Demonstratie voor Oekraïne in Amsterdam. Screenshot YouTube
“Sinds de Holocaust geldt aan Duitse zijde: “Nooit weer oorlog. Nooit weer dader zijn.” Aan Joodse en Israëlische zijde heet het daarentegen: “Nooit weer slachtoffer.” Daarom heeft men hier vol op zelfverdediging ingezet.” De heldere stellingname van auteur/staflid van Israëls premier, Arye Sharuz Shalicar.
Shalicar, van Iraans-Joodse origine, heeft met zijn 44 jaar opmerkelijk carrière gemaakt. Kort samengevat: van lid van een jeugdbende in Berlijn-Wedding tot afdelingsleider internationale zaken op het bureau van de minister-president van de Joodse staat.
En passant diende hij ook nog in het Duitse leger. Reden voor het dagblad Die Welt Shalicar te vragen naar zijn inschatting van de radicale ommekeer in het Duitse buitenland- en defensiebeleid: forse bewapening in reactie op Poetins aanvalsoorlog in Oekraïne.
Daarvan krijgt Shalicar blijkens de kop boven het vraaggesprek in elk geval “geen buikpijn”. Over het vervolg van deze abrupte Duitse realiteitszin in de wereldpolitiek houdt hij echter vooralsnog een slag om de arm.
Die Welt prikkelt Shalicar meteen door te stellen “zich voor het eerst veiliger te voelen in Israël dan in Europa”. Hoe vergaat hem dat? Die vraag is aan geen dovemans oren gericht. Shalicar emigreerde immers uitgerekend in 2001 naar Israël, op het hoogtepunt van de tweede intifada met Palestijnse zelfmoordaanslagen. Toen werd hem gevraagd: “Ben je gek geworden? Jij vertrekt uit Berlijn naar een oorlogsgebied?!” Echter, in die dagen al luidde Shalicars antwoord: “Ik voel mijn in Israël veiliger dan op de straten van Berlijn-Wedding.”
Velen in Duitsland, zo vervolgt de succesvolle auteur annex Israëlisch regeringsambtenaar, begrepen hem niet. Dat vloeit voort uit een volledig andere publieke grondhouding in de Joodse staat, weet Shalicar. “In Duitsland werd al het militaire uit het openbare bewustzijn verdrongen. Tot op het einde van de dienstplicht. Ik heb in 1997/1998 in de Bundeswehr gediend. Veel vrienden begrepen dat niet. Waarvoor zou je een Duits uniform dragen? En nu wordt die Duitse zienswijze op oorlog en weerbaarheid exact omgedraaid. De vraag is hoe Duitsland daarbij zijn nieuwe grenzen definieert?”
Twee zaken springen in het oog bij Shalicars kijk op de urgentie waarmee Duitsland zijn defensie-inspanningen drastisch verhoogt: hij krijgt er “geen buikpijn” van, want Duitsland is geen solospeler, maar vast verankerd in de NAVO en EU én de militaire samenwerking tussen Israël en Duitsland verloopt “zeer goed”.
Berlijn is één van “onze belangrijkste partners”, stelt Shalicar. Kortom, “Israël wenst zich een sterk Duitsland, hoe komisch dat ook mag klinken.” Saillant is dat Shalicar veel hoger opgeeft van het Duitse leger dan vele militaire experts in het thuisland.
Nog een dag voor de Russische invasie lachten Oekraïense vrienden en verzekerden Shalicar dat er niets zou gebeuren. “Nu zijn ze in uniform op weg naar Kiev.” In Israël heerst altijd de zorg om veiligheid, vervolgt hij. Conform de uitspraak van oud-premier Ehud Barak: “Israël is een villa midden in een jungle.” Om daarin te overleven, zo vult Sharlicar aan, biedt “afschrikking” daarvoor “de enige garantie. Per slot van rekening “zijn onze buren niet Luxemburg en Zwitserland”.
Bij zijn intrede in de Duitse krijgsmacht werd Shalicar door zijn Duitse vrienden voor “oorlogshitser” uitgemaakt. “Misschien kunnen ze dat nu beter begrijpen, waar de oorlog dichter Europa nadert”, klinkt het relatief mild uit zijn mond.
En dan komt hij terug op het elementaire onderscheid tussen Duitsland en Israël qua publieke instelling tegenover het eigen leger. “Hier wordt het leger volop ondersteund. Het spreekt voor zich dat je zoals ik reservedienst draait of dat mijn kinderen op een dag ook in het leger zullen dienen om onze familie en ons vaderland te verdedigen.”
“Ik heb in Duitsland nog nooit in een café naast een soldaat gezeten, en al helemaal niet een bewapende. Hier is dat gewoon. Militairen stempelen het straatbeeld. In Israël verbindt men het uniform met bescherming. In Duitsland associeert men het leger direct met oorlog, en oorlog kan alleen maar slecht zijn. Ik geloof niet dat de houding van de Duitsers tegenover de Bundeswehr vanwege de laatste dagen fundamenteel zal veranderen.”
Shalicar staat bekend om tot nadenken stemmende ‘uitsmijters’. Ook nu weer. “Dat Duitsers gaan demonstreren en zich massaal inzetten voor het recht op zelfverdediging door Oekraïne, zou ik mij ook gewenst hebben voor Israël. Toen wij door een terreurorganisatie werden aangevallen, waren er niet zulke solidariteitsbetuigingen. Dat zie je stokebranden op straat die “kindermoordenaars” schreeuwen.”
Heldere taal ofwel “Klartext”, die evengoed op Nederland of elders in de wereld van toepassing is als op Duitsland!
Bron bijdrage: Aufgerüstetes Deutschland? “Ich bekomme dabei keine Bauchschmerzen”, Die Welt, 28-02-2022, Christine Kensche.
Bas Belder, historicus
