.
De volgende overwinning kwam bijna twintig jaar later. In 1998 won transgenderkunstenaar Dana International de wedstrijd met megahit ‘Diva’.
De meeste deelnames, de meeste overwinningen zonder ooit als laatste te eindigen
Tot op heden heeft Israël het record voor de meeste deelnames en de meeste overwinningen op het Eurovisie Songfestival, zonder ooit als laatste te eindigen. Het eindigde als een na laatste in de grote finale in 1986, 1993 en 2006.
In 2015 veroverde een lied van Arisa en Margalit Tzanani, genaamd ‘This is not Europe’, de Israëlische radio voor de zomer.
Het ironische Hebreeuwse nummer heeft de iconische regels: “Hop, hop; dit is niet Europa; dit is Israël, begin er maar aan te wennen.”
De oproepen van sommige aan het Eurovisie Songfestival deelnemende landen om Israël te diskwalificeren vanwege de oorlog in Gaza , zonder rekening te houden met de omstandigheden en nuances van het conflict, bewijzen dat punt alleen maar.
Israël mag dan wel lid zijn van de EBU, het is nog steeds geen Europa. Noch geografisch, noch cultureel. En elke keer dat er een belangenconflict is, komt de bewering dat “Israël niet eens in Europa is” als eerste ter sprake.
Hoort Israël, afgezien van de wettelijke rechten, bij het Eurovisie Songfestival? Welnu, de experts zeggen dat het een volmondig “ja!” is.
“Elk land in Europa is anders, vooral als je West-Europa met Oost-Europa vergelijkt”, zegt Lev tegen ISRAEL21c.
“Italianen en Grieken lijken erg op Israëli’s. Betekent dit dat ze niet Europees zijn?”
Lev legt uit dat een andere mentaliteit een verbindende brug is. “Europeanen zijn erg nieuwsgierig naar mensen die anders zijn dan zij. Ze houden van Israëlische spontaniteit, vrije geest, vreugde en onbevreesdheid. In zekere zin zouden ze graag willen zijn zoals wij, maar ze zijn opgegroeid in een andere omgeving”, zegt hij.
“Daarom is Israël een heel belangrijk kruid in dit gerecht dat Eurovisie heet.”
